Sabiq müşavir: Almaniya Azərbaycana Avropanın dayanıqlı enerji keçidində əsas tərəfdaş kimi baxır MÜSAHİBƏ

Bakı, 8 aprel, Tamilla Məmmədova, AZƏRTAC

AZƏRTAC-ın alman ekspert, Almaniyanın Federal İqtisadi İnkişaf və Xarici Ticarət Assosiasiyasının İdarəedici direktoru, Almaniya Bundestaqının sabiq siyasi müşaviri Urs Unkauf ilə müsahibəsini təqdim edirik.

– Almaniya Prezidentinin Azərbaycana səfərinin nəticələrini necə qiymətləndirirsiniz və bu səfər ikitərəfli iqtisadi əlaqələrə necə təsir göstərəcək?

– Almaniya Federativ Respublikasının Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayerin Azərbaycana rəsmi səfəri ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin möhkəmləndirilməsi baxımından mühüm mərhələ oldu. Bu, Almaniya dövlət başçısının Azərbaycana ilk rəsmi səfəri idi və əməkdaşlığın dərinləşlməsi üçün möhkəm təməl yaratdı. Xüsusilə energetika, ticarət və investisiya sahələrində əməkdaşlıq imkanları ön plana çəkildi. Səfər çərçivəsində aparılan danışıqlar və əldə olunan razılaşmalar şübhəsiz ki, iqtisadi əlaqələrin möhkəmlənməsinə və yeni birgə layihələrin reallaşmasına töhfə verəcək. Energetika, infrastruktur və texnologiyalar sahəsinə xüsusi diqqət yetirildi ki, bu da Almaniya tərəfindən Azərbaycan iqtisadiyyatına investisiyaların artmasına gətirib çıxara bilər.

Bundan əlavə, Almaniyanın dayanıqlı inkişaf və innovasiyalara verdiyi önəmi nəzərə alaraq, hər iki ölkənin Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi və qlobal bazarlara daha fəal inteqrasiyası istiqamətində sıx əməkdaşlıq edəcəyi gözlənilir.

– Almaniya ilə Azərbaycan arasında mövcud iqtisadi-ticarət münasibətlərin səviyyəsi haqda nə deyə bilərsiz?

– Ticarət baxımından Azərbaycan Almaniyanın Cənubi Qafqazda aparıcı ticarət tərəfdaşı mövqeyindədir. 2024-cü ildə ölkələrimiz arasında ticarət dövriyyəsi demək olar ki, üç dəfə artıb ki, bu da iqtisadi əlaqələrin dinamik inkişafından xəbər verir.

2024-cü ildə Almaniyanın Azərbaycan iqtisadiyyatına birbaşa xarici investisiyaları 75,3 milyon dollara çataraq, əvvəlki illə müqayisədə 2,83 dəfə artıb (2023-cü ildə bu rəqəm 26,5 milyon dollar idi). Almaniyanın ümumi birbaşa xarici investisiyalardakı payı 1,1 faiz təşkil edir. Eyni zamanda, 2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarında Almaniyanın payına ölkənin ümumi xarici ticarət dövriyyəsinin 3,3 faizi düşüb. Bu göstərici Almaniyanı Azərbaycanın altıncı ən böyük ticarət tərəfdaşı edir. Həmin dövrdə ikitərəfli ticarət dövriyyəsinin həcmi 1,4 milyard dollara çatıb ki, bu da iqtisadi əməkdaşlığın yüksək səviyyədə olduğunu və gələcəkdə daha da inkişaf etdirilə biləcəyini göstərir.

– Almaniya Azərbaycanın Avropanın dayanıqlı enerji keçidindəki rolunu necə qiymətləndirir?

– Almaniya Azərbaycanı Avropanın dayanıqlı enerji keçidi prosesində açar tərəfdaş kimi görür. Strateji mövqeyi, böyük enerji istehsalçısı statusu və enerji mənbələrinin şaxələndirilməsi istiqamətində atdığı fəal addımlar sayəsində Azərbaycan Avropanın daha ekoloji təmiz və bərpaolunan enerji mənbələrinə keçidində mühüm rol oynayır. Xüsusilə günəş və külək enerjisi, eləcə də yaşıl hidrogen kimi təmiz enerji texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial mövcuddur. Avropa fosil yanacaq növlərindən asılılığı azaltmağa çalışdığı bir vaxtda, Azərbaycanın təklif etdiyi etibarlı və ekoloji cəhətdən təhlükəsiz enerji həlləri Avropa İttifaqının ambisiyalı iqlim hədəflərinə çatmaqda mühüm rol oynayacaq.

– Almaniya üçün enerji təchizatı kontekstində Azərbaycan nə dərəcədə mühüm tərəfdaşdır?

– Azərbaycan Almaniya üçün enerji təchizatı sahəsində, xüsusilə enerji mənbələrinin şaxələndirilməsi kontekstində mühüm tərəfdaşdır. Avropanın ənənəvi enerji təchizatçılarından asılılığı azaltmağa çalışdığı bir şəraitdə Azərbaycanın, xüsusilə Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə təbii qaz tədarükündə əsas iştirakçı kimi rolu xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın enerji resursları Almaniyanın texnoloji potensialı və təcrübəsi ilə birləşərək Avropanın enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsinə və gələcəkdə sabit və dayanıqlı enerji təchizatının təmin olunmasına töhfə verə bilər. Enerji təchizatı marşrutları və mənbələrinin şaxələndirilməsində qarşılıqlı maraq Azərbaycanın Almaniya üçün əhəmiyyətli tərəfdaş olmasını daha da artırır.

– Bərpaolunan enerji sahəsində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi üçün hansı addımlar atılır?

– Almaniya və Azərbaycan bərpaolunan enerji sahəsində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə sadiqliklərini açıq şəkildə nümayiş etdirirlər. Yaşıl enerji sahəsində qabaqcıl texnologiya və təcrübəyə malik olan Almaniya Azərbaycanla birlikdə külək və günəş enerjisi, eləcə də yaşıl hidrogen istehsalı layihələrinin həyata keçirilməsi üzrə tərəfdaşlıq etməyə maraqlıdır. Əsas addımlar arasında birgə elmi tədqiqatlar, texnologiyaların ötürülməsi və infrastruktur layihələrinə investisiyalar yer alır. Xüsusilə Azərbaycanın sahilyanı və yarımsəhra bölgələrində bərpaolunan enerji potensialından səmərəli istifadə edilməsinə imkan verəcək konkret əməkdaşlıq formaları müzakirə olunur. Almaniya isə bu istiqamətdə yüksək texnologiyalı həllərin tətbiqini dəstəkləməyə hazırdır. Bu cür tərəfdaşlıq ekoloji cəhətdən təmiz enerji keçidini sürətləndirmək və dayanıqlı enerji gələcəyini qurmaq baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.

– Almaniya Azərbaycanın ərazisindən keçən nəqliyyat və logistika dəhlizlərinin inkişafında maraqlıdırmı? Azərbaycanın Orta Dəhlizdə əsas iştirakçı kimi rolunu necə qiymətləndirirsiniz və bu istiqamətdə əməkdaşlıq perspektivləri nədən ibarətdir?

– Almaniya Azərbaycanın ərazisindən keçən nəqliyyat və logistika dəhlizlərinin inkişafında həqiqətən, böyük maraq göstərir. Avropa ilə Asiyanın qovşağında yerləşən strateji mövqeyinə görə Azərbaycan Orta Dəhliz marşrutu üzrə effektiv ticarət və yükdaşımaların təmin olunmasında vacib tərəfdaş kimi qiymətləndirilir. Almaniyanın inkişaf etmiş logistika infrastrukturu, bu sahədəki yüksək təcrübəsi, bununla yanaşı Avropa ilə Mərkəzi Asiya arasında əlaqələrin gücləndirilməsi üçün böyük birgə əməkdaşlıq potensialı mövcuddur. Orta Dəhliz ənənəvi nəqliyyat marşrutlarından asılılığın azalmasına, ticarətin genişlənməsinə və regional iqtisadi inteqrasiyanın dərinləşməsinə xidmət edən əsas nəqliyyat yolu kimi qiymətləndirilir. Bu sahədə ikitərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsi hər iki ölkəyə bu mühüm nəqliyyat əlaqəsinin inkişafına töhfə verməyə, ticarət dövriyyəsini artırmağa və Avropa ilə Asiya arasında iqtisadi münasibətləri daha da gücləndirməyə imkan yaradacaq.