NATO nun Qara dəniz üçün yeni təhlükəsizlik strategiyasına ehtiyacı var...

...Ukraynaya tammiqyaslı hücumundan sonra Rusiya Qara dəniz bölgəsində hərbi mövcudluğunu kəskin şəkildə artıraraq onu artan qeyri-sabitlik zonasına və hibrid müharibə üçün sınaq meydançasına çevirib.

Bu hərəkətlər həm NATO ölkələri, həm də Alyansın tərəfdaşları, əsasən Ukrayna və Moldova üçün birbaşa təhlükə yaradır.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Atlantic Council yazır.

Moskva seçki müdaxiləsindən və informasiya hücumlarından tutmuş infrastruktur və dəniz gəmiçiliyinə qarşı təxribata qədər hibrid təzyiq metodlarından fəal şəkildə istifadə edir. Rumıniya, Polşa və Estoniyanın hava məkanının Rusiya dronları və qırıcı təyyarələri tərəfindən pozulması ilə bağlı son hadisələr Qara dənizdəki qeyri-sabitliyin Avropanın digər bölgələrinə tez bir zamanda yayıla biləcəyini göstərdi.

Enerji sektoru xüsusilə həssasdır.

Qara dəniz bölgəsində əhəmiyyətli neft və qaz ehtiyatları var və istehsal və nəqliyyat obyektləri təxribat üçün potensial hədəflərdir.

Rumıniyadakı Neptun Deep və Türkiyədəki Sakarya qaz yataqları pilotsuz sualtı sistemlərin istifadəsi də daxil olmaqla əlavə mühafizə tədbirlərinə ehtiyac duyur.

Rusiya həmçinin dəniz təzyiqinə əl atır - minalardan istifadə edir və hərbi təlimlər bəhanəsi ilə gəmiçiliyi məhdudlaşdırır - naviqasiya azadlığını və bölgənin investisiya cəlbediciliyini sarsıdır.

Ekspertlər vurğulayırlar ki, Qara dənizdə sabitlik Rusiyanın Şərqi Avropada genişlənməsinin qarşısını almaq və NATO-nu parçalamaq cəhdlərinin qarşısını almaq üçün əsasdır.

Çin və İranın rəqabəti ilə bölgənin Alyans üçün əhəmiyyəti yalnız artır.

NATO və tərəfdaşları enerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsini, müdafiə sənayesi bazasını inkişaf etdirməyi və hərbi əməkdaşlığı genişləndirməyi əhatə edən hərtərəfli bir strategiyaya ehtiyac duyurlar.

Ukrayna, Rumıniya və Türkiyə xüsusi rol oynayır.

Ukrayna unikal döyüş təcrübəsi toplayıb və pilotsuz uçuş aparatlarının effektivliyini sübut edib, Rumıniya logistika və hərbi mərkəzə çevrilir və Türkiyə boğazlara nəzarətdə əsas rol oynayır.

Lakin, transatlantik icmanın fəal dəstəyi olmadan və ABŞ-ın iştirakı azaldıqca, bölgədəki ölkələr Qara dənizin daha da qeyri-sabitləşməsinin qarşısını almaq üçün daha tez və qətiyyətli hərəkət etməli olacaqlar.

NATO və tərəfdaşları Rusiyanın daha geniş Qara dəniz bölgəsini militarizasiya etməsinə necə cavab verməlidirlər - Atlantik Şurası Rusiya Qara dəniz bölgəsini qeyri-sabitləşdirməyə və militarizasiya etməyə davam etdikcə, regional təhlükəsizliyin gücləndirilməsinə kömək etmək birgə diqqət tələb edəcək.

Əli Babayev