Ruslar niyə yeni gələn miqrantlardan qorxurlar..?

...Rusiyada əmək miqrasiyası son on ildə ən aşağı səviyyədədir, siyasətdə və mediada antimiqrant ritorikasının əsası azdır.

SİA-nın məlumatına görə, bunu rusiyalı ekspertlərdən biri Yuliya Florinskaya bildirib.

O, bu gün Rusiyada həqiqətən nə qədər miqrantın olduğunu, onlardan imtina etməyin mümkün olub-olmadığını və rusların niyə yeni gələnlərdən qorxduğunu söyləyib.

...Demoqraf Florinskaya Rusiyada əmək miqrasiyası problemini süni yaradılmış adlandırır.

Ekspert deyir ki, miqrantlar bir çox insanların narazılığına səbəb olur və antimiqrant ritorika əhali arasında rezonans doğurur.

Onun fikrincə, rusların qorxusu qismən “Krokus”da baş vermiş terror aktı ilə əlaqələndirilə bilər.

...İnsanlar qorxur və onların narahatlığı başa düşüləndir: cinayətin səbəbkarına miqrantlar çevrilib.

Eyni zamanda, Florinskaya qeyd edib ki, bu mövzu mediada da fəal şəkildə dəstəklənir və Rusiya qanunvericilərinin çıxışlarında eşidilir, çünki “insanlar, prinsipcə, yad adamları sevmirlər”.

Rusiyada nə qədər miqrant var?

Florinskaya qeyd edib ki, 2013-2014-cü illərdə Rusiyada orta hesabla ildə 6-7 milyona yaxın əmək miqrantı var idisə, indi iki dəfə az, yəni 3-3,5 milyon nəfərdir.

…2015-ci ildən bəri miqrantların sayı getdikcə azalır.

Bu, dolların məzənnəsinin kəskin qalxdığı iqtisadi böhranla bağlı idi. Eyni dövrdə miqrasiya qanunvericiliyi əhəmiyyətli dərəcədə dəyişib, miqrantların əmək bazarına girişi çətinləşib və baha başa gəlir ki, bu da onların tədricən azalmasına səbəb olur.

Florinskayanın sözlərinə görə, son illər əmək miqrasiyasının donoru olan ölkələrin nisbəti də dəyişib və Mərkəzi Asiyadan olan miqrantların xüsusi çəkisi artıb.

…Bu gün Rusiyada bütün əmək miqrasiyasının 85 faizi Özbəkistan, Tacikistan və Qırğızıstandan gəlir. Halbuki 2000-ci illərin ortalarında onların payı təxminən 17 faiz təşkil edirdi.

Xüsusilə, miqrantları ianə edən ölkələrin tərkibinə görə yeni gələnlərin təhsil səviyyəsi aşağı düşüb.

Məsələn, əvvəllər Ukraynadan daha çox əmək miqrantı var idi və onların təhsil səviyyəsi daha yüksək idi, - deyə Florinska bildirir.

Mərkəzi Asiyalı miqrantların əsas mənbəyi olmadığı vaxtlarda bu nisbət Rusiya əhalisinə indikindən daha yaxın idi.

Miqrantlar hansı sahələrdə işləyirlər?

Bütün əmək miqrantlarının 60 faizindən çoxu Moskva və Sankt-Peterburq aqlomerasiyalarında işləyir.

…Onların əksəriyyəti Moskva və Moskva vilayətini seçir və Sankt-Peterburqda nəzərəçarpacaq dərəcədə az miqrant var.

Florinskaya qeyd edir bunu.

Bu gün Rusiyada əcnəbilər üçün əsas məşğulluq sahəsi tikintidir, baxmayaraq ki, xidmət, ticarət və kommunal sektorlarda miqrantların payı artmaqdadır. Onların yerli əhali ilə praktiki olaraq heç bir rəqabəti yoxdur, çünki yeni gələnlər əmək bazarında xüsusi yerləri tuturlar.

47 regionda əcnəbilərin Rusiyanın əmək bazarına buraxılması ilə bağlı müxtəlif məhdudiyyətlər tətbiq edilib. Bununla belə, Florinskanın fikrincə, bu tədbirlər hakimiyyətin kifayət qədər simvolik jestləridir və əmək bazarındakı real vəziyyəti əks etdirmir.

Əhali isə miqrantların müəyyən peşələr üzrə işləməsinə qanunvericiliklə qoyulan məhdudiyyətləri əcnəbilərin axınına qarşı effektiv mübarizə kimi qəbul edir.

Eyni zamanda, heç kim Avrasiya İqtisadi İttifaqından olan miqrantların müəyyən sənaye sahələrində işləməsini qadağan edə bilməz.

Bunu deyən Florinskayanın fikrincə, bu cür məhdudiyyətlər aldatma və hətta etnik mənsubiyyətə görə ayrı-seçkilik kimi qiymətləndirilə bilər.

…Biz bəzilərinə işləməyə icazə veririk, digərlərinə isə yox?

Rusiyada əmək miqrasiyasını tamamilə qadağan etmək mümkündürmü?

Əmək miqrasiyasına tam qadağa nəzəri cəhətdən mümkündür. Bu gün 3-3,5 milyon miqrant Rusiyada bütün işçilərin cəmi dörd faizini təşkil etdiyi üçün onların yoxluğu iqtisadiyyatın çökməsinə səbəb olmayacaq. Lakin miqrantların payının daha çox olduğu regionlarda, məsələn, Moskvada “problemlər yarana bilər”.

Ən çox əziyyət çəkən sektorlar xidmətlər və tikintidir.

Eyni zamanda, Rusiya hakimiyyətinin Şimali Koreya kimi yeni ölkələri əmək miqrasiyasının donorları kimi cəlb etmək cəhdlərinə baxmayaraq, demoqraf yaxın onilliklərdə Mərkəzi Asiyadan gələnləri əvəz etmək mümkün olmayacağını proqnozlaşdırır.

Onun məlumatlarına görə, onların digər ölkələrdən gələn miqrantlara nisbəti ildə cəmi bir faiz bəndi dəyişir.

Orta müddətli perspektivdə iqtisadi çöküşün olmaması və qanunvericiliyin sərtləşdirilməsinin olmaması şərti ilə Mərkəzi Asiya ölkələrindən əmək miqrasiyası təxminən eyni səviyyədə qalacaq.

...O, tədricən azala bilər, lakin hər şey indi proqnozlaşdırmaq çətin olan bir çox amillərdən asılıdır, - demoqraf deyir.

...Bu ölkələrdə əhali, xüsusilə gənc əhali sürətlə artır. Amma yenə də iqtisadiyyatlarının böyüməsinə və əmək bazarlarında imkanlara baxmayaraq, orada iş yerləri məhduddur.

Eyni zamanda, demoqrafın fikrincə, miqrasiyanın artması üçün heç bir perspektiv yoxdur. Rusiyada işləmək daha az cəlbedici olur.

Məsələn, Özbəkistanda Rusiya maaşları ilə fərq artıq o qədər də böyük deyil və azalmaqda davam edir.

...Şəhər əhalisi, xüsusən də paytaxtda yaşayanlar artıq Rusiyaya getməyə həvəs göstərmirlər, çünki onlar öz vətənlərində eyni pulu qazana bilirlər.

Florinskaya izah edib.

Üstəlik, evdə onlar icarə haqqını ödəməli deyillər ki, bu da xərclərin əhəmiyyətli hissəsini təşkil edir.

Elə digər ölkələrdə də daha az dərəcədə də olsa, vəziyyət dəyişir.

Əli Babayev