Nevroloq çağrış etdi: Diqqətli olun!

Sosial medianın yaşlı-kiçik, demək olar ki, hər kəsi saatlarla əsir saxladığına diqqət çəkən nevrologiya mütəxəssisi prof. dr. Derya Uludüz: Adətdən kənar bir vəziyyət yaşayırıq: “Bu, yeni dövrün rəqəmsal hipnozudur”, – deyib.

“Bu gün insanlar smartfonları ilə yatır və günə smartfonları ilə başlayırlar. Bu cihazlar gün ərzində həmişə əlinizdədir”, – Tribunainfo.az xəbər verir ki, Nevrologiya mütəxəssisi prof. dr. Derya Uludüz əlavə edib.

Nevroloq qeyd edib ki, hipnoz deyəndə ağlımıza dərhal gözləri qıvrılmış və trans vəziyyətində olan insanlar gəlir, lakin hipnoz əslində zehnin müvəqqəti olaraq xarici aləmdən uzaqlaşaraq daxili aləmə, şüuraltına fokuslanmasıdır. Gözlər açıq ola bilər, lakin diqqət daralır. Şüurlu düşünmə mexanizmləri pozulur.
Sosial media məhz bunu yaradır. Fikirləşin… Telefonu götürüb 20 dəqiqə keçdiyini dərk etmirsiniz. Hətta aclığınızı unudursunuz və ətrafınızda baş verənlərə biganə olursunuz. Beyniniz sözün əsl mənasında transa keçir… Bu, əslində beynin fəaliyyətinin dəyişdiyi hipnotik bir vəziyyətdir.

Sosial media beynin mükafat sistemi olan dopamin üzərində qurulub. Hər bəyənmə, bildiriş, yeni məzmun kiçik bir mükafat dalğası yaradır. Beyin bu mükafat gözləməsi ilə stimullaşdırılır. Bildiriş almasaq belə, telefonumuza əlimizi uzadırıq, çünki dopamin bizi “bax, nəsə ola bilər” deyə tətikləyir. Bu mükafat gözləmə dövrü beynin təbii dopamin balansını pozur. Kitab oxuya bilmirik. Diqqətimiz 8-10 saniyəyə düşür. Biz məzmuna baxmağı dayandıra bilməyən, daim sürüşdürən və ekran sönük olduqda özünü narahat hiss edən insanlara çevrilirik. Bu da bir növ asılılıqdır.

Buna görə də həftədə bir gün ekranlardan uzaqlaşmaq, təbiət qoynunda gəzmək, kitab oxumaq və səssizcə vaxt keçirmək “beyni sıfırlamaq” üçün vacibdir. Buna “dopamin detoksu” deyilir. Bu təmizlik sosial mediaya aludə olmuş mükafat sisteminizi tarazlamağa başlayır.

Dəniz Pənahova