Şərəf lövhəsi ndə övladının şəkli olsun deyə rüşvət verən VALİDEYNLƏR

Məktəblər təkcə bilik öyrədən müəssisələr deyil, həm də uşaqların sosial, intellektual və psixoloji inkişafına birbaşa təsir göstərən təhsil ocaqlarıdır. Burada formalaşan dəyərlər, düşüncə tərzi və sosial bacarıqlar onların gələcək həyatına və cəmiyyətə inteqrasiyasına təsir edir. Tədris proqramları, müəllimlərin yanaşması, sinif mühiti və məktəb qaydaları uşaqların şəxsiyyət kimi formalaşmasında mühüm rol oynayır. Azərbaycan təhsil sistemi rəqabətyönümlü forma üzərində dayandığından bir çox hallarda şagirdlər arasında münasibətdə balanlılığın pozulduğunun şahidi olmaq mümkündür. Təhsil ocaqlarında illərdir qalan "Şərəf lövhələri" də buna misal ola bilər.

Modern.az-a danışan təhsil eksperti Elmin Nuri qeyd edib ki, məktəblərdə bir çox məsələlər dünyanın çağdaş təhsil yanaşmalarına uyğun yenilənməlidir. Onlardan biri də, "Şərəf lövhəsi" və bunun fonunda şagirdlərin qiymətləndirilməsi, fərqləndirilməsi məsələsidir. Təbii ki, bir müəssisə daxilində, kollektiv arasında, tədris ocağında uğurların fərqləndirilməsi və bunun müsbət bir nümunə olaraq, şagirdlərə çatdırılması yaxşıdır:

"Bu proses sağlam rəqabət mühiti, xoşməramlılıq prinsipi yarada bilər. Bunun hesabına, özünə hədəf qoyan və həmin hədəfə çatan, sonra özünə bir nümunə kimi şəxslərin uğurlarını qabaqlayan insanlar olub. Bunu danmaq olmaz. Lakin, məsələ nisbətən fərqli formatda aparılmalıdır. 

Şərəf lövhəsi müəyyən hallarda, yaxşıdır. Amma bəzi nüanslarda qənaətbəxş deyil. Bu şagird psixologiyası, həmin psixologiyanın tədrisə yansıması, fokuslanması, yeniyetmə həssasiyatı ilə bağlı, o qədər də adekvat deyil. Biz hələ digər, məsələlərdən danışmırıq. 

Bəzən qarşımıza çıxır ki, Şərəf lövhəsinə görə, valideynlər əlavə pul alırlar. Burada qeyri-şəffaflığa yol verilir. Bu məsələnin ayrı istiqamətidir. Şərəf lövhəsi stimullaşdırıcı məsələ deyil. Bu həm də, bəzi uşaqlar üçün, şüuraltı, psixoloji təzyiqdir". 

"Şərəf lövhələrinin"  məktəbdaxili qiymətləndirmənin əksi olduğunu vurğulayan E. Nuri vurğulayıb ki, nisbətən zəif şagird hər dəfə, "Şərəf lövhəsi"ndəki şagirdlərə baxanda, onun şüuraltına “ Mən bunu bacarmayacağam” indeksi yüklənəcək. Məsələnin görünməyən tərəfləri çoxdur. 

"Biz hər bir şagirdin uğurunu, onun şəxsiyyətyönümünün formalaşmasında görməliyik, lakin məktəblərimiz təhsilin əsas işi şəxsiyyətyönümlü inkişafa cəhddən çox onu qiymətləndirməyə maraqlıdır.  Hazırda, bu istiqamətdə, qoruma olmalıdır. Bu gün adı Şərəf lövhəsində olmayan, lakin gələcək, əmək bazarı, insan resursu və kapitalı  üçün o qədər uğurlu şəxslər var ki, biz bu lövhəni şüuraltı impuls ilə “Mən güclüyəm, sən məndən zəifsən!”  adı altında bunları itirə bilərik. Qiymətləndirmə mexanizminə görə, qurulan Şərəf lövhəsindənsə, xüsusi uğurlarına ,bacarıqlarına və hədəf olaraq, müəyyənləşdirilmə imkanlarına görə, lövhə qurulmalıdır.  Məsələn, bir şagird həmin məktəbdə oxuyur. O, beynəlxalq riyaziyyat olimpiadasında uğur qazanıb. Həmin şagirdin digər fənnlərdən aldığı qiymətlərdən asılı olmayaraq, onun şəkli Şərəf lövhəsinə vurulmalıdır və səbəbi də yazılmalıdır. Digər bir şagird “Start up” layihəsində varsa, onun adı layihə ilə birlikdə şəkli lövhəyə qoyulmalıdır. Başqa bir şagird tamam ayrı şəkildə, vokal imkanlarına görə, orada yer almalıdır.  Bu sadəcə, təklifdir. Və yaxud da, 10 yaşlı bir şagird bir neçə dildə səlis danışırsa və ya proqramlar hazırlayırsa bu onun adının lövhədə olmasına səbəb yaradır" - deyə ekspert qeyd edib.