Icma.az
close
up
RU
“Niyə özümüzə hörmət etmirik?” EKSPERT OD PÜSKÜRDÜ

“Niyə özümüzə hörmət etmirik?” EKSPERT OD PÜSKÜRDÜ

Moderator.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

Özümüzə  hörmət  etmirik: “Heç Ermənistanda yaşayan erməni  təhsilini tükcə, gürcücə, farsca alarmı?”

 “Rus məktəblərinə ölkəmizdə ehtiyac yoxdur. Amma milli məktəblərimizdə rus dilinin daha dərindən və keyfiyyətli tədrisinə çox ehtiyac var. Rus dilini bilmək lazımdır, bu dil  regionda əsas dildir.  Biz RF ilə qonşu dövlətik, çoxsahəli əlaqələrimiz var. Amma təhsil ana dilində olmalıdır.   Rus dilində orta təhsil almaq istəyənlər üçün pullu məktəblər yaradıla bilər. Tarix və ədəbiyyatın azərbaycan dilində tədrisi daha yaxşıdır, nəinki rus dilində...”

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında dosent, təhsil eksperti İlham Əhmədov deyib.

Təhsil eksperti təhsilin, xüsusən də orta təhsilin ana dilində olmasını vurğulayıb:

“Ana dili  şəxsiyyətin, millətin və dövlətin  formalaşmasında, inkişafında xüsusi rola  malikdir.  Bunu bütün millətlər, xalqlar və dövlətlər çox yaxşı başa düşür, ona görə də milli  təhsillərini dövlət dilində  qurublar. Heç Ermənistanda yaşayan erməni  təhsilini tükcə, gürcücə, farsca alarmı? Heç ruslar almanca, farslar  ərəbcə, ərəblər  türkcə, türklər  yunanca təhsil alarmı  öz vətənlərində?  Onlar  əcnəbidilli məktəblərinin sayı ilə fəxr edərlərmi? Niyə özümüzə  hörmət  etmirik?

“Ana dilimizə  əhəmiyyət verməsək  ola bilər ki,  günlərin  bir günü dilimiz  itər-batar, yox olar və bir millətin də ki,  dili batdı,  onda millət  özüdə batar”.  (Üzeyir Hacıbəyov).

Xalq,  dövlət,   millət  suverenlik əldə etməklə, hələ  müstəqillik olmur. Müstəqillik şüurda olmalıdır. Xüsusən xalqın elitasının düşüncəsində olmalıdır. Əgər milli elita öz ailəsində  ana dilində danışmırsa, deməli, o ölkə hələ də müstəqil deyil.  Yəni,  elitası milli ruha malik olmayan xalqın, müstəqilliyi formal olar. «Vətənin qədrini o kimsə bilər ki, vətən ilə onun ruhən rabitəsi olsun, vətən ilə bir yerdə ağlasın, bir yerdə gülsün.  (Nəriman Nərimanov).»”

İ.Əhmədov  əlavə edib ki, Bakıda şagirdlərin 20 %-nin rus dilində təhsil alması  milli və dövlət təhlükəlisizliyi baxımından narahatedici  tendensiyadır (bəzi mənbələrdə bu, 34% kimi də göstərilir):

“Başqa bir ölkənin dilinin təhsil sisteminə belə müdaxiləsi,  dövlət dilindəki təhsili tədricən kölgədə qoyması, hesab edirik ki, müstəqilliyə, dövlətçiliyə, milli dirçəlişə, milli ideologiyaya da ciddi  təhdiddir. Belə faktlarla xüsusi fəxr etmək isə  heç  bir halda anlaşılan  deyil. Uşaqlarımız niyə  dövlət dilində yox, əcnəbi dildə təhsil almalıdır?  Bunu bəziləri  fəxr sayırlar.  Hesab edirik ki, əcnəbi dilli məktəblər büdcə hesabına yox, ödənişli olmalıdır. Bu, dünyanın hər yerində belədir. Konstitusiyamızda və  “Təhsil haqqında” Qanunda da belə qeyd edilib. Ana dilimizə, ümummilli lider Heydər Əliyev çox yüksək dəyər verirdi. Onun  ana dilinə aid  bəzi aforizmlərinə diqqət edək: “…Ana dilimiz müstəqil Azərbaycanın, Azərbaycan xalqının ən böyük milli sərvətidir. … Azərbaycan xalqının dili onun milli varlığını müəyyən edən başlıca amillərdəndir….Hər bir dili yaşadan və inkişaf etdirən onun xalqıdır. … Gənclərimiz tariximizi, dilimizi, mədəniyyətimizi və dini dəyərlərimizi yaxşı bilməlidirlər.”  Sonuncu fikirdə  qeyd edilən keyfiyyətlər  məhz ana dilli təhsil vasitəsi  ilə aşılana bilər. Bəziləri deyir ki, rus bölməsində təhsil keyfiyyətlidir. Hesab edirəm ki, bu, səhv fikirdir.  Eyni nazirlik, eyni məzmun, eyni dərsliklər, eyni müəllimlər, bəzən eyni müəllim hər iki bölmədə dərs aparır.  Bu səbəblərdən də təhsilin  keyfiyyətində ciddi fərq  ola bilməz.  Bəli, sovet vaxtı rus və Azərbaycan bölmələri keyfiyyətcə fərqlənirdi, indi o fərq hiss edilmir,  sadəcə rus bölməsində oxuyan uşaqlar çox vaxt  maddi cəhətdən imkanlı və təhsilli  ailələrdən olurlar,  onların əlavə təhsil almaq imkanları daha çox olur”.

Təhsil eksperti hesab edir ki, rus bölməsinin məzunlarının  qəbul imtahanlarında müəyyən üstünlüləri var, məncə, bu, süni olaraq  yaradılıb:

 “Azərbaycan dilində resursların azlığından və keyfiyyətsizliyindən də şikayət edirlər, bu haqlı şikayətdir, Təhsil Nazirliyi bu problemi həll etməlidir, amma  30 ildir ki, həll edə bilmir. Əlavə dil bilmək yaxşıdır, amma bu, ana dilinə laqeyd yanaşmağın hesabına olmamalıdır. Şəhərdə çoxlu dil kursları  var, kimlər  əlavə xarici dil öyrənmək istəsə bu kurslara yazıla bilərlər.  İnternetdə  rus və digər əcnəbi dilləri öyrənmək istəyənlər üçün çoxlu pulsuz  kitablar, audio, video resurslar var. Hesab edirəm ki, orta səviyyəli şagird  öz üzərində işləsə, bu kurslarda 1 ilə danışıq dilini öyrənə bilər. Əgər  valideynlər  övladlarını əcnəbi dildə oxutmaq istəyirlərsə, tanınmış rus pedaqoqu Uşinskinin  sözlərini unutmasınlar.  Belə ki,  Uşinski uşaqların ana dilində tərbiyəsi və təhsilinin həyata keçirilməsi üçün inadla mübarizə aparırdı. O yazırdı ki, məktəbdə əcnəbi dildə tədris  uşaqların güc və bacarıqlarının təbii inkişafını ləngidir, bu  vəziyyət uşaqların və xalqın inkişafı üçün faydasızdır, …ana dili ən böyük milli tərbiyəçidir.  O deyirdi ki,  ana dili   “bilik  öyrəndiyimiz və onu gələcək nəsillərə  ötürdüyümüz yeganə vasitədir”.  O,   ana dilini mənimsəməyi ibtidai təhsilin əsas vəzifəsi hesab edirdi.   Uşinskinin fikrincə, məktəbdə ana dili, “bütün başqa fənlərin nəticələrini  özünə hopduran əsas fənni  olmalıdır. Uşaq kiçik yaşlarından xalq mədəniyyətinin elementlərini mənimsəməyə ana dilini öyrənməklə başlayır”.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:116
embedMənbə:https://moderator.az
archiveBu xəbər 07 Fevral 2025 21:45 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see287

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see128

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see123

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri