Murovdağ əməliyyatının qaranlıq tərəfləri: itkilərimizin sayı… 31 illik sirr açıldı

Sosial şəbəkələrdə 1994-cü ildə baş vermiş Murovdağ döyüş əməliyyatları müzakirə edilir. Bu istiqamətdə səsləndirilən rəqəmlər birmənalı deyil. Döyüşlərdə 1600-1700 nəfərin donaraq şəhid olduğu iddia edilsə də, reallığın tamamilə fərqli olduğunu bildirənlər var.

Qeyd edək ki, Murovdağ əməliyyatı 9 dekabr 1993-cü ildə başlayıb, 1994-cü ilin 13 fevral tarixinə qədər davam edib. Əməliyyatlar dəniz səviyyəsindən 2500-3500 metr yüksəklikdə qeydə alınıb. Sərt iqlim, qalın qar örtüyü, güclü külək və uçqun təhlükəsi səbəbindən bir çox komandirlər bu əməliyyatı dəstəkləməyib…

Səsləndirilən fikirlərdə reallıq payı nə qədərdir? Murovdağ döyüş əməliyyatlarında nə qədər hərbçi şəhid olub?

Globalinfo.az-a danışan Qarabağ qazisi Rey Kərimoğlu sözügedən döyüş əməliyyatlarında iştirak etmədiyini, lakin müəyyən məlumatının olduğunu bildirib:

“2013-cü ildə Kələbəcər-Murovdağ əməliyyatı ilə bağlı veriliş çəkilirdi. Döyüşdə iştirak edən briqada komandirinin müavini Nəriman Zeynalov burada rəqəmlər səsləndirdi. Onun sözlərinə görə, məhkəmə istintaqı ilə bəlli olub ki, 250 nəfərə yaxın şəxs ya yaralanaraq, ya da donaraq şəhid olub. Adlı siyahı da var. Qəhrəman döyüşçülərimiz sayəsində isə düşmən 800 nəfər itirib. Əməliyyata Müdafiə Nazirliyinin sabiq Baş Qərargah rəisi Nəcməddin Sadıqov rəhbərlik edirdi, plan onundur. Əslində səhv də Sadıqova məxsusdur, bu, onun cinayət əməlidir. Bu məsələdə tutulmalı olan iki adam var idisə, biri də Nəcməddin Sadıqov idi. Təəssüf ki, gözləntilər özünü doğrultmadı”.

Rey Kərimoğlu

R.Kərimoğlu deyib ki, bəziləri bu döyüşdəki itkiləri bilməyərək yanlış yazırlar:

“Dünəndən geniş əməliyyatlarla bağlı fikirlər paylaşılır. Amma söhbət Murovdağdakı əməliyyatdan gedir. 1993-cü ilin dekabr ayında Azərbaycan ordusu qış hücum kampaniyasına başlamışdı. Bu, yaza qədər davam etdi. Horadiz əməliyyatı oldu, Ağdam-Tərtər istiqamətində ermənilərin hücumu başladı, Kəlbəcərin bir neçə kəndi azad edildi və sair. Lakin söhbət ordumuzun fevral ayında olan itkilərindən gedir. Digərləri barədə məlumatımız yoxdur. Məhkəmədə kimsə 1500 nəfərin donaraq şəhid olduğunu desə də, bu, təsdiq olunmayıb. Bu adamların valideynləri, yaxınları var, niyə gəlib müraciət etmədilər? Həmçinin Heydər Əliyevin hakimiyyətində hər şey nizama salınmışdı. Əmrdə iştirak edən zabitlərin, əsgərlərin adları qeydə alınıb. Düşünürəm ki, Nəriman Zeynalov düz deyir. Ola bilsin ki, orada təqribi 300-400 nəfər itkin düşüb, qalanları da donvurmadan əziyyət çəkib”.

Murovdağ əməliyyatında donvurmadan əziyyət çəkmiş əsgərlər

Qarabağ qazisi əməliyyatda iştirak edən zabitlərin də adlarını sadalayıb:

“Rəfiyev Valeh, Qarayev Qorxmaz, Nəsibov Balay, Zeynalov Nəriman, Qurbanov Qurban, Ləzimov Bəhram, Hüseynov Zamin, Həsənov Xəyyam, Əliyev Elsevər, Əsədov Gəray və digərləri…”.