Icma.az
close
up
RU
Şəkər xəstələrinin qida seçimi PROBLEMİ

Şəkər xəstələrinin qida seçimi PROBLEMİ

Oxu.az saytından əldə olunan məlumata görə, Icma.az məlumat yayır.

Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutu "Diabetik təbii meyvə şirələri" dövlət standartını ləğv edilməsi üçün ictimai müzakirəyə çıxarıb. Onun ləğv edilmə səbəbi isə həmin standart ilə istehsalın olmamasıdır. Bu müzakirə istehlakçılar, xüsusilə şəkərli diabet xəstələri arasında suallar doğurub. 2024-cü ildə qüvvəyə minmiş bu standartın istehsal olmaması səbəbindən ləğvi, bazarda bu kateqoriyaya daxil olan məhsulların keyfiyyəti və təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqları artırır.

Məlumdur ki, satışda şəkərli diabet xəstələri üçün kifayət qədər məhsullar var. Bəs diabet xəstələri üçün nəzərdə tutulan digər məhsulların təhlükəsizliyi necə təmin olunur? Şəkərli diabeti olan xəstələr onlar üçün nəzərdə tutulan məhsulları alarkən nələrə diqqət etməlidirlər?

Oxu.Az mövzu ilə bağlı "Kaspi" qəzetinin məqaləsini təqdim edir.

Meyvə düzgün seçildikdə...

İstehsal meneceri Sayat Quliyeva "Kaspi" qəzetinə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycanda bəzi diabetik dərmanların qablaşdırılması həyata keçirilir, lakin diabetik qida məhsullarının yerli istehsalı yoxdur. Bu məhsulların böyük əksəriyyəti idxal olunur. Onun sözlərinə görə, standartın ləğvi də məhz bu səbəblə, daxili istehsalın olmaması ilə əlaqələndirilir: "Hazır meyvə şirələrinin tərkibində qatılaşdırılmış və əlavə olunmuş şəkər miqdarı yüksək olduğundan şəkərli diabet xəstələri üçün tövsiyə edilmir. Meyvənin özü düzgün seçildikdə və porsiya ölçüsünə nəzarət olunduqda isə şəkərli diabet xəstələri üçün zərərli deyil, əksinə, faydalıdır. Əsas məsələ düzgün meyvə növlərinin seçilməsi və miqdarın nəzarətdə saxlanmasıdır. Meyvələrin tərkibindəki şəkər təbii fruktoza şəklindədir və yüksək miqdarda lif ehtiva edir. Bu liflər bağırsaqlarda şəkərin sorulmasını yavaşladaraq qanda şəkər səviyyəsinin ani yüksəlməsinin qarşısını alır. Hazır meyvə şirələrinin tərkibində qatılaşdırılmış və əlavə olunmuş şəkər miqdarı yüksək olduğundan şəkərli diabet xəstələri üçün tövsiyə edilmir. Diabetiklər üçün ən düzgün seçim meyvənin təzə formada istehlak edilməsidir. Eyni zamanda, meyvələrin qlisemik indeks və şəkər miqdarı baxımından tanınması da onların sağlam qidalanması üçün vacibdir".

Adi meyvə şirələrindən fərqi

Həmsöhbətimiz bildirir ki, diabetik meyvə şirələri adi meyvə şirələrindən fərqlənir. Çünki onlar şəkərsiz və qanda şəkər səviyyəsini artırmayan maddələrdən hazırlanır: "Bu məhsullarda şəkər əvəzedicisi kimi süni və ya təbii maddələrdən istifadə olunur: steviosid (stevia bitkisindən alınır), eritritol, sukraloza, aspartam və s. Lakin diabetik məhsullarda istifadə olunan süni dadlandırıcıların miqdarı çox olduqda, bu, insan orqanizminə mənfi təsir göstərə bilər. Məsələn, aspartam uzun müddət yüksək dozada qəbul edilərsə, mədə-bağırsaq problemləri, insulin müqavimətinin artması və hətta ürək-damar xəstəlikləri kimi ciddi fəsadlara səbəb olur".

S.Quliyeva vurğulayır ki, günümüzdə diabetik, dietik, bioloji və təbii məhsulların istehlakı və istehsalı qarışıq vəziyyətdədir. Bu terminlərin istifadəsi böyük məsuliyyət tələb edir, xüsusilə "diabetik" anlayışında: "Ona görə də istehlakçılar mütləq aldıqları məhsulların etiketlərdə "Diabetik", "No sugar", "Sugar free" kimi ifadələrin olmasına və məhsulun qida dəyərinə diqqət etməlidirlər. Həmçinin istifadə etməzdən əvvəl müalicə həkimləri ilə məsləhətləşmək vacibdir".

"İstehsalı dayandırılır, ya da satışdan geri çağırılır"

Qida Təhlükəsizliyi Hərəkatının rəhbəri, sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynovanı isə son dövrlərdə marketinq hiylələrindən istifadə olunaraq bəzən "diyetik", bəzən "pəhriz" və "diabetik" adı altında müxtəlif qidaların satışa çıxarılması narahat edir: "Bu məhsulların heç də hamısı 100 faiz zəmanətli deyil ki, üzərində yazıldığı kimi həqiqətən də faydalı, az yağlı və ya az şəkərlidir. Çox vaxt belə məhsullar normativ tələblərə cavab vermədiyi üçün ya istehsalı dayandırılır, ya da satışdan geri çağırılır. Bu səbəbdən şəkərli diabet xəstələri, ümumiyyətlə, istehlakçılar belə məhsulları alarkən xüsusilə diqqətli olmalıdırlar. Etiket oxumaq vərdişi formalaşdırılmalı, yalnız etibarlı və sertifikatlı məhsullara üstünlük verilməlidir. Məhsulun tərkibində fruktoza, qlükoza siropu, bal və ya digər şəkər növləri varsa, onların istifadəsində ehtiyatlı olmaq lazımdır".

"Bu cür məhsullardan uzaq durmalıdırlar"

Ekspert vurğulayır ki, əgər insan şəkərli diabet xəstəsidirsə, bu cür məhsullardan tamamilə uzaq durmalıdır: "Həmçinin məhsulun üzərindəki qida dəyəri cədvəlində karbohidrat miqdarı da yoxlanmalıdır. Bu göstərici gündəlik normanı aşırsa, həmin məhsuldan imtina etmək lazımdır. Diabet xəstələri üçün gündəlik şəkər miqdarı təxminən üç qramdan çox olmamalıdır, lakin bu rəqəm də şəxsin səhhətinə uyğun fərdi şəkildə dəyərləndirilməlidir".

Mütəxəssis qeyd edir ki, bir çox hallarda diabetik məhsullarda şəkər əvəzinə kimyəvi tərkibli azpartam kimi maddələrdən istifadə olunur: "Azpartam şəkərdən təxminən 10 dəfə daha şirin dada malik olsa da, onun kimyəvi tərkibli olması uzunmüddətli istifadə zamanı qaraciyər və böyrək funksiyalarına mənfi təsir göstərə bilər. Bu səbəbdən bu cür maddələrin tərkibdə olub-olmadığına xüsusi diqqət yetirilməlidir. Həm evdə hazırlanan yeməklərdə, həm də hazır məhsullar alarkən qlisemik indeksi yüksək olmayan qidalara üstünlük verilməlidir. Məsələn, üzüm, nar, ərik kimi bəzi şirin meyvələrin qlisemik indeksi yüksək olduğu üçün şəkər xəstələrinə bu meyvələri ya çox az miqdarda, ya da ümumiyyətlə qəbul etməmək tövsiyə olunur. Şəkər xəstələri qəbul etdikləri qidaların keyfiyyətindən və mənşəyindən əmin olmalı, yalnız etibarlı mənbələrdən alınmış məhsullara üstünlük verməlidirlər".

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:36
embedMənbə:https://oxu.az
archiveBu xəbər 17 Avqust 2025 22:50 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

STM Trampın vasitəçiliyi ilə Prezident İlham Əliyev və Ermənistan baş naziri arasında keçirilən görüşlə bağlı sorğu keçirib

16 Avqust 2025 09:55see222

Müğənni Rəqsanə İsmayılova həbs edildi

17 Avqust 2025 02:19see188

Bu 7 əlaməti ciddiyə alın İnfarktın xəbərçisi...

16 Avqust 2025 08:53see141

Alimlərdən YENİLİK: Daxili səsi deşifrə edən beyin çipi yaradılır

16 Avqust 2025 07:32see134

MiQ 29 hissələri Macarıstandakı aerodromdan oğurlanan borcun ödənişi kimi Rusiyadan alınıb

16 Avqust 2025 11:29see131

Litva Prezidenti Rusiyaya qarşı təzyiqləri artırmağa çağırıb

17 Avqust 2025 05:16see131

Günəşdə dəlik böyüməyə başlayıb: 24 saat ərzində təxminən 50 faiz artıb

16 Avqust 2025 06:34see129

Vaşinqtonda bitib, Tehranda başlayan Zəngəzur davası

16 Avqust 2025 14:02see128

Dünyada ərzaq bahalaşıb Ən çox nələrin qiyməti artıb?

17 Avqust 2025 20:15see128

Çelsi Bayerin müdafiəçisini transfer etmək istəyir

16 Avqust 2025 23:49see127

37 yaşlı qadın Rusiya gözəli seçildi FOTO

16 Avqust 2025 11:48see127

Türkiyə Prezidentindən Tramp Putin görüşünə münasibət

16 Avqust 2025 19:56see125

Ayda saatlarla davam edən zəlzələlər baş verir: NASA hərəkətə keçdi

17 Avqust 2025 06:44see124

Nazirlik məşhur şirkəti buna görə cərimələdi

17 Avqust 2025 00:21see124

Sabunçuda 3 otaqlı ev yandı

16 Avqust 2025 17:13see123

Kurban Berdiyev: “İlk oyun həmişə ağır olur”

16 Avqust 2025 19:46see123

“Turan Tovuz” və “Neftçi” üçün də marafon başlayır!

16 Avqust 2025 17:02see123

Çindən yeni inqilab: qüvvələr balansı tamamilə dəyişə bilər

16 Avqust 2025 20:04see122

Kanalizasiya suları Bakının məşhur çimərliyinə axır VİDEO

16 Avqust 2025 19:36see122

Gələn həftə bu bürclər üçün var dövlət dalğası gəlir

16 Avqust 2025 20:03see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri