“Öncə Amerika“: Tramp administrasiyası ABŞ səfirlərini kütləvi şəkildə geri çağırır“ “U.S. News & World Report“

"Dövlət başçısı öz siyasi kursunu irəli aparacaq şəxsləri təyin etmək hüququna malikdir..."

ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası xarici siyasət kursunu "Öncə Amerika" prinsipinə uyğun yenidən formalaşdırmaq məqsədilə dünya üzrə genişmiqyaslı diplomatik kadr dəyişikliklərinə start verib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "U.S. News & World Report" nəşri məlumat yayıb.

Məlumata görə, Vaşinqton ən azı 29 ölkədə fəaliyyət göstərən onlarla yüksək rütbəli diplomatı, əsasən səfirləri vəzifələrindən geri çağırır.

Bayden dövrünün diplomatik irsi yenidən nəzərdən keçirilir

Bu diplomatların əksəriyyəti əvvəlki prezident Co Baydenin administrasiyası dövründə təyin olunub və Trampın hakimiyyətə gəlişindən sonra bir müddət postlarını qoruyub saxlayıblar. Lakin dekabrın ortalarından etibarən onlara səlahiyyətlərinin 2026-cı ilin yanvarında başa çatacağı barədə rəsmi bildirişlər göndərilib.

ABŞ Dövlət Departamenti konkret adlar açıqlamadan bu prosesi "istənilən administrasiya üçün standart prosedur" kimi qiymətləndirib. Vurğulanıb ki, səfir prezidentin şəxsi nümayəndəsidir və dövlət başçısı həmin ölkələrdə öz siyasi kursunu - bu halda "Öncə Amerika" gündəmini irəli aparacaq şəxsləri təyin etmək hüququna malikdir.

Ən çox dəyişiklik Afrikada, ardınca Asiya və Avropa gəlir

Kadr rotasiyasından ən çox təsirlənən region Afrika olub. Burada 13 ölkədə, o cümlədən Burundi, Kamerun, Kabo-Verde, Nigeriya, Ruanda, Seneqal və Somalidə ABŞ səfirləri geri çağırılır. Asiya-Sakit okean regionunda dəyişikliklər Fici, Laos, Filippin və Vyetnamı əhatə edir. Avropada isə proses Ermənistan, Şimali Makedoniya, Monteneqro və Slovakiyaya şamil olunub.

Bundan əlavə, Yaxın Şərqdə Əlcəzair və Misir, Cənubi və Mərkəzi Asiyada Nepal və Şri-Lanka, Qərb yarımkürəsində isə Qvatemala və Surinam da siyahıya daxildir. Rəsmi məlumata görə, geri çağırılan diplomatlar xidmətdən uzaqlaşdırılmır, onlara Vaşinqtonda alternativ vəzifələr təklif oluna bilər.

Diplomatik kursun sərtləşməsi və narahatlıqlar

Bu, 2025-ci ildə ABŞ diplomatik korpusunda ilk genişmiqyaslı dəyişiklik deyil. Donald Trampın vəzifəyə başlamasından sonra Dövlət Departamentində struktur islahatları aparılıb, iqlim, insan haqları və demokratik institutlarla bağlı bəzi bölmələr ixtisar edilib.

Eyni zamanda, ABŞ diplomatlarının xidmət etdikləri ölkələrdə demokratiyanın vəziyyəti ilə bağlı açıq ictimai bəyanatlar verməsi məhdudlaşdırılıb, bu səlahiyyətlər Dövlət Departamentinin rəsmi nümayəndələri və Dövlət katibi Marko Rubionun ixtiyarında saxlanılıb.

Bununla yanaşı, Tramp administrasiyası Almaniya, Fransa və Rumıniya da daxil olmaqla bir sıra Avropa ölkələrini söz azadlığını məhdudlaşdırmaqda ittiham etməkdə davam edir.

Qeyd olunur ki, səfirlərin kütləvi şəkildə geri çağırılması artıq ABŞ Konqresində və amerikalı diplomatların həmkarlar ittifaqında narahatlıq doğurub. Tənqidçilər bu addımın ABŞ-ın beynəlxalq nüfuzuna və diplomatik davamlılığına zərbə vura biləcəyini bildirir.