Icma.az
close
up
RU
Menu

Çindən böyük kosmos hərəkəti

Bu məktəbdə Son zəng çalınmayacaq

Qusarda II sinif şagirdinin cinsi zorakılığa məruz qaldığı iddia olunur Araşdırma aparılır

İsveçrə Rusiyanın hava və dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrini qadağan etdi

Lələtəpəni geri almaq ohanyanların “yem”i deyildi...

BDU nun Qazax filialında “Azərbaycan Konstitusiyası və dövlətçilik tariximiz Suverenliyimiz tələbələrin gözü ilə” adlı konfrans keçirilib

Rusiya və Ukrayna bu məsələdə razılığa gəliblər Rustem Umerov açıqladı

“Past”ın “sensasiyası”, yoxsa acı reallıq?

Bu ərazilərdə istiliyin verilmə müddətləri tənzimlənəcək “Azəristiliktəchizat”ın sədri

“Bütün oyunları Ərdoğan oynayır” Yunan mətbuatı təriflər yağdırdı

Ən yaxşı kabab hansıdır?

Sabiq FTB rəhbəri Trampı təhdid etdiyi iddia edilən paylaşıma görə dindirilməyə çağırılıb

Azərbaycanda əmək haqqının ən yüksək olduğu sahələr

® Mərkəzi Gömrük Hospitalında “Korrupsiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda növbəti tədbir keçirilib

Bakıda söküntü dalğası başlayır Bu binalar da plana salına bilər

Yuxudan oyandı və bütün internetin onun tətil fotosuna güldüyünü gördü

Azərbaycanı təmsil edən atçı: Britaniyada Azərbaycan bayrağını dalğalandırmaq böyük qürurdur

Türkiyə İstanbul danışıqlarının əsas məqsədini açıqlayıb

Rusiya nümayəndə heyətinin rəhbəri: Danışıqların məqsədi uzunmüddətli sülhün bərqərar olmasıdır

Tramp Ərdoğanla danışığa önəm verir Çelik

Osminoqun üç ürəyi var

Osminoqun üç ürəyi var

Icma.az xəbər verir, Azpost saytına əsaslanaraq.

Bu heyvan haqqında “BB news” saytında maraqlı məlumatlar dərc olunub.

Ahtapotlar, yəni osminoqlar heyrətamiz canlılardır. Onların mavi qanı və yüksək inkişaf etmiş sinir sistemi var. Qeyri-adi təsir bağışlayan bu canlı səkkiz qolundan (heyvanın adından çox aydın görünür ki, ayaqlar yox, məhz qollar) sərbəst istifadə etməklə hərəkət edir və eyni zamanda da onlarda heç vaxt çaşqınlıq yaratmırlar.

Ümumiyyətlə, onurğasız heyvanlar üçün xarakterik olmayan mürəkkəb qapalı qan dövranının sistemi bütün sefalopodlarda mövcuddur. Üstəlik, qapalı qan dövranı sistemi olan onurğalılardan fərqli olaraq, sefalopodların bir yox, üç normal işləyən ürəyi var. Qoşalaşmış bronxial ürəklər isə ağciyər dövranında qəlpələrlə fəal iştirak edirlər, qanı qəlpələr vasitəsilə itələyirlər. Bu qəribə canlının orqanizminin mərkəzi sistemi isə tam oksigenlə zənginləşdirilən hemolimfanı bütün bədənə paylaya bilir.

Elmi adamlarının Ahtapot adlandırdığı və osminoq kimi tanınan bu heyvanın digər bir heyrətamiz xüsusiyyəti də bədənində orqanların işinin ayrı-ayrı mərkəzlərdən idarə olunmasıdır. Məlum olub ki, hər bir əl ancaq öz sinir mərkəzi tərəfindən idarə olunur, yəni öz beyninə bənzəyir. Bənzər sinir mərkəzlərinin fəaliyyəti isə ürəklərin işinə nəzarət edir.

Sistemli ürək zədələnirsə, qan orqanlara çatmayacağından ahtapot öləcək, ancaq tək qəlpə ilə hər şey daha çox mürəkkəb görsənir. Əgər onlardan biri laboratoriya şəraitində zədələnərsə, heyvan mütləq sağ qalacaq, lakin ikincinin yükü artacaq. Amma burada da konkret fiziki məhvdən söhbət gedir. Qəlpənin, yaxud qəlpələrin təbiətdə funksiyası ürəyin nizamlanması prosesinə davam gətirərsə, osminoq çox sürətlə özünü bərpa edir. Hətta iki qəlpə
ürəyinin sinir mərkəzləri zədələnsə belə, yenə də osminoq ölmür.

Qəlpə ürəklərindən birinin işinə nəzarət edən sinir mərkəzi zədələnirsə, bu ancaq delfinlərin hücumu zamanı baş verə bilər, sinir kordları yırtılır, lakin yenə osminoq sağ qalır. Zədələnmiş orqan təslim olmur, minimum səviyyədə işləməyə davam edir və bu zaman yük sağlam ürəyə düşür. Bu vaxt yenidən bölüşdürülmə ilə bağlı fərq də hiss olunur, sistemli ürəyin aritmiyası daha qabarıq müşahidə edilir.

Alimlərin fikrincə, bir orqanın olmaması ilə də hər şey az-çox aydın olur. Alimlər müqayisə üçün bildirirlər ki, İnsanlar da tək böyrəklə yaşayırlar, amma osminoq hər iki qəlpəli ürəyinin sinir mərkəzləri zədələnsə belə yenə də ölmür. Orqanlar tam hazırlıqlı olurlar, məhz buna görə də həmişə minimal yük rejimində işləməyi çox yaxşı bacarırlar. Müəyyən mərhələdə sefalopod fəaliyyətini azaldırsa, bu vaxt sinir mərkəzləri yenidən güc sərf etməklə bir neçə ay ərzində özlərini bərpa edirlər.

Alimlərin müşahidə etdiyi ən heyrətamiz proses həm də osminoqun orqanizmində sistemli ürəyin fəaliyyətinə nəzarət edən sinir mərkəzinin fəaliyyəti pozulan zaman baş verir. Osminoq mexaniki olaraq qanın dövranını dəyişdirə bilir və bu heyvan öz qanını elə bir üsulla itələməyə başlayır ki, yalnız hemolimfa ilə dolduqda o büzülür. Buna görə də maddələr mübadiləsi sürəti azalır, lakin osminoq yenidən canlı qalır.

Elmi adı Ahtapot olan osminoqlar növləri səkkizayaqlıların dəstəsindəki ən yumşaq gövdəli mollyuskalardır. Bu canlıların 300 növü var və mürəkkəpbalığı, kalamarlar, nautiloidlərlə bərabər Cephalopodların sinfində qruplaşırlar.

Oqtay Qorçu

AzPost.az

Paylaş

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:97
embedMənbə:https://azpost.info
archiveBu xəbər 10 May 2025 14:25 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Çindən böyük kosmos hərəkəti

16 May 2025 03:02see153

Bu məktəbdə Son zəng çalınmayacaq

16 May 2025 13:26see131

Qusarda II sinif şagirdinin cinsi zorakılığa məruz qaldığı iddia olunur Araşdırma aparılır

16 May 2025 16:22see127

İsveçrə Rusiyanın hava və dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrini qadağan etdi

16 May 2025 05:18see126

Lələtəpəni geri almaq ohanyanların “yem”i deyildi...

17 May 2025 02:56see122

BDU nun Qazax filialında “Azərbaycan Konstitusiyası və dövlətçilik tariximiz Suverenliyimiz tələbələrin gözü ilə” adlı konfrans keçirilib

16 May 2025 03:08see120

Rusiya və Ukrayna bu məsələdə razılığa gəliblər Rustem Umerov açıqladı

16 May 2025 18:17see119

“Past”ın “sensasiyası”, yoxsa acı reallıq?

17 May 2025 02:56see119

Bu ərazilərdə istiliyin verilmə müddətləri tənzimlənəcək “Azəristiliktəchizat”ın sədri

16 May 2025 13:12see119

“Bütün oyunları Ərdoğan oynayır” Yunan mətbuatı təriflər yağdırdı

15 May 2025 22:54see118

Ən yaxşı kabab hansıdır?

16 May 2025 02:01see117

Sabiq FTB rəhbəri Trampı təhdid etdiyi iddia edilən paylaşıma görə dindirilməyə çağırılıb

17 May 2025 04:42see116

Azərbaycanda əmək haqqının ən yüksək olduğu sahələr

16 May 2025 11:41see116

® Mərkəzi Gömrük Hospitalında “Korrupsiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda növbəti tədbir keçirilib

16 May 2025 18:51see114

Bakıda söküntü dalğası başlayır Bu binalar da plana salına bilər

16 May 2025 08:04see114

Yuxudan oyandı və bütün internetin onun tətil fotosuna güldüyünü gördü

17 May 2025 07:02see113

Azərbaycanı təmsil edən atçı: Britaniyada Azərbaycan bayrağını dalğalandırmaq böyük qürurdur

16 May 2025 08:30see113

Türkiyə İstanbul danışıqlarının əsas məqsədini açıqlayıb

16 May 2025 15:22see113

Rusiya nümayəndə heyətinin rəhbəri: Danışıqların məqsədi uzunmüddətli sülhün bərqərar olmasıdır

16 May 2025 03:36see112

Tramp Ərdoğanla danışığa önəm verir Çelik

17 May 2025 01:22see112
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri