Icma.az
close
up
RU

Sivilizasiyaların beşiyi Diyarbəkir Cənnətməkan

Modern.az saytına istinadən Icma.az xəbər verir.

Qardaş Türkiyənin ən qədim yaşayış məskənlərindən biri olan Diyarbəkir Mesopotamiya və Anadolunun keçid bölgələrində yerləşdiyi üçün çox geniş bir tarixə malikdir.

Modern.az xəbər verir ki, statistikaya görə, bu qədim şəhərdə hazırda 2 milyona yaxın insan yaşayır. Tarixi çox qədim və zəngin olan bu şəhərin rəvayətlərə görə, Makedoniyalı İsgəndərin ən sevdiyi şəhərlərdən biri olub. Türkiyə Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra bir neçə dəfə Diyarbəkirə səfər Mustafa Kamal Atatürkə 1926-cı ildə fəxri vətəndaşlıq verilib.

Bu qədim diyarda çoxsaylı tarixi, mədəni və dini abidələr mövcuddur. Diyarbəkirdə ən möhtəşəm abidələrdən biri Diyarbəkir qalası və divarlarıdır.

Böyük Çin səddindən sonra dünyanın ən uzun, ən möhkəm və ən geniş divarlarına sahib olan bu yerin 7000 illik tarixi var. YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilən qala daxili və xarici qala olmaqla iki strukturdan ibarətdir. Dünyanın ən qədim və ən güclü tikililəri arasında yer alan Diyarbəkir qalası və divarları 30-dan çox sivilizasiyanın izlərini daşıyır.

On Gözlü Körpü

Diyarbakırın simvolik nöqtələrindən və çox əhəmiyyətli tarixi dəyərlərindən biri olan On Gözlü Körpü şəhərin Sur rayonunda yerləşir. 1064-1065-ci illər arasında Kadı Ebü’l-Həsən Əbdülvahid tərəfindən inşa edilən körpü Memar Übeydin əsəridir. 172 metr uzunluğundakı körpünün, adından da göründüyü kimi, on açılışı var.

Sülüklü Hanı

Şəhərin mərkəzi məhəllələrindən biri olan Surda yerləşən Sülüklü Hanı 1683-cü ildə Hanilioğlu Mahmut Çələbi və qızı Atike Hatun tərəfindən tikilib.  Tamamilə qara bazalt daşından hazırlanmış Sülüklü Xan adını həyətində müalicə məqsədilə satılan zəlilərdən almışdır. İlk tikildiyi zaman üç mərtəbə və hər mərtəbədə 18 otaqdan ibarət olan meyxana indi yalnız bir mərtəbədədir. Hazırda yeməkxana kimi fəaliyyət göstərir.

Məsudiyə Mədrəsəsi

Məsudiyə Mədrəsəsi Anadoluda təhsil verilən ilk universitetdir. Diyarbakır Ulu Məscidi ilə bitişik olan Məsudiyə Mədrəsəsi 1198-ci ildən günümüzə qədər gəlib çatan çox əhəmiyyətli bir tarixi dəyərdir. Artuklu əmiri Ebu Muzaffer Sökmen dövründə tikildiyi güman edilən mədrəsənin tamamlanma tarixi dəqiq bilinmir.

Yeddi Qardaş Tabyası

1208-ci ildə Məlik Salehin çəkdiyi plan əsasında Artuqi hökmdarı Məlik Saleh üçün tikilən qalanın memarı İbrahimoğlu Yəhyadır. Qala üzərində bəzək əşyaları olan abidəyə bənzəyir. Üzərindəki ikibaşlı qartal simvolu ilə məşhurdur. Qalaların üzərində naxış kimi qoyulmuş qartal rəmzlərinin şəhəri şərdən qoruduğuna dair inanc o dövrdə geniş yayılmışdı.

Çayönü kurqan

Dünya sivilizasiya tarixinə işıq tutan ən qədim yaşayış məskənlərindən biri olan Çayönü kurqan şəhərin Ergani rayonunda yerləşir. Arxeoloji tədqiqatların hələ də davam etdiyi kurqanda ilk qazıntı işlərinə 1964-cü ildə başlanılıb.

Malabadi Körpüsü

Diyarbəkir deyildikdə ağıla ilk gələn yerlərdən biri olan Malabadi körpüsü şəhərin Silvan rayonunda yerləşir. 1147-ci ildə Timurtaş bin İlqazi bin Artuk tərəfindən inşa edilən və 12-ci əsr Səlcuqlu monumental memarlıq xüsusiyyətlərini ehtiva edən körpünün ən hündür nöqtəsi 40,8 metrdir.

Həsən Paşa Hanı

Dövrün Osmanlı valilərindən Vəzirzadə Həsən Paşa tərəfindən 1573-cü ildə inşa edilən və qurucusu ilə eyni adda olan mehmanxana bu gün də istifadə edilməyə davam edir. Sur mahalında yerləşən mehmanxana Övliya Çələbinin səyahət qeydlərində də öz yerini tapıb.

Diyarbakır Ulu Məscidi

Anadolunun ən qədim məscidi olan Diyarbakır Ulu Məscidi şəhərin mərkəzində yerləşir. Kilsə olaraq tikilmiş və Mar Toma adı verilmiş, 639-cu ildə müsəlmanlar şəhəri aldıqdan sonra məscidə çevrilmişdir. 1091-ci ildə Səlcuqlu hökmdarı Məlikşah tərəfindən əsaslı təmir edilən məscid bu gün Diyarbəkirdə ən çox ziyarətçi qəbul edən dini tikilidir.

Həzrəti Süleyman Məscidi

İnaloğulları Bəyliyi dövründə 1160-cı ildə Nisanoğlu Kəmaləddin Ebul Kasım Əli tərəfindən inşa edilən Həzrəti Süleyman Məscidi Diyarbakırın ən diqqət çəkən dini tikililəri arasındadır. Tikintisindən sonra iki dəfə genişləndirilərək yenidən təşkil edilən məscid, içərisindəki türbələrə görə 27 səhabə türbəsi də adlandırılır.

Müqəddəs Georgi Kilsəsi

Milanın 2-ci əsrinə aid olduğu düşünülən, lakin tikilmə tarixi dəqiq bilinməyən Müqəddəs Georgi kilsəsi İçkalenin şimal-şərq hissəsində yerləşir. Kilsənin Artuqilər dövründə hamam kimi istifadə edildiyi də məlumdur.

Bakirə Məryəm Kilsəsi

Eramızın 3-cü əsrində inşa edildiyi düşünülən bina Mor Yakup kilsəsi olaraq da tanınır. Pravoslav Assur kilsəsi olan Məryəm Məryəm Kilsəsi 1533-cü ildə təmir edilmişdir. Son Roma Dövrünə aid olan kilsə Diyarbəkirdəki ən qədim dini tikililər sırasındadır. Diyarbəkirdə ziyarət edilməli yerlər siyahısının vazkeçilməz bir parçasıdır .

Behram Paşa Məscidi

1564-1572-ci illər arasında Diyarbakırın 13-cü Osmanlı valisi Behram Paşa tərəfindən inşa edilən məscid 16-cı əsr İznik çiniləri ilə bəzədilib. Daxili dekorasiyası və zərif memarlığı ilə seçilən məscid Memar Sinanın əsəridir. Ona görə də sadəliyin möhtəşəmliyini əks etdirir.

Tarixi, mədəni və təbii gözəllikləri ilə zəngin olan Diyarbəkiri kəşf etmək istəyənlər yolunuz bu şəhərdən salsanız, peşman olmazsınız.



 

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:83
embedMənbə:https://modern.az
archiveBu xəbər 10 Dekabr 2024 09:39 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Avropa ölkələrinin yeraltı anbarlarında qazın həcmi 71 mlrd. kubmetri ötüb

22 İyul 2025 14:02see200

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see149

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see139

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see136

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see134

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see132

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see132

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see131

Rusiyalı məşhur reper psixiatriya xəstəxanasına yerləşdirildi

22 İyul 2025 16:09see130

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see130

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see129

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see128

reklamlarla satdıqları ehtiyat hissələrinin saxtalığını ört basdır edir EKSPERT VİDEO

22 İyul 2025 19:00see128

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see126

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see125

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see125

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see121

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see121

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see121

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri