Icma.az
close
up
RU
Seymur Baycan, Günel Mövlud, Əli Əkbər... Onlar niyə böyük yazıçı ola bilmədi?

Seymur Baycan, Günel Mövlud, Əli Əkbər... Onlar niyə böyük yazıçı ola bilmədi?

Icma.az xəbər verir, Kulis.az saytına əsaslanaraq.

Kulis.az Aydan Hacının "Bəhanə, yoxsa fakt?" yazısını təqdim edir.
Ədəbiyyat tarixində ölkəsindən kənarda yaşayaraq yazıb-yaradan yazıçılar var ki, həmin şəxslər ədəbi aləmdə mühüm yer tutur. Əlbəttə, elə bu mühüm yeri tutmaqlarına səbəb, məhz öz ölkələrində hansısa səbəblərə görə uğur qazanmamaqlarıdır. Təbii ki belə hallar çox olur. Zamanında Nazim Hikmət kimi şair də öz ölkəsində sevilməmişdi, sürgünlərə, həbslərə məruz qalmışdı. 

Ölkəsindən gedən yazıçıların kimisi siyasi, kimisi də ümumi söhbətlərə görə başqa yerlərə köçüb və bununla onların yaradıcılığı da böyüyüb. Hazırda da dünyada belə yazıçılar mövcuddur. Məsələn, götürək elə Xalid Hüseyninin özünü. 

Əlbəttə, yazıçılar və əsərlər arasında müqayisə aparmaq, məşhurlaşmaq, uğur qazanmaq səbəblərini müzakirə etmək olar, lakin vəziyyət ortadadır. 

Yaxşı, bəs bizdə vəziyyət necədir?

Məgər Azərbaycan ədəbiyyatında ölkəsini tərk edərək başqa ölkələrdə yazıb yaradan yazıçılar yoxdurmu? Sözsüz ki var. 

Əvvəlcə xatırlayaq ki, ölkəmizdən gedən və yaradıcılığını kənarda davam edən yazıçılarımız kimlərdir?

Müasir dövr ədəbiyyatına nəzər salsaq, Seymur Baycan, Günel Mövlud və Əli Əkbərin adlarını çəkə bilərik. 

Ədalət naminə hər üç yazıçının istedadlı olduğunu qeyd edək.

Günel Mövlud


Belə ki, Seymur Baycan Tiflisə, Əli Əkbər İsveçrəyə, Günel Mövlud isə Norveçə üz tutub.

Yaxşı, müxtəlif səbəblər gətirərək ölkəni tərk edən bu yazıçıların heç olmasa birinin uğurlarını niyə görmədik?

Əgər bu adamlar, doğrudan da istedadlı idilərsə, niyə bu illər ərzində onların daha da böyüdüyünün şahidi olmadıq? 

Ən azından, yaşadıqları ölkədə tanınacaq qədər bir əsər ortaya qoya bilmədilərmi?

Axı hər üç müəllif ölkədə olduğu illərdə də, getdikləri yerdə də azərbaycanlı oxucuları, Azərbaycan ədəbiyyatını, hətta dövlətin ədəbiyyata yanaşmasını tənqid edirdilər. 

Onlar ora yazmaq, böyümək, rahatlıq üçün getməmişdilərmi?

Əgər onları başa düşməyən azərbaycanlı oxucular idisə, xarici oxucular da başa düşmədi?

Azərbaycan dövləti ədəbiyyata kifayət qədər yaxşı yanaşmırsa, Norveç də mi yanaşmadı?

Bəs niyə öz müəlliflərimizin adını mükafat alanlar sırasında görə bilmirik? 

Yoxsa onları orada da sıxışdırırlar?

Əli Əkbər

Vaxtı ilə Seymur Baycan Azərbaycan dilindən başqa dil bilmədiyini, bilsə, Azərbaycanca yazmayacağını deyirdi. Görəsən, Seymur Baycanı 10 ildir ki, gürcü dilini öyrənməməyə, o dildə yazmamağa qoymayan səbəb nədir?

Günel Mövlud Azərbaycanda da, xaricdə də mütəmadi olaraq feminist olduğu üçün daha çox bu pozisiyadan əsərlər yazıb. Hətta dünyada viral olan bu cür bir ideologiyanın kölgəsindən də böyüyə bilmədi?

İdeologiyaya sığınan ən zəif yazıçılar belə məhz ideologiyanın səbəbinə uğur qazandığı halda, Günel Mövlud bunu da bacarmadı.

Əli Əkbər Azərbaycanda olan zaman “Artuş və Zaur” əsəri ilə demək olar ki, inqilab etmişdi. Amma xaricdə yaşamağa başlayanda onun da çox böyük əsərlərini görmək olmadı.

Seymur Baycan


Ümumiyyətlə, bu barədə xeyli nümunələr gətirmək olar. Həqiqət isə ortadadır. Demək, məsələ təkcə yaşadığın ölkə, ədəbi atmosferlə əlaqəli deyil. Məsələ, doğrudan da, böyük ola bilməməkdir. Əgər hər üç müəllif xaricə gedib bu cür qalacaqdılarsa, getməyə nə ehtiyac var idi?

Hansı ki bir zaman özləri Azərbaycanda oxucu yoxdur deyirdilər. Amma ölkə xaricinə çıxsalar belə, ortaya yaxşı bir əsər qoya bilmədilər. Nə Azərbaycan dilində, nə də, xarici dildə.

Azərbaycanda ölkədən getsə də, dünyaca məşhur yazıçılarımıza ən azı Maqsud və Rüstəm İbrahimbəyovları misal göstərmək olar.

Demək, gedəndən sonra böyümək də olurmuş. Necə deyərlər, bu şəxslər ölkəsindən böyük yazıçı ola bilmədilər.
Necə ki Qabriel Qarsiya Markes Kolumbiyadan böyük yazıçı oldu… amma bizim yazıçılar Azərbaycandan böyük ola bilmədi.

“BAXIŞ - 5” festivalının açılış mərasimi olub Şübhələndiyim Allaha evləndikdən sonra necə inandım? - Oğuz Ayvaz Pikassonun tablosundakı qadın kimdir?
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:107
embedMənbə:https://kulis.az
archiveBu xəbər 12 Mart 2025 13:16 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Tramp Avropanı külək turbinlərindən imtina etməyə çağırıb

26 İyul 2025 09:00see174

Əgər onlara edilən təkliflər futbolçuları qane etməsə, mən onları komandada saxlamağa hazıram

26 İyul 2025 00:48see136

Milli Məclis bəyanat yayıb

25 İyul 2025 18:52see134

Azərbaycanda valyuta sabitliyi: Manat lirəni və rublu üstələyir İqtisadçı əsas səbəbləri izah etdi

26 İyul 2025 02:00see131

Krediti qaytarmayanların sayı artır: NİYƏ?

25 İyul 2025 15:42see131

Xərçəng xəstəliyinin əməliyyatı və müalicəsi niyə icbari tibbi sığortaya salınmır? Müzakirə

25 İyul 2025 18:48see128

Oleq Bakinski işində Kuçerə BƏRAƏT VERİLDİ

25 İyul 2025 18:03see127

Orxan yeni komandasında qolla debüt etdi

26 İyul 2025 11:06see126

Filip Ozobiç Turan Tovuz da EKSKLÜZİV

26 İyul 2025 10:23see125

Barmaqları çatlatmaq oynaqlara zərərdir?

25 İyul 2025 15:57see125

İbrahim Tatlısesin Səddam Hüseynlə qohum olduğu üzə çıxdı

26 İyul 2025 06:15see125

Qəzzanı aclığa məhkum edən İsrailə qarşı qazan və tavalarla etirazlar başlayıb

26 İyul 2025 11:08see124

MM dən Fransa Milli Assambleyasındakı qətnamə təşəbbüsünə CAVAB

25 İyul 2025 19:11see124

Ukrayna Stavropola hücum etdi

26 İyul 2025 10:29see123

Rubio Trampı sərt xarici siyasətə təşviq edən əsas simalardandır Politoloq AÇIQLADI

25 İyul 2025 19:59see123

Pokrovsk uğrunda şiddətli döyüşlər GEDİR

26 İyul 2025 10:10see123

Nyu York birjasında təbii qaz bahalaşıb

26 İyul 2025 10:24see123

Daily Mail : İrəvan yaxınlığındakı AES hər an partlaya bilər

26 İyul 2025 00:51see122

Abşeronda motosiklet yolu keçmək istəyən piyadanı vurdu

26 İyul 2025 02:20see120

Kamboca atəşkəs təklifini qəbul etdi

26 İyul 2025 10:55see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri