Rusiya XİN 9 noyabr razılaşmasının beşinci ildönümü ilə bağlı bəyanat yayıb

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi Azərbaycanın Qarabağ regionundakı münaqişə zonasında atəşkəs haqqında Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında imzalanmış razılaşmanın beşinci ildönümü ilə bağlı bəyanat yayıb.

APA-nın Moskva bürosunun xəbərinə görə, bəyanatda bildirilir ki, “üç ölkənin liderləri arasında saatlarla davam edən danışıqlar qan tökülməsinə son qoyub və bölgədə sülhü bərpa etmək üçün bir sıra tədbirlərə başlanılıb”.

9 noyabr 2020-ci il tarixli bəyanata uyğun olaraq regiona Rusiya Sülhməramlı Kontingentinin bölgəyə yerləşidirildiyi xatırladılıb, sülhməramlı əməliyyatın başlanğıcından bəri Rusiya Mülki Müdafiə qüvvələrinin 2550,2 hektar ərazini partlayıcı maddələrdən, 689 kilometrdən çox yolu minalardan təmizlədiyi, 1940 binanın yoxlanıldığı və 26 794 partlayıcı maddənin aşkar edilərək zərərsizləşdirdiyi vurğulanıb.

“Saxlanılan şəxslərin və hərbi əsirlərin mübadiləsi təşkil edilib. Ümumilikdə 213 nəfər geri qaytarılıb, onlardan 189-u Ermənistana, 24-ü isə Azərbaycana qaytarılıb. 2023-cü ilin sentyabr ayında hərbi əməliyyatların bərpasından sonra Rusiya hərbi qulluqçuları atəşkəsi və mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin edib, 2000-dən çox uşaq da daxil olmaqla təxminən 5000 mülki şəxsi yerləşdirib və erməni əhalinin Ermənistana təhlükəsiz keçidini təmin edib. Sülhməramlılar 12 iyun 2024-cü ildə vətənə qayıdana qədər vəzifələrini yerinə yetirməyə davam ediblər.

Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin təklifi ilə 11 yanvar 2021-ci il tarixində Moskva sammitində bölgədəki bütün iqtisadi və nəqliyyat əlaqələrini açmaq üçün Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası Baş nazir müavinləri və Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavininin birgə sədrliyi altında Üçtərəfli İşçi Qrupunun yaradılması qərara alınıb.

26 noyabr 2021-ci il tarixində Soçidə üç ölkənin liderləri tərəflərin xahişi ilə Rusiya Federasiyasının məşvərətçi yardımı ilə Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası və sonradan demarkasiyası üçün komissiyaların yaradılması barədə razılığa gəliblər.

31 oktyabr 2022-ci il tarixində Soçidə keçirilən görüşdə dövlət başçıları mövcud inkişafa əsaslanaraq və Rusiya Federasiyasının köməyi ilə regionda davamlı və uzunmüddətli sülhə nail olmaq üçün Azərbaycan Respublikası ilə Ermənistan Respublikası arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına fəal şəkildə hazırlaşmağın vacibliyini vurğulayıblar. Onlar həmçinin humanitar məsələlər də daxil olmaqla, həll olunmamış məsələlərin nizamlanması üçün səylər göstərmək barədə razılığa gəliblər”, - bəyanatda qeyd olunub.

O da bildirilib ki, ümumilikdə dörd yüksək səviyyəli bəyanat sülh prosesi üçün yol xəritəsini təşkil edir: “Bu razılaşmalar qüvvədə qalır və aktuallığını qoruyub saxlayır. Üçtərəfli formatda qurulan mühüm təməllərdən Azərbaycan və Ermənistan tərəfi birbaşa dialoq vasitəsilə fəal şəkildə istifadə edirlər. Bakı və İrəvanın ikitərəfli münasibətlərin normallaşdırılması prosesini dönməz hala gətirmək üçün hələ çox işi var, o cümlədən sülh müqaviləsinin imzalanması, bütün Cənubi Qafqaz ölkələrinin və onların yaxın qonşularının maraqlarına uyğun nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrin bərpası, dövlət sərhədinin ədalətli şəkildə delimitasiyası və demarkasiyası, eləcə də effektiv vətəndaş cəmiyyəti əlaqələri qurulması üçün hələ çox iş görülməlidir. Rusiya tərəfi Azərbaycan və Ermənistan tərəfdaşlarına bütün sahələrdə, o cümlədən 3+3 Regional Əməkdaşlıq Platforması (Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, Rusiya, İran və Türkiyə) çərçivəsində hərtərəfli yardım göstərməyə hazırdır”.

Bu kontekstdə Rusiya tərəfi 8 avqust 2025-ci il tarixində Vaşinqtonda Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri tərəfindən Azərbaycan Respublikası ilə Ermənistan Respublikası arasında Sülhün Yaradılması və Dövlətlərarası Münasibətlər haqqında Saziş layihəsinin paraflanmasını müsbət qiymətləndirib.