Qabaqlayıcı zərbə: Paşinyan riski kiçikkən boğmağa çalışır

Ermənistanda yaxın perspektivdə “klassik anlamda dövlət çevrilişi” ehtimalı aşağıdır

Ermənistanda daxili siyasi vəziyyət kritik həddə çatıb. Bu gün səhər saatlarından etibarən hüquq-mühafizə orqanları “Müqəddəs Mübarizə” hərəkatının rəhbəri arxiyepiskop Baqrat Qalstanyanın və onun tərəfdarlarının evlərində genişmiqyaslı axtarışlara başlayıb. Rəsmi məlumatlara görə, hərəkatın üzvləri ölkədə dövlət çevrilişi və terror aktları planlaşdırmaqda ittiham olunurlar.

Baş nazir Nikol Paşinyan açıqlamasında hüquq-mühafizə orqanlarının sabitliyi pozmağa çalışan "kriminal-oliqarx din xadimlərinin" planlarını alt-üst etdiyini bəyan edib. Saxlanılanlar arasında separatçı rejimə bağlı şəxslər və “Daşnaksütyun” Partiyasının nümayəndələri də var. Paralel olaraq, müxalif “Ermənistan Birliyi” Partiyasının üzvlərinin də evlərində axtarışlar aparılır.

Arxiyepiskop Qalstanyanın vəkili onun siyasi motivli təqiblərə məruz qaldığını iddia edir və yaxın zamanda həbs qərarının veriləcəyini bildirib. Rusiya tərəfi isə Paşinyanın açıqlamalarına reaksiya verərək bu prosesləri Ermənistanın “daxili işi” adlandırıb.

Ölkədə baş verən son hadisələr kilsə, müxalifət və dövlət orqanları arasında kəskin qarşıdurmanın yeni mərhələyə keçdiyini göstərir. Dövlət çevrilişi iddiaları fonunda Ermənistanın siyasi gələcəyi ilə bağlı ciddi suallar yaranıb.

Politoloq Turan Rzayev Sherg.az-a söyləyib ki, Ermənistanda son günlərdə baş verən hadisələr arxiyepiskop Baqrat Qalstanyanın rəhbərlik etdiyi “Müqəddəs Mübarizə” hərəkatının üzvlərinə qarşı aparılan axtarışlar, onların “terror aktları planlaşdırmaq” ittihamı ilə hədəfə alınması təəccüblü deyil:

"Mənə görə Ermənistan cəmiyyəti uzun illərdir ki, üç əsas qütbə bölünüb: Paşinyan və onun çevrəsindəki “inqilabçılar”, köhnə siyasi elita və oliqarxik dairələr, kilsə. Baqrat Qalstanyanın başçılıq etdiyi hərəkat da məhz bu üçüncü qrupa aiddir. Onun rəhbərlik etdiyi cərəyan siyasi sistemin dəyişdirilməsi, dövlətin “millilik” xəttinə qayıtması və Paşinyanın qərbyönlü, kompromisçi siyasətindən imtina olunması ideyası üzərində qurulub. Erməni Apostol Kilsəsinin bu qədər aktiv şəkildə siyasi proseslərə cəlb olunması da təsadüf deyil. Bu, həm də xarici təsirlərin, xüsusilə Rusiya və regiondakı anti-Qərb dairələrinin dəstəklədiyi ideoloji xəttin təzahürüdür. Qərbyönlü Paşinyan hakimiyyətinə qarşı son bir ildə artan təzyiqlər həm daxildə (kütləvi yürüşlər, “Artsax məsələsi”ndə xəyanət ittihamları), həm də xaricdə (Rusiyanın Ermənistanı regional layihələrdən təcrid etməsi) müşahidə edilir".

Analitik qeyd edib ki, son axtarışlar və “terror planları” ilə bağlı yayılan məlumatlar isə onu deməyə əsas verir ki, Paşinyan riskin artdığını anlayır və prosesi nəzarətdən çıxmadan öncə onu boğmağa çalışır:

"Bu, çevriliş təhlükəsi ilə üz-üzə qalan hakimiyyətlərin atdığı qabaqlayıcı zərbədir. Ancaq bu taktika risklidir. Çünki kilsə kimi hələ geniş nüfuza malik institutlara qarşı belə addımlar bir çox hallarda cəmiyyətin bir hissəsinin daha da radikallaşmasına səbəb ola bilər. İdeoloji motivasiyalı kütlələr öz liderlərini “şəhid”, “qurban” obrazında görərək daha inadlı müqavimətə keçə bilər. 

Hesab edirəm Ermənistanda yaxın perspektivdə “klassik anlamda dövlət çevrilişi” ehtimalı aşağıdır. Birincisi hərbi elita Paşinyanı hələlik dəstəkləyir. İkincisi Qərb üçün Paşinyan hələlik məqbuldur. Üçüncüsü Ermənistan cəmiyyəti hələlik genişmiqyaslı qarşıdurmaya tam hazır deyil. Lakin lokal toqquşmalar, təhlükəsizlik sisteminə qarşı təxribatlar və siyasi zorakılıq halları baş verə bilər. Əgər Paşinyan bu prosesi yalnız güc yolu ilə həll etməyə çalışsa hazırda marjinal görünən hərəkatlar zamanla kütləvilik qazana bilər".