QDTİB COP29da iqlim təşəbbüslərinin maliyyələşdirilməsinin əlaqələndirilməsi yollarını nəzərdən keçirəcək

COP29 çərçivəsində Trend BİA "COP for Hope" adlı xüsusi layihəni təqdim edir.

Bu layihə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə vahid məqsəd uğrunda birləşmiş dünya liderlərinin, ölkə rəhbərlərinin və müxtəlif sahələrdə - siyasət, iqtisadiyyat, elm və ekologiyada öncül şəxslərin fikirlərini dinləmək üçün unikal imkan yaradır.

Bugünkü müsahibimiz - Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankının (QDTİB) prezidenti Serhat Köksal deyib.

S.Köksal Trend-ə özəl müsahibəsində bildirib ki, Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı (QDTİB) Bakıda keçiriləcək COP29 çərçivəsində iqlim təşəbbüslərinin maliyyələşdirilməsinin əlaqələndirilməsi yollarını nəzərdən keçirəcək.

"Mən Azərbaycan Mərkəzi Bankının ev sahibliyi etdiyi panel müzakirəsində dünya liderləri və beynəlxalq maliyyə institutlarının rəhbərləri ilə iştirak etməkdən şərəf duyuram, burada biz iqlimin maliyyələşdirilməsini koordinasiya etməyin yollarını araşdıracağıq və Paris Sazişinə uyğun olaraq "yaşıl keçid"i inkişaf etdirmək üçün lazım olan əhəmiyyətli vəsaitləri səfərbər edəcəyik. QDTİB nümayəndə heyətinə rəhbərlik edərək, hökumət və özəl sektor nümayəndələri ilə səmərəli çoxtərəfli və ikitərəfli görüşləri səbirsizliklə gözləyirəm", - deyə o bildirib.

Bankın iqlim maliyyəsi ilə bağlı mövqeyinə gəlincə, Köksal bildirib ki, bu, bankın əsas ikili mandatına, yəni üzv ölkələr arasında regional əməkdaşlığı və həmin ölkələrdə iqtisadi inkişafı təşviq etməkdən ibarətdir:

"İqlim maliyyəşmənin inkişaf üçün açıq faydaları var və bir çox hallarda o, əməkdaşlığı təşviq edir, çünki iqlimlə bağlı məsələlər sərhədləri aşır və tez-tez hökumətlərarası əməkdaşlıq və ya bir ölkədən digərinə ekspertizanın verilməsini tələb edir.

Bundan əlavə, QDTİB daha çox iqlim baxımından müsbət əməliyyatları dəstəkləməklə və mümkün qədər təsirin azaldılması və ya uyğunlaşma elementlərini mümkün qədər çox layihələrə daxil etməklə öz portfelində emissiyaları azaltmaq, eləcə də, iqlim maliyyəsinin payını ən azı 30 faizə çatdırmaq məqsədi daşıyan İqlim Dəyişikliyi Strategiyasını qəbul edib".

Azərbaycan üzrə yeni ölkə strategiyası

"Ukraynada davam edən müharibə və onun Banka təsiri fonunda biz səhmdarlarımızın maraqlarını qorumaq üçün portfelimizin konsolidasiyasına üstünlük verdik - bu məqsədə uğurla nail olduq. Bununla belə, konsolidasiyaya diqqət 2022, 2023 və 2024-cü ilin birinci yarısında yeni layihənin inkişafının ləngiməsinə səbəb olub. Təkcə 2024-cü ilin ikinci yarısında biz 2025-2026-cı illərdə tempi artırmaq məqsədilə fəaliyyətimizi yenidən bərpa etdik.

Yeni layihə fəaliyyətində müvəqqəti ləngimə nəticəsində ayrı-ayrı ölkə strategiyalarının hazırlanması daha az əhəmiyyət kəsb etdi və buna görə də Bank layihə fəaliyyətinin yenidən genişləndirilməsində daha sinoptik baxışı qəbul etdi. Biz gözləyirik ki, 2026-cı ildən 2030-cu ilə kimi növbəti strateji dövrdə həyat normallaşdıqca, biz bütün üzv ölkələrimiz üçün, o cümlədən, təbii ki, Azərbaycan üçün də biznesin aparıla biləcəyi ölkə strategiyaları hazırlayacağıq", - deyə Köksal bildirib.

O əlavə edib ki, Azərbaycanla bağlı yeni ölkə strategiyası, şübhəsiz ki, onun iqlim prioritetlərini nəzərə alacaq.

"Azərbaycan emissiyaları azaltmaq və qlobal temperaturun artımını məhdudlaşdırmaq üçün Milli Müəyyən Töhfələr (NDC) vasitəsilə öhdəlik götürərək, Paris Sazişini imzalayıb və lazımi qaydada ratifikasiya edib.

NDC-də ölkənin emissiyaların azaldılması hədəfləri, milli sosial-iqtisadi iqlim prioritetləri, ən həssas sektorlar, bu məqsədə nail olmaq üçün hansı təsirlərin azaldılması və uyğunlaşma tədbirlərinə ehtiyac var və bununla bağlı hansı maliyyələşdirmə tələb olunduğu əks olunub. Buna görə də iqlimlə bağlı öhdəlikləri ölkə strategiyasına daxil etməklə, QDTİB öz maliyyə prioritetlərini Azərbaycanın NDC ilə uyğunlaşdırır ki, bu da, bizim fikrimizcə, ölkənin iqlim dəyişikliyinin təsirinin azaldılması və uyğunlaşma məqsədlərinə nail olunmasında və mandatımızın aktuallığının artırılmasında mühüm rol oynayacaq", - deyə QDTİB prezidenti bildirib.

Azərbaycanda yeni layihələrin xətti

Köksal bildirib ki, Bank daha çox işlər görmək və ölkədə mövcudluğunu gücləndirmək istəyinə uyğun olaraq Azərbaycanda layihələrin boru kəmərini genişləndirir:

"İqtisadiyyatın diversifikasiyasını təşviq etmək və iqtisadiyyatın qeyri-neft/qeyri-enerji hissəsini gücləndirmək ehtiyacını nəzərə alaraq, Bank qeyri-neft sektorunda yeni iş yerləri yaradır və inkişafa təsir göstərən kiçik və orta layihələrin təşviqi də daxil olmaqla diversifikasiyanı təşviq edən əməliyyatlara xüsusi diqqət yetirəcək. Bankın ölkələrə investisiyaların və infrastruktura sərmayənin artırılmasına kömək etmək üçün artan strateji diqqətinə uyğun olaraq, QDTİB mümkün olan yerlərdə bu cür infrastruktur investisiyalarına üstünlük verəcək".

O qeyd edib ki, iqtisadiyyatın qeyri-enerji hissəsinin inkişafına daha çox ehtiyac olduğunu nəzərə alaraq, QDTİB özəl sektorun inkişafını dəstəkləyən bank əməliyyatlarına açıq olacaq və diqqəti aşağıdakılar kimi yüksək potensiallı sektorlara yönəldəcək: (i) ticarət maliyyəşməsi və maliyyə sektoru, (ii ) enerji və infrastruktur, (iii) istehsal, (iv) kənd təsərrüfatı və aqrobiznes, (v) neft-kimya, (vi) nəqliyyat və (vii) daşınmaz əmlak və turizm.

"Bu, o deməkdir ki, biz qeyri-neft sektorunda orta ölçülü layihələrə diqqəti davam etdiririk. Xüsusilə aqrobiznes, müəyyən sənaye və məişət mallarının istehsalı, logistika və pərakəndə satış sektorlarında layihələrimiz var. Bunlar, əsasən, müxtəlif sektorlardakı törəmə şirkətləri vasitəsilə bizneslərini genişləndirməyi planlaşdıran iri yerli şirkətlərin layihələridir.

Qeyd etmək vacibdir ki, bizim portfelimizə Qafqazda və Türkiyədə regional genişlənməni planlaşdıran Azərbaycan şirkətlərinin bir neçə layihəsi də daxildir. Biz bu cür layihələrə üstünlük veririk, çünki onlar bizim regional əməkdaşlıq mandatına mükəmməl uyğun gəlir", - deyə S.Köksal bildirib.

O qeyd edib ki, Bank, həmçinin, Azərbaycan bankları ilə əməkdaşlığı, o cümlədən, mövcud ticarət maliyyələşdirmə xətlərini genişləndirmək və KOB-ların maliyyəyə çıxışını dəstəkləmək üçün yeni ortamüddətli maliyyələşdirmə üzərində işləmək, o cümlədən, yerli valyutada maliyyələşməni təmin etmək yolu ilə, gücləndirmək və genişləndirməkdə davam edir.

Yeni əməkdaşlıq sahələri

S.Köksal bildirib ki, QDTİB qeyri-neft sektorunda fəaliyyətini genişləndirməyi planlaşdırır və iqtisadiyyatın real sektorlarında portfel inkişaf etdirməyə çalışır.

"Maliyyə sektorunun inkişafını stimullaşdırmaq üçün yerli valyutada manat istiqrazları buraxan ilk çoxtərəfli inkişaf bankı olmaq da daxil olmaqla, bank maliyyələşdirməsində uğur qazansa da, istehsal, nəqliyyat, infrastrukturun inkişafı və bələdiyyələrin inkişafı kimi sahələrdə layihələr tapmaqda çətinlik çəkdi.

Bizim prioritetimiz:

- Qeyri-neft sektorunun iqtisadiyyatda payının artırılmasına dəstək verən,

- İdxalı yerli istehsalla əvəzləyən;

- Texnoloji "nou-hau"ların Azərbaycana ötürülməsinə kömək edən,

- Maliyyə vasitəçiləri vasitəsilə məqsədyönlü topdansatış maliyyələşdirmə təklif etməklə, mikro, kiçik və orta sahibkarlıq və yaşıl investisiyaları dəstəkləyən,

- Azərbaycandakı potensial tərəfdaşlarımıza hidroenergetika, külək və günəş enerjisi kimi bərpa olunan enerji mənbələrinə, eləcə də, tikinti sektorunda, nəqliyyatda və sənayedə enerji səmərəliliyinə investisiyalar vasitəsilə emissiyalarını azaltmaqla iqlimə təsirlərini azaltmaqda dəstəkləyən layihələr olacaq.

Potensial tərəfdaşlarımızı iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə uyğunlaşmaqda dəstəkləmək eyni dərəcədə vacib olacaq və QDTİB tikinti və daşınmaz əmlak, sahil infrastrukturu, aqrobiznes, mədənçilik, su tutumlu sənaye və kommunal xidmətlər kimi həssas sektorlara xüsusi diqqət yetirəcək", - deyə o bildirib.

Azərbaycanda tərəfdaş banklar şəbəkəsinin genişləndirilməsi

S.Köksal qeyd edib ki, bank öz şəbəkəsinə yeni partnyor bankların əlavə edilməsi üzərində işləyir:

"Aktiv kreditləşmə əməliyyatlarının davam etdiyi "Turanbank" və "Rabitəbank" banklarından əlavə, bankın KOB-lara ticarət maliyyəsi və ya xidmətlər təklif edə biləcəyi əməkdaşlığa başlamaq üçün daha iki maliyyə vasitəçisi ilə danışıqlar aparılır. Bundan əlavə, biz həm maliyyə institutlarına, həm də korporativ müştərilərə kredit vermək üçün yerli valyuta əldə etmək məqsədilə bəzi əsas banklarla maliyyələşdirmə əlaqələrimizi dərinləşdirməkdə maraqlıyıq".

Milli.Az