Niyə qarpızdan zəhərlənmə olur? Həkimdən vacib açıqlamalar

"Qarpızdan zəhərlənmə olmasının iki səbəbi var : mikrobsuz zəhərlənmə və mikroblu zəhərlənmə". 

Ölkə.Az xəbər verir ki, bu sözləri pediatr Aytən İsmayılzadə deyib. O bildirib ki, mikrobsuz zəhərlənmə qarpızdakı azot birləşmələri hesabına olur:

“Ümumiyyətlə, qarpız, yemiş kimi meyvələr torpaqdan aldığı azot birləşmələrini özünə çəkib toplamaq xüsusiyyətinə malikdir. Əgər biz qarpızı mövsümdən tez yesək ,yəni iyun-iyulun əvvəlində, o zaman gübrələnmiş qarpız yeyəcəyik. Çünki mövsümdən tez yetişdirilən qarpıza daha çox gübrə verilir. Həmin bu gübrədəki nitratlar insan orqanizmində nitritlərə çevrilir, nitritlər isə zəhərlənmə yaradır. 
Mikroblu zəhərlənmə isə qarpızın lətli hissəsində mikrobların artıb çoxalması və toksin yaratması hesabına olur. Buna görə çoxdan dərilmiş, çatı, zədəsi olan, kəsilib saxlanılan qarpızı yemək məsləhət deyil”.

Həkim deyib ki, qarpız kəsildikdən sonra stolda 2 saatdan artıq qalmalı deyil:

“Soyuducuya qoyanda isə hermetik yəni hava keçməyən qabda, ya da üzəri streçlə qapanmış şəkildə qoyulmalıdır. Hava ilə təmas təsirindən oksidləşmə gedir və qarpızın dadı dəyişir. Əgər turşumuş qoxu gəlirsə, o, artıq xarabdır. Qarpızın lətində mikroblar tez inkişaf edir. Qarpızın üstündə də onu satan, daşıyan insanlardan, yerdən, natəmiz mühitdən bakteriyalar ola bilər ki, onlar arasında “E.coli”, “salmonella”, “listeria” təhlükəliləridir. Ona görə aldığınız qarpızı yaxşıca yuyun”. 

A.İsmayılzadə zəhərlənmə əlamətlərini də sadalyıb:

“Hər iki səbəbli zəhərlənmə əlamətləri eyni olur. Dərmanlı qarpıza görə isə səpkilər, qaşınma da ola bilər. Həm qarpızın çox yeyilməsindən, həm dərmanlı olmasından qida intoleransı ilə yanaşı, nitrit intoksikasiyası da görülə bilər. Qarında ağrı, qusma, ishal, bəzən qanlı ishal, baş ağrı, titrətmə, nəbzin tezləşməsi, hətta huşun itməsi də zəhərlənmə əlamətidir. 

Evdə edəcəyiniz bol su içmək, qusma əlehinə dərman vermək və ya iynəsini vurmaq, aktiv kömür ya da “smekta” vermək və venadaxili infuziya üçün xəstxanaya çatdırmaq lazımdır. Körpələr və yaşlılar zəhərlənməyə daha həssas olur. Bir yaşa kimi uşaqlara ümumiyyətlə olmaz. Nitratlar böyrəkləri də ciddi şəkildə zədələyə bilir. Qarpız yetişdirənlər sizin sağlamlığınızı düşünmür, bunu unutmayın. Vaxtından tez həm də çox yeməyin”.

Billurə Yunus