Noçebo effekti İnsan fikirdən xəstələnə bilərmi?

Noçebo effekti mənfi bir şey gözləməsi, əslində sağlamlıq üçün heç bir təhlükə olmasa belə, vəziyyətin pisləşməsinə səbəb olur.

“Medicina” xəbər verir ki, tədqiqatçılar plasebo effektinin əksi olan noçebo effektinin necə baş verdiyini anlamağa çalışıblar. Tibbdə məlum olan plasebo fenomeni insanlara aldıqları müalicənin və ya dərmanın onları sağalda biləcəyinə inandıqda sağalmağa kömək edən effektə deyilir.

Noçebo effekti isə xəstəlik qorxusu və ya ən pisin gözləməsi patoloji prosesin olmamasına baxmayaraq real xəstəliklərin yaranmasına kömək edir.

Noçebo effekti olan xəstələrdə nə müşahidə olunur?

Yan təsirlərin gözlənilməsi və onların faktiki baş verməsi;

Ağrı qorxusu və ağrı hisslərinin faktiki artması;

Diaqnozla bağlı narahatlıq və nəticədə vəziyyətin pisləşməsi.

Noçebo effekti zamanı orqanizmdə nə baş verir?

Bu fenomenin fizioloji mexanizmi heyrətamizdir: insan mənfi nəticələr gözlədikdə, onun beyni real təhlükə halında olduğu kimi eyni neyrokimyəvi prosesləri aktivləşdirir. Kortizol (stress hormonu) və xolesistokinin (ağrı gücləndirici) çox hasil olur ki, nəticədə:

ağrı həssaslığının artması;

Artan narahatlıq;

Psixosomatik simptomların görünüşü baş verir.

Alimlər nosebo effektinin mövcud olduğunu təsdiq edir.

Subyektlərə dərman komponenti olmayan tabletlər verilib və mümkün yan təsirlər barədə xəbərdarlıq edildi.

Nəticədə, mümkün ürəkbulanma haqqında deyilən xəstələrin 62% -i həqiqətən bunu yaşayıb.

Xroniki ağrıdan müalicə olunan könüllülərə cihaz göstərildi, bəzilərinə isə onun terapevtik təsirinin ağrının artmasına səbəb ola biləcəyi bildirilib. Nəticədə, "müalicənin" ağrı olduğunu öyrənən insanlar, heç bir şey söylənməyənlərə nisbətən bir həftə sonra şiddətli ağrı yaşadılar.

Noçebo effekti ilə bağlı araşdırmaları təhlil edən tədqiqatçıların fikrincə, xəstələrin mənfi gözləntiləri çox vaxt müsbət gözləntilərdən daha güclü olur.

Aygün Musayeva