Icma.az
close
up
RU
Şok edici kəşf: 2700 ildən sonra açılan SİRR

Şok edici kəşf: 2700 ildən sonra açılan SİRR

Lent az saytına istinadən Icma.az xəbər verir.

Yer üzündə super güclü günəş qasırğası zamanı şimal işıqları hətta ekvatorda da görünə bilərdi.

Alimlər yeni yüksək səviyyəli kəşf ediblər. Ağaclar bu sirri təxminən 2700 il saxlayıblar. Tədqiqatçılar hansı inanılmaz qədim hadisəni öyrəniblər?

Lent.az-ın xarici KİV-ə istinadla xəbərinə görə, alimlər super güclü günəş qasırğasının dağıdıcı izlərini aşkar ediblər. Əgər bu gün belə bir hadisə baş versəydi, yer üzündəki bütün rabitə sistemləri fəaliyyətini dayandırardı.

Ekstremal günəş qasırğaları çox təhlükəli və xoşbəxtlikdən nadir bir hadisədir. Arizona Universitetinin alimlər qrupu müəyyən ediblər ki, Yer kürəsini əhatə edən sonuncu belə hadisə eramızdan əvvəl 664-cü ildə, yəni təxminən 2700 il əvvəl Günəşdə baş verib. Araşdırmanın nəticələri barədə Arizona Universitetinin saytında məlumat verilib.

"Bu il Yerin şimal işıqları həmişəkindən daha cənubda görünüb və onların rəngarəng çalarlarının fotoşəkilləri sosial şəbəkələri zəbt edib. İndi yüzlərlə dəfə daha parlaq bir şimal işıqları təsəvvür edin - istisna olmaqla, heç kim onun axını səbəbindən onun şəklini çəkə bilməyəcək. Günəşin istiqamətləndirdiyi hissəciklər smartfonları dərhal kərpicə çevirəcək”, - alimlər bildirib.

Bizim dövrümüzdə baş verərsə, dünya dağıdıcı günəş qasırğası haqqında belə öyrənəcək – şimal işıqları hətta tropik enliklərdə də müşahidə oluna bilər, elektronika sıradan çıxacaq, radio rabitəsi işləməyəcək. Məlumdur ki, son 14,5 min il ərzində planetimizdə cəmi altı günəş qasırğası öz izlərini qoyub.

Alimlər müəyyən ediblər ki, eramızdan əvvəl 664-cü ildə baş vermiş kosmik radiasiyanın sonuncu belə partlayışı o qədər güclü olub ki, bu gün baş verərsə, bütün planetdə elektrik şəbəkələrini, peykləri və mobil rabitəni sıradan çıxaracaq.

Alimlər bu qənaətə arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan ağaclardakı illik halqaların karbon analizi sayəsində gəliblər. Ekstremal hadisənin dəqiq vaxtının müəyyən edilməsi günəş aktivliyindəki dəyişiklikləri tədqiq edən alimlər üçün mühüm məlumatlar verir.

Belə dağıdıcı gücə malik günəş qasırğalarının mövcudluğu yalnız 2012-ci ildə, yapon fiziki Fusa Miyake qasırğaların xarakterik əlamətləri: ağac halqalarında radioaktiv karbon izotoplarının partlaması haqqında hesabat dərc edəndə məlum olub. Elmi ictimaiyyət bu kəşfin əhəmiyyətini dərk edib və həddindən artıq günəş qasırğaları "Miyake hadisələri" adlandırılıb.

Miyake hadisələri Günəşin elektromaqnit sahəsi zəiflədikdə, səthdən plazmanın kosmosa “sıçramasına” imkan verən zaman baş verir. Günəş aktivliyi artdıqca protonlar Yer atmosferini bombalayır və kimyəvi reaksiyalara səbəb olur. Onların nəticəsi Yer atmosferində radioaktiv izotopların artmasıdır, daha sonra ağaclar tərəfindən udulur və halqalarda yığılır.

"Ağac halqalarında olan radiokarbon sayəsində biz indi bilirik ki, son 14 500 il ərzində altı Miyake hadisəsi baş verib. Əgər onlar bu gün baş versəydilər, rabitə texnologiyalarına fəlakətli təsir göstərəcəklər", - alimlər xəbərdarlıq ediblər.

Amma maraqlısı odur ki, elm adamları hələ də bu hadisələrin baş verməsində heç bir nümunə tapa bilməyiblər.

"Ağac halqaları bizə bu güclü günəş qasırğalarının miqyası haqqında fikir verir, lakin biz heç bir nümunə aşkar edə bilmirik, ona görə də növbəti ekstremal hadisənin nə vaxt baş verəcəyini təxmin edə bilməyəcəyik", - tədqiqatçılar əlavə ediblər. 

Alimlər həmçinin Miyake hadisələrinin bütün yer sistemlərinə və bütövlükdə planetə necə təsir etdiyini anlamağa çalışdıqlarını da bildiriblər.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 21 Dekabr 2024 20:16 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see245

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see229

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see157

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see139

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see124

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see123

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri