Onlayn oyun kimisə qatil edə bilər?

Xəbər verdiyimiz kimi, Xaçmazın Qadaşoba kəndində 15 yaşlı yeniyetmə anasını qətlə yetirib.

“Qafqazinfo”nun məlumatına görə, ailənin yaxınları uşağın qətli mobil telfonda oyun oynamaq üçün anasından ala bilmədiyinə görə törətdiyini bildirib.

Bəs bir onlayn oyun insanı valideyn qatili etməyə qadirdir?

Araşdırmalar göstərir ki, bu tip oyunlar qısa zamanda, xüsusən də yeniyetmələr arasında dominant əyləncə formasına çevrilib.

Bununla belə, bu yüksəliş onların yeniyetmələrə psixoloji təsiri ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olur.

Onlayn oyunların əslində, təkmilləşdirilmiş problem həlletmə bacarıqları və əl-göz koordinasiyası kimi koqnitiv təkmilləşdirmələrə kömək etdiyi artıq elmdə məlumdur.

Tədqiqatlar göstərir ki, tapmacalara əsaslanan oyunlar və ya real vaxt strategiyası oyunları oyunçuları tənqidi düşünməyə və inkişaf edən vəziyyətlərə tez uyğunlaşmağa sövq edir.

Bundan əlavə, onlayn multiplayer oyunlar komanda işini, ünsiyyəti və əməkdaşlığı təşviq edir. Yeniyetmələr tez-tez bu virtual mühitlərdə digər oyunçularla əlaqələr qurur, bu da onlara sosial əlaqələr yaratmağa imkan verir. 

Lakin bu virtual əlaqələr heç də həmişə müsbət sonluqla nəticələnmir.

Faydalarına baxmayaraq, həddindən artıq onlayn oyun ciddi psixoloji və emosional problemlərə də səbəb ola bilər. Ən çox yayılmış narahatlıqlardan biri oyun asılılığıdır.

Şiddət tərkibli video oyunlardan uzunmüddətli istifadə artan aqressivlik və zorakılığa qarşı etinasızlıqla əlaqələndirilir. Bu fenomen yeniyetmələrin təkrarən virtual zorakılığa məruz qaldıqda baş verir ki, bu da onların empatiya hissini aşağı sala və real həyatda aqressiv reaksiyaları artıra bilər.

Digər bir tərəfdən yeniyetmələr mütəmadi olaraq gecə saatlarına kimi oynamağa davam etdikləri üçün bu da nizamsız yuxu rejiminə, aqressiya və ümumi zehni yorğunluğa yol aça bilər.

Bu qəbildən olan oyunlar virtual aləmlərdə sosial əlaqələri gücləndirə bilsə də, real dünyada fərdlərin izolyasiyasına da səbəb ola bilər.

Əksər yeniyetmələr monitor və ya smartfon arxasında zaman xərcləməyi dostları və ailəsi ilə ünsiyyətə sərf olunan vaxtdan üstün tutur.

Zamanla bu davranış təklik, uzaqlaşma, hətta, depressiyaya gətirib çıxarır.

Oyunların nə qədər müddət oynanıla biləcəyi ilə bağlı açıq ünsiyyət sağlam tarazlığı qorumağa kömək edə bilər. Yeniyetmələri məktəbdənkənar fəaliyyətlərdə və ya ailə tədbirlərində iştirak etməyə həvəsləndirmək, həddindən artıq oyun oynamağın səbəb olduğu potensial təcrid vəziyyətini azalda bilər.

Digər mühüm addım yeniyetmələrin oynadığı oyunların yaşa uyğun və zorakılıqdan uzaq olmasını təmin etməkdir.

Qeyd edək ki, bir çox onlayn oyunlarda valideynlərə oyundaxili fəaliyyətlərə nəzarət etməyə və potensial zərərli məzmuna girişi məhdudlaşdırmağa imkan verən parametrlər daxildir.

Telli Minbir