Ölümdən sonraki həyatın SÜBUTLARI

Alimlər hesab edirlər ki, beyində toplanan məlumatlar ölüm anında yox olmur.

Lent.az xarici mediaya istinadla bildirir ki, Corc Vaşinqton Universitetinin tədqiqatçıları gözlənilməz nəticəyə gəliblər: insan beyni ürək tam dayanandan sonra belə müəyyən müddət aktiv qala bilər.

Arizona Universitetinin anesteziologiya üzrə professoru Stüart Qameroff  bu nəticələri belə izah edir: bu məlumatlar insan şüurunun fiziki ölüm zamanı izsiz yox olmadığı, əksinə başqa bir mövcudluq vəziyyətinə keçə biləcəyi ehtimalını gücləndirir.

Təcrübə necə aparılıb?

Təcrübə həyat dəstəkləyici cihazlardan ayırılmasına qərar verilmiş 7 pasiyent üzərində aparılıb. İştirakçılardan 5-i qadın, 2-si kişi olub. Yaşları 34-dən 74-ə qədər dəyişirdi. Pasiyentlər aparatlardan ayırılmamışdan öncə, onların beyin aktivliyi EEQ (elektroensefaloqrafiya) ilə qeydə alınıb.

Beyin fəaliyyətinin tam dayanması (izoelektrik xəttin görünməsi) qeydə alındıqdan sonra pasiyentlər rəsmi olaraq ölü sayılıblar. Lakin bəzi hallarda ölüm qeydə alındıqdan sonra beyində 1 dəqiqədən 20 dəqiqəyə qədər davam edən qeyri-adi elektrik aktivliyi müşahidə olunub.

Ən təəccüblü hadisə nə olub?

Ən maraqlı hadisələrdən biri - ürək dayanandan sonra pasiyentin beynində 30–90 saniyə ərzində güclü qamma dalğalarının baş verməsi olub. Qamma dalğaları insan beynində şüurlu düşüncə, diqqət və məlumatların idrak emalı ilə əlaqələndirilir. Qameroff  hesab edir ki, bu cür məlumatlar insan şüurunun ölüm anında yoxa çıxmadığını göstərə bilər. O, belə ehtimal irəli sürür:

“Beyindəki bütün informasiya yox olmur, sadəcə müvəqqəti olaraq kainata yayılır. Əgər insanı reanimasiya etmək mümkün olsa, bu informasiya bədənə qayıda bilər”.

Bu yanaşma kliniki ölüm zamanı yaşanan və sonradan xatırlanan hadisələri də izah edə bilər.

Alternativ baxışlar: elmi skeptisizm

Elmi ictimaiyyət isə bu məsələdə birmənalı mövqe tutmur. Əksər alimlər hələ də hesab edirlər ki: Şüur yalnız neyron əlaqələrinin və biokimyəvi proseslərin nəticəsidir. Hər hansı qeyri-fiziki şüur mövcud deyil.

Başqa bir daha “yerüstü” izah isə belədir: Ölüm ərəfəsində beyində oksigen çatışmazlığı yaranır və residual (qalıq) impulslar qeydə alınır - bu impulslar beyin sistemlərini son anda bərpa etməyə yönəlik son cəhd ola bilər.

Nəticə

“Ölüm zamanı şüur hara gedir” sualı hələ də açıq qalır. Amma bu kimi araşdırmalar həyatla ölüm arasındakı sərhədlərin öyrənilməsi üçün maraqlı imkanlar yaradır.