Qızıl külçə, zinət əşyası, ya sikkə? İnvestisiya seçimləri arasında hansı daha sərfəlidir?

Qızılın qiyməti son beş il ərzində üç dəfəyə yaxın yüksəlib. Bu səbəbdən dövlətlər və mərkəzi banklar da investisiya vasitəsi kimi onu seçir. Ekspertlərin fikrincə, qızıl sadə vətəndaşları da dar gündə xilas edən ən effektiv vasitədir.

Əsasən zinət əşyası kimi istifadə olunan qızıl, bəzən vətəndaşları dar gündə xilas edir. Bu dəyərli vasitənin qiyməti son illərdə rekordları qırır. Son zamanlar təkcə sadə vətəndaşlar deyil, hətta dövlətlər də qızıla etibar etməyi üstün tuturlar. Bəs qızıla investisiya vasitəsi kimi baxarkən nəyi əsas götürməliyik? Nələrdə ehtiyatlı olmalıyıq? Vətəndaşlar da qızıla etibarlı investisiya aləti kimi yanaşa bilərlərmi?

Oxu.Az "Kaspi" qəzetinin mövzuya dair məqaləsini təqdim edir:

"40-50 dollara alanlar qazandı"

Azərbaycan Zərgərlər Assosiasiyasının sədri Toğrul Abbasquliyevin sözlərinə görə, qızılın bir qramı pandemiyadan əvvəl 40 dollar idisə, hazırda 100 dolların üzərindədir: "Hazırda bir qram 999 əyarlı qızılın qiyməti 105-106 dollar civarındadır. Bu, son beş ilin rekord həddidir. Son bir ildə qızılın qiymətində ciddi artım müşahidə edilir. Qısa müddətdə bir qram üçün olan qiymət 85 dollardan 105 dollara yüksəlib. İnvestorlar, mərkəzi banklar ən sabit yatırım aləti kimi qızıla üz tuturlar. Tələbat artdıqca, qiymətlər daha da yüksəlir. Amma artım müəyyən həddə qədər ola bilər. Dünya Bankının proqnozlarına görə, qızılın qramının qiymətinin maksimum 120-130 dollara qədər artması mümkündür. Qiymətlər yüksəldikdə istehlak aşağı düşür. İstehsal da azalır. O səbəbdən bir müddətdən sonra stabilləşmə, hətta qiymətlərdə enmə ola bilər".

İqtisadçı Elman Sadıqov deyir ki, qızıla investisiya edən şəxslər qiymət dalğalanmalarından sərfəli şəkildə istifadə edirlər: "Son bir neçə ay ərzində qızılın bir unsiyasının qiyməti 3 500 dollara qədər qalxdı. Bir unsiya 31.1 qramdır. İl sonuna qədər unsiya üçün qiymət 3 600 dollar da ola bilər. Amma həddən artıq yüksəlmə hər zaman geri çəkilmələrlə müşahidə olunur. Çünki bir çox alıcılar qazanclarını real etmək istəyir. Məsələn, 2 800-3 000 dollara aldıqları qızılı 3 500 dollar səviyyəsində satırlar. Beləliklə, gəlirlərini reallaşdırırlar. Ucuzlaşma baş verdikdə yenidən qızıl alıb yatırım edirlər. Ona görə də düşünürəm ki, bir müddət sonra qızılın qiymətində də ucuzlaşma baş verəcək. Ölkəmiz də qızılın dünyadakı qiymətindən birbaşa təsirlənir".

Külçə, yoxsa zinət əşyası?

T.Abbasquliyevin fikrincə, insanlar da investisiya aləti kimi imkanları çatan qədər qızıl alıb saxlaya bilərlər: "Vaxtilə ucuz qiymətə qızıl və ya zinət əşyaları alanlar xeyli qazanclı çıxdılar. Çünki qiymətlərdə böyük sıçrayış baş verdi. Külçələr və sikkələr də əlverişli yatırım alətidir. Külçələr və sikkələr xalis 999 əyarlı qızıldan hazırlanır. Amma onların xüsusi saxlanma şəraiti olmalıdır. Onları banklarda, seyflərdə saxlamaq daha təhlükəsizdir. Vətəndaşlar zərgərlik məmulatlarını isə həm aksesuar kimi istifadə edə bilərlər, həm də yatırım kimi. Qızıl etibarlı yatırımdır. Köhnəlmir, xarab olmur. Əyarından asılı olmayaraq, qiyməti yüksəlir. Xalis qızıl kimi satsalar belə uduzmurlar. İnsanlar imkanları çatan qramda həm zinət əşyaları, həm də külçə və ya sikkə ala bilərlər".

E.Sadıqovun sözlərinə görə, investisiya üçün saf qızıl almaq daha sərfəlidir, bu zaman heç nə itirmirsiniz: "Zinət əşyalarının üzərinə işçi pulu da əlavə olunur. O səbəbdən, investisiya aləti kimi çox da uyğun deyil. Amma müəyyən dərəcə faydalıdır. İşçi haqqı olan qızıl isə baha alınır, amma satıldıqda ucuz qiymət təyin olunur. Çünki alarkən işçi pulu üstünə gəlinir, satarkən sadəcə xalis qızılın qiyməti ödənilir. Qızıl sikkələr və külçələr investisiya məqsədi kimi daha yaxşıdır".

"Qiymətli metallar və qiymətli daşlar" standartlaşdırma üzrə Texniki Komitənin sədri Rövşən Əmircanovun fikrincə, Azərbaycanda da qızıla yatırım aydın şəkildə müşahidə olunur: "Son dövrlərdə 999.9 əyarlı qızıl sikkə və külçələrin satışında nəzərəçarpacaq artım qeydə alınıb. Yatırım məqsədilə qızıl alan şəxslər üçün yüksək əyarlı qızıl külçələri və ya sikkələri daha sərfəli hesab olunur. Bu məhsullar dəyərini qoruyur və qızılın qiyməti artdıqca birbaşa mənfəət qazandırır. Bu tip qızıl məmulatları əsasən investisiya məqsədilə alınır və satışı zamanı dəyər itkisi çox minimaldır. Bu da onları adi zinət əşyalarından fərqli olaraq daha əlverişli sərmayə vasitəsinə çevirir".

"Qiymətlər daha da artacaq"

R.Əmircanovun sözlərinə görə, ilin sonuna doğru qızılın qiymətinin daha da artacağı istisna edilmir: "İlin sonuna qədər qızılın qiymətinin unsiyaya 3 300-3 800 ABŞ dolları aralığında ticarət olunması ehtimal edilir".

Qızıl almaq istəyənlərə məsləhət

Müsahibimiz qızıl almaq istəyənlərə məsləhətlərini də verdi: "Yatırım məqsədilə qızıl alan şəxslərə yüksək əyarlı qızıllara, eləcə də beynəlxalq sertifikatlı brilyantlara üstünlük vermək tövsiyə olunur. Bu cür məhsullar dəyərini qoruma baxımından daha etibarlıdır. Məhsulu əldə etdikdə alıcının qızılın əyar göstəricilərini və qiymətli daşların keyfiyyət parametrlərini təsdiq edən sənədləri tələb etməsi vacibdir. Alıcılara adı, mənşəyi və sertifikatı məlum olmayan məhsullardan çəkinmək tövsiyə olunur. Həqiqi dəyərinə uyğun və risk daşımayan qızıl və qiymətli daş məmulatı almaq üçün alıcılar yalnız etibarlı satıcılara müraciət etməli, dövlət damğası və beynəlxalq sertifikatlara malik məhsullara üstünlük verməlidirlər".