QANIMIZLA YAZMIŞIQ, HƏYAT KODEKSİMİZİ Valeh Sefiyev

Valeh Sefiyev

QANIMIZLA YAZMIŞIQ

HƏYAT KODEKSİMİZİ.

(“Zəfər Dastanı” poemasından)

44 günlük o döyüş....

İgidlərin ölümü

Bizi yaman incidir,

Bizi yaman ağrıdır.

...Analar əzizimiz,

Dinimiz, imanımız;

Gözümüzün işığı,

Ürəyimiz, canımız.

Ən çox yanan, qan olan

Qovrulub, büryan olan

Anaların bağrıdır.

Bir gecənin içində

Analar neçə dəfə

Ağır yuxular görür:

Görür, oğlu can verir!-

Yuxusu qara gəlir ;

Öz qara yuxusunda

Analar fikrə gedir,

Yəqinlik hasil edir,

Qəti qərara gəlir :

- Oğulların ölümü

Həqiqidir, doğrudur !

Analar bu yuxuya

İnanmaq istəmirlər.

Tez, hövlnak oyanıb,

Sağa, sola boylanıb,

Oğul da gözləmirlər.

Haldan-hala düşürlər:

Huş aparır, yatırlar.

Analar yuxuda da

Dərdə, qəmə batırlar.

...Bir dərd səni oxşasın,

Əzizləsin ölüncə. –

Insan necə yaşasın?

Bundan artıq işgəncə?!..

Nələrə dözmür insan?!..

Haqdan, haqq dərgahından

Biz daha nə istəyək?

Nə təmənna eləyək?!..

“...Barılar söküləcək,

Saraylar tikiləcək.

Ölməyib, mənim oğlum

Arxayınam gələcək.

Xonça bəzəyəcəyəm,

Onu gözləyəcəyəm.

Mən elçi gedəcəyəm.

Oğlumu nişanlayıb

Toyunu edəcəyəm.

Gəlin gətirəcəyəm.

Mən nəvə görəcəyəm,

Nəvə böyüdəcəyəm.

Bir anda neçə dəfə

Onu bağrıma basib

Oxşayıb öpə-öpə:

“Mübarək qədəminə

Qurbanam!”-deyəcəyəm.

Mən nəvə görəcəyəm,

Oğlum “Ata!” olcaq.

Nəvə böyüdəcəyəm,

Evim nurla dolacaq ...”

... Xəyal edir analar.

Məlal edir analar.

Bu yollarda, izlərdə

Əlimiz çatmır ələ.

Göy gurlayır, ün düşür,

Ömür qurtarmır hələ.

Ovsunlanıb elə bil, -

Günlər, aylar ötüşür,

Dolaşır, düyün düşür,

Saya, hesaba gəlmir.

Damarında qan donur.

Kirpiyinə şeh qonur. –

Analar yasda, toyda

Hey düşünür, daşınır,

Ürəyinə bir an da

Dinclik, toxtaqlıq vermir

Iynənin ucu boyda

Ümid işığı görmür,

Təsəlli tapa bilmir.

...Qış keçib, gəlib bahar,

Ömür sürməyə nə var?!..

Ancaq bizim Analar

Şəhid balalarını

Unuda bilmirlər ki!

Nə üçün ağlayırlar? –

Onu da bilmirlər ki!

Bu gün belə olurlar,

Sabah elə olurlar.

Şirin yuxu bilmirlər,

Oturub dincəlmirlər.

Analar yaşamır ki!..

Onlar ayaq üstədir.

Onların gözü yolda,

Qulağı da səsdədir ...

***

... Çox əzablar çəkmişik,

Büruzə verməmişik,-

Qəlbimizdə ağlayıb,

Qəlbimizdə çökmüşük.

İkibaşlı qartalın

Sinəmizdə oturub

Canımızı diddiyi,

Qanımızı içdiyi

O dəhşətli zamanlar...

Qanlı 20 Yanvar !..

“Şanlı”, “böyük”, “qüdrətli”,

“Möhtəşəm”, “əzəmətli”

İmperiya “işığına” –

Bir bayrağın altında

Ayrı-ayrı millətlər,

Xalqlar “qardaşlığına”

Itən inam, etibar.

Əbədi damğalanan,

Puç olan etiqadlar;

Ürəyimizdən qopan

Nifrət saçan fəryadlar...

Əlacımız nə idi? –

O dar gündə haraya

Əlimiz çatırdı ki ?

Dünya namərdləşmişdi!

Kim yetişdi harya ?

Qanımız batırdı ki!..

Alnımız qırış-qırış,

Başımız aşağıydı.

Kökündən yox olurduq!

Qəzəbdən boğulurduq,

Qisas ala bilmirdik –

Nəfəs ala bilmirdik,

Çatmırdı havamız da;

Şöhrəti, şanı ilə

Dünən öyündüyümüz,

Haqq-ədalət əhdinə

Çox, çox güvəndiyimiz,

Başına döndüyümüz,

Çiyni Ağ göyərçinli

“Qızıl” Moskovamız da

Bu gün qan çanağıydı.

Yaxşı-yaman günlərdə

Qol-qola gəzdiyimiz,

“Can!” deyib, “can!” eşidib

Duz-çörək kəsdiyimiz

Qardaşımız deyildi,

Sirdaşımız deyildi;

Üstümüzə tank sürən,

Qoşun çəkən, yeriyən,

Gözünü qan bürüyən

Qatı düşmən, yağıydı.

Uşaq-böyük bilmirdi,

Yetəni haqlayırdı. –

Günahsız insanları,

Silahsız insanları

Avtomatlar biçirdi,

Tanklar ayaqlayırdı.

Bu necə vicdansızlıq,

Amansız qərar oldu?!..

Bu gen, işıqlı dünya

Başımıza dar oldu

Yaralı Aslan kimi

Yaladıq qanımızı.

Bir yer tapa bilmədik

Qoymağa canımızı.

Gərildi əsəbimiz!..

Qismətimiz beləymiş,

Bu imiş nəsibimiz.

Indi necə barışaq?

Necə qaytarmaq olar

O ruhu, o inamı?!..

Xalqımın haqq səsinə

Bir bayrağın altında

70 illik dostluğun,

Qardaşlığın “sovqatı”,

“Hədiyyəsi”, “ənamı”

Qırğın oldu, qan oldu.

Bakımızın ortası

Şəhidlər Xiyabanı –

Bir məzaristan oldu.

... Köhnə dostlar, qardaşlar!

Silahdaşlar, sirdaşlar! –

Qanımızla yazmışıq

Həyat kodeksmizi.

Yaxamızdan əl çəkin,

Rahat buraxın bizi,

Qolumuza girərək,

Qardaş!.. Sirdaş!.. deyərək

Bizə az tumar vurun,

Az çəkin bu sığalı!

Çəkdiyimiz müsübət

Olmadımı yetərli,

Etmədimi kifayət?!..

Yəni yenə döğranaq,

Ayaqlanaq, budanaq?!..

Bəlkə bir az çəkinək,

Həya edək, utanaq,

Lal olaq, danışmayaq

Bu barədə, bu haqda?!..

Çöx görmüşük bu saxda

Mehri, mehribanlığı,

Nəvazişi, qılığı,

Təşəkkürü, “sağ ol!”u.

...Ruhumuzu sarsıdan

Məhrumiyyətlər dolu

İllər keçib aradan.

Heç ağıla gəlməyən,

Sərhəd, hüdud bilməyən

Erməni barbarlığı...

Erməni murdarlığı...

Xocalıdan bu yana

Yuxum ərşə çəkilib.

Sakit dura bilmirəm,

Dinc otura bilmirəm.

Yuvasız bir qartalam,

Yuva qura bilmirəm -

Qəzəbim aşıb-daşır.

İndi zaman başqadır.

İndi dövran başqadır.

Düşmən üçün qorxudur,

Vahimədir kölgəmiz.

Turan kitabımızda -

Bizim hesabımızda

Hər doğulan körpəmiz

Beşik yaşında belə

Qəhrəman, qədd-qamətli,

Tufanlı, cəsarətli

Qeyrət çəkən kişidir.

Xəbər çatıb mənə də

Qulaqlarım eşidir :

Bizim Turan elində

Çoxdan yada düşməyən,

Köhnəlmiş, unudulmuş

Bir söz-söhbət dolaşır. -

Qızışır, tüğyan edir.

Dünyanı silkələyir. -

Yapışıb yaxasından

Bir dön geri bax deyir.

Gizlin söhbətimiz yox.

Ucuz qeybətimiz yox.

Üz-üzə dayanmışıq,

Göz-gözə dayanmışıq.

Bu elin, bu obanın

Mən də bir yazan əli,

Aydın danışan dili.

Dünya, sözüm sənədir :

- Bizi, özünü tanı !

Etibar, vicdan hanı ?

Bu namərdlik, nankorluq,

Bu kəmfürsətlik nədir ?

Bu biqeyrətlik nədir ?-

Qəzəbim aşıb-daşır.

Bizim Turan elində

Bir söz-söhbət dolaşır.

Qızışır, tüğyan edir,

Silahlı üsyan edir:

- Deyirlər, Əmir Teymur

Buralardan keçəndə,

Dəstəmazını alıb,

Namazını da qılıb,

Kefi kök, damağı çağ

Bulaqdan su içəndə,

Erməni casusundan

Necə murdarlıq görüb,

Bütün ermənilərin

Qətlinə fərman verib.

Əmirin qərarından

Göylər də razı qalıb.

Yer üzünə, dünyaya

Gur işıq, nur ələyib.

Əmirin öz anası

Ordunun qabağında

Ləçək açıb Əmirdən

İnsaf, imdad diləyib.

Türk oğlu anasının

Sözünü, ricasını

Göylərdən, səmalardan

Aşağı endirməyib –

Ananı sındırmayıb.

Bunu öz qüdrətinə,

Şanına, şövkətinə,

Hökmdar qüruruna

Əmir yaraşdırmayıb. -

Murdar ermənilərin

Hamısını qırmayıb

...Avropalı cənablar!..

Yuxumuzda görürük

Yaşadığımız dünya –

Ərz əmin-amanlıqdır!..

Şirindirmi bu xülya?

Avropalı cənablar!

Duyuram, sizin üçün

Çox suala cavablar

Hələ də qaranlıqdır.

Tarixin sərt qanunu

Ilgəyində saxlayıb

Hamımızın boynunu.

Batırıq iynə kimi

O xayin gözünüzə -

Kitablar açıb, sizə

Vicdan dərsi veririk.

Yaşamaq öyrədirik,

Döğru yol göstəririk.

Bəli, o vaxt, o zaman

Mənfur ermənilərin

Kökünü kəsmək üçün

Yaxşı fürsət olubdur,

Əfsus, güzəşt olubdur!..

Unutmayın bir an da :

Kim idiniz siz onda?!..

Avropalı cənablar!

Biz yaxşı tanıyırıq

Kimin kim olduğunu.

Kim dana bilər bunu? –

Eraları titrədən,

Dünyanın bu başından

O başına əzmlə

Qoşun çəkən, yeridən

Əcdadımız, kökümüz;

Aydan arılığımız,

Sudan duruluğumuz,

Dağdan ağırlığımız,

Nüfuzumuz, çəkimiz;

Bu şan, bu şövkət ilə,

Bu güc, bu qüdrət ilə

Namərdlik etmirik biz,

Fitvaya getmirik biz.

Uymayıb cəhalətə, –

Hər xalqa, hər millətə

Xoş günlər diləyirik.

Ancaq bir türk olaraq

Etiraf eləyirik:

- Biz yaranandan bəri, -

Xəlq olunandan bəri

Kin, nifrət bilməmişik,

Ədavət bilməmişik,

Xəyanət bilməmişik.

Olmamışıq nainsaf,

Yaşamışıq təmiz, saf !

Bağışlamaq, rəhm etmək!..

Düşmənlə də dil tapıb,

Yol tapıb yola getmək!..

Xeyrə-şərə yanaşı.

Birgə, qol-qola getmək!..

Bağışlamaq, rəhm etmək!..

...Bu gün özüm özümlə

Haqqım var hesab çəkim.

Bütün varlığımıza,

Mənliyimizə hakim

Könül rahatlığımız,

Bizim ruhumuz budur.

“Bəşəri günahımız” –

Qaranlıq sabahımız,

Sağalmayan yaramız,

Acı, bəd rüzgarımız,

Qara yuxumuz budur.

Söhbət budur, söz budur

Döğru budur, düz budur.

Bu eşq, bu amal ilə

Gedirik bu yol ilə.

Düşsək də min bəlaya,

Şükür sənə, Xudaya! –

Imdadımıza çatıb –

Kömək əli uzadıb

Yapışıb qolumuzdan

Saxlama yolumuzdan,

Çox xahiş eləyirik

Sənin saxavətindən,

Sənin kəramətindən

Bu gün də biz hamımız

Qocamız, cavanımız

Haqqa, firavanlığa,

Bəşərə, insanlığa

Sitayiş eləyirik...