“Putinin İlham Əliyevlə ikitərəfli görüşlərdən yayınmasının əsas səbəbi Azərbaycanın haqlı suallarına cavab verə bilməməsidir...”

“Sən Ermənistan baş naziri ilə görüş keçirdin, xoş təəssürat yaratmağa çalışdın. Amma bu səmərə verəcəkmi? Ermənistanı nə qədər öz orbitinə qaytara bilirsən? Oradakı hərbi bazalarını möhkəmləndirə bilirsənmi?  Ermənistanı Vaşinqton danışıqlarından geri  çəkməyi bacarırsanmı? Əlbəttə ki, yox...”

Rusiya diktatoru V.Putin avqustun 31-dən sentyabrın 2-dək Çinin Tiancin şəhərində keçirilmiş ŞƏT sammitində Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanla ikitərəfli görüş keçirsə də, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə görüşmədi. Bu da yəqin ki, son 8 aydan şox müddətdə münasibətlərdəki soyuqluqdan irəli gəlir. Pekindəki parad ərəfəsində də Əliyev-Putin görüşü baş tutmadı. Sadəcə, Putin digər liderlərlə ayaqüstü görüşərkən İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva ilə də salamlaşdı... 

Bu arada  Moskvada bəziləri artıq Azərbaycana hərbi hücumdan dəm vurur. Amma Duma üzvlərindən biri dedi ki, “Rusiya-Azərbaycan dostluğu bərpa olunmalıdır”.  Görəsən, bundan sonra Azərbaycan-Rusiya münasibətləri hansı məcraya dönəcək?  

Azad Vətən Partiyasının sədri Akif Nağı mövzu ilə bağlı Moderator.az-a açıqlamasında bunları söyləyib:

“Azərbaycanla Rusiya arasında münasibətlərin xoş məcraya yönəlməsi vacibdir və bunda Rusiyanın maraqları daha çoxdur. Rusiya regionda yeni şəraitə uyğun münasibətlər qurmağı bacarmalıdır. Bu gün Azərbaycanla yanaşı, Türkiyə də regionda əsas oyunçulardan biridir. Bölgədəki yeni reallığı da Azərbaycan məhz  Türkiyə ilə birlikdə yaradıblar. Əgər Rusiya bu yeni reallıqla hesablaşmaq və Türkiyə ilə münasibətləri qorumaq istəyirsə, o zaman Azərbaycanla da düzgün münasibətlər qurmalıdır. Azərbaycanı kənarda saxlayıb, ona qarşı düşmənçilik mövqeyi sərgiləyərək, onu müharibə ilə hədələyərək eyni zamanda Türkiyə ilə yaxın olmaq mümkün deyil. Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə görüşdən sonra Türkiyə lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən verilən mesajlar açıq şəkildə regionda Azərbaycanda verilən dəyərin ifadəsi idi. O, açıqlama verdi ki, Cənubi Qafqazda sülh və sabitliyin bərqərar olması vacibdir və bu, baş verəcəkdir. Bu əslində Rusiyaya ünvanlanan bir mesaj idi: biz bölgədə Azərbaycanla mühiti yaradırıq və sən də bununla hesablaşmalısan. Yəni Moskvanın başqa yolu yoxdur. İndi, Rusiya prezidentinin Ermənistan rəhbəri ilə görüşərək Azərbaycansız bir format nümayiş etdirməsi bəlkə də Bakıya qarşı qıcıq yaratmaq məqsədi güdüb. Amma siyasətdə hər bir iş onun nəticəsinə uyğun qiymətləndirilir. Bu mənada Rusiya lideri Ermənistan baş naziri ilə görüntü xatirinə görüş keçirir, amma bunun real siyasi nəticəsi yoxdur. Sən Ermənistan baş naziri ilə görüş keçirdin, xoş təəssürat yaratmağa çalışdın. Amma bu səmərə verəcəkmi? Ermənistanı nə qədər öz orbitinə qaytara bilirsən? Oradakı hərbi bazalarını möhkəmləndirə bilirsənmi?  Ermənistanı Vaşinqton danışıqlarından geri  çəkməyi bacarırsanmı? Əlbəttə ki, yox. Ermənistan Azərbaycanla birgə “yola davam” deyibdir. Yəni nəticə etibarilə Çində Rusiya-Ermənistan formatında keçirilən görüş siyasi baxımdan ciddi məzmunlu deyil, sadəcə görüntü xarakteri daşıyır.

Pekindəki parad ərəfəsində isə Putin sadəcə etika xatirinə digər liderlərlə yanaşı. Azərbaycan lideri ilə də ayaqüstü salamlaşmağa məcbur oldu. Lakin bu hələ də Azərbaycan tərəfindən hansısa yumşalmasından və arada hansısa razılaşma olmasından xəbər vermir...

Onu da deyim ki, Azərbaycanın regionda artan rolu və Türkiyə ilə birgə yaratdığı yeni güc balansı Rusiya da daxil olmaqla bütün beynəlxalq aktorlar tərəfindən nəzərə alınmalıdır. Putinin hazırda İlham Əliyevlə ikitərəfli görüşlərdən yayınmasının əsas səbəbi ölkəmizin haqlı suallarına cavab verə bilməməsidir. Yəni Rusiya tərəfi cavab verməli olduğu bir sıra ciddi məsələlərdən yayınmağa çalışır. Onlar görüşdən qaçırlar, çünki Azərbaycanın suallarına cavab verə bilmirlər. Nə üçün Azərbaycana məxsus sərnişin təyyarəsi vuruldu və bu qədər vaxt keçib, ancaq həmin insidentlə bağlı adekvat hüquqi ölçü götürülməyib, heç kəs məsuliyyətə cəlb edilməyib. Nə üçün Rusiyada Azərbaycanlara qarşı sistemli şəkildə repressiya kampaniyası aparılır? Mətbuatda, sosial şəbəkələrdə, siyasi dairələrdə Azərbaycana qarşı hücumlar, böhtanlar niyə bu qədər geniş yayılıb? Niyə internet şəbəkəmizə qarşı kiber-hücumlar həyata keçirilir? Və s. və i.a.

Bu gün Rusiya mediası, eləcə də bəzi rəsmi şəxslər açıq şəkildə Azərbaycana qarşı hücumdadır.  Rusiya bu sualların heç birinə cavab vermir və ona görə də görüşlərdən yayınır. Çünki yaxşı bilirlər ki, Azərbaycan bu məsələləri masa üzərinə qoyacaq və kompromissə getməyəcək. Rusiya Azərbaycanın prinsipial mövqeyindən narahatdır və gözləyir ki, Bakı hansısa şəkildə geri addım atsın. Rusiya gözləyir ki, Azərbaycanla görüş baş tutsun, amma bu görüşdə Bakı bu məsələləri qaldırmasın. Amma Azərbaycan hökmən bu sualları qaldıracaq. Və Rusiya da bunu çox yaxşı bilir. Ona görə də indiki mərhələdə görüşlərdən yayınmağa üstünlük verirlər.  Hesab edirəm ki, Moskva yalnız Azərbaycanın haqlı tələblərini yerinə yetirəndən sonra görüşlərə üstünlük verəcək. Digər tərəfdən, bu, uzun müddət belə davam edə bilməz. Çünki regionda münasibətlərin normallaşması hər iki tərəfin marağındadır. Azərbaycanın güclənən mövqeyi fonunda Rusiya gec-tez bu reallıqla hesablaşmağa məcbur olacaq. Necə ki, Minsk Qrupunun buraxılması məsələsində ATƏT Azərbaycanın mövqeyi ilə hesablaşdı, eləcə də Rusiya bizim haqlı mövqe ilə hesablaşmalı olacaq. Və yalnız Rusiya Azərbaycanın legitim narahatlıqlarını nəzərə aldıqdan sonra münasibətlərin normallaşmasından danışmaq mümkün olacaq...”

Sultan Laçın