Icma.az
close
up
RU
Soyuq qurşaqlardakı iqlim bombası

Soyuq qurşaqlardakı iqlim bombası

Azpost portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Yer kürəsində orta temperatur yüksəlir. Həmişə şaxta olan yerlərdə – qütb bölgələrində belə daha da istiləşir. Buzlar əriyir, əvvəllər “dondurulmuş” istixana qazlarını buraxmağa başlayır ki, bu da qlobal istiləşməni daha da gücləndirir.

AzPost xəbər verir ki, əvvəllər belə görünürdü ki, “qazı alan” əsasən Arktikadır.

Keçən il Nature Climate Change jurnalında dərc olunan məqalədə Lawrence Berkeley Milli Laboratoriyasının alimləri narahatedici məlumatlar açıqlayıb. Belə ki, Boreal-arktika kimi tanınan bütün regionda metan emissiyaları 2002-ci ildən bəri təxminən 9 faiz artıb. 2021-ci ilə qədər buradan hər il 20 milyon ton bu qaz atmosferə atılır ki, onun istixana effekti karbon qazının təsirindən 30 dəfə çoxdur.

Bu isə vəziyyəti daha da ağırlaşdırır ki, burada qrunt suları bulaqlar əmələ gəlir və orada metan mənbəyinə çevrilir. Bu barədə Kembric Universitetinin (Kembriç Yer Elmləri Departamenti) alimləri Nature Geoscience jurnalında məlumat veriblər.

Metan, kristal metan hidratlarının parçalanması ilə ayrılır. Onlardakı karbon ehtiyatları – təkcə Antarktika yarımadası regionunda – 24 milyard ton qiymətləndirilir. Bütün bəşəriyyət iki il ərzində atmosferə bu qədər göndərir.

Metan hidratları dibi boyunca nazik bir təbəqədə – buzdan təmizlənmiş qalxan şelfdə “yaxılır”. Boşalmanın artıb-artmadığına dair hələ heç bir məlumat yoxdur – müqayisə etmək üçün heç bir şey yoxdur. Lakin ispanlar Antarktika hidrat ehtiyatlarını qlobal istiləşməni fəlakətli şəkildə pisləşdirə biləcək “iqlim bombası” adlandırırlar. Ola bilsin ki, bu metan boş yerə getməsin deyə, onu hansısa yolla çıxarmağa dəyər – bu, hər şeydən əvvəl yanan qazdır.

Finlandiyanın Kuopio Universitetindən (Kuopio Universitetinin Ətraf Mühit Elmləri Departamenti) Maija E. Repo başçılıq etdiyi bir qrup tədqiqatçı tərəfindən bir vaxtlar qlobal istiləşmənin təəccüblü sürprizi aşkar edilmişdi.

Onların apardıqları ölçmələr göstərdi ki, gülüş qazı kimi tanınan azot oksidi Rusiya Arktikasının bataqlıq ərazilərindən sızır. Onun güclü mənbələri torf dairələri və permafrostdakı kiçik yüksəkliklərdir. Onların səthinin hər kvadratmetri mövsümdə 1,2 qram buraxır. Bu, planetdəki hər şeydən qat-qat çoxdur.

Alimlər hesab edirlər ki, nitratları emal edən bakteriyalar – bitkilər tərəfindən udulmayan azot birləşmələri intensiv şəkildə “qazlanmağa” başladılar. Ərimiş torpaq quruduqdan sonra azot oksidi istehsal edən mikroorqanizmlərin sayı artır, onu istehlak edənlər isə əksinə azalır.

“TikTok”da izləyin

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:101
embedMənbə:https://azpost.info
archiveBu xəbər 14 Fevral 2025 22:18 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

İsrailin Türkiyə QORXUSU: Nə baş verir? KONKRET

16 Aprel 2025 17:26see127

Bakıda sərnişin avtobusunun içinə su doldu Video KONKRET

16 Aprel 2025 10:18see126

II Liqa: Vüqar Nadirovlu Şəmkir darmadağınla liderlərə yaxınlaşdı

16 Aprel 2025 20:01see126

ABŞ Çini təhdid etdi

16 Aprel 2025 11:33see125

“Dövlət dəstəyi ilə istehsal ediləcək film layihələri” müsabiqəsinin reqlamenti açıqlanıb

16 Aprel 2025 10:19see125

TBMM sədr müavininin ölüm təhlükəsi hələ də davam edir

17 Aprel 2025 18:33see122

Süni intellekt bədii yaradıcılığın inkişafında yeni səhifələr açır Əli Abbasov

16 Aprel 2025 18:09see120

Bankların yüksək komissiya haqqı: Qiymətləri də yüksəldir

16 Aprel 2025 11:33see119

Arda Real Madrid , ya da Barselona nı çalışdıracaq Klub prezidenti AÇIQLADI

16 Aprel 2025 11:44see119

Venesuela səfiri “ASAN xidmət”də

16 Aprel 2025 09:50see119

Yüksək Liqa: Finalçılar bəlli oldu

17 Aprel 2025 21:21see118

Səhər acqarına limonlu su için Faydası çoxdur

17 Aprel 2025 06:07see118

Ümumi və məktəbədəqədər təhsil müəssisələrində təlim tədris prosesi ənənəvi qaydada davam edəcək

16 Aprel 2025 10:24see118

Super Liqa və aşağı liqalarda komanda sayları azaldılır

18 Aprel 2025 01:05see117

Rusiya Federasiya Şurasından Avropa İttifaqına sərt cavab

16 Aprel 2025 09:13see116

Gənclik hormonu Somatropin nədir Necə artıraq?

17 Aprel 2025 18:44see115

DİM ə ağır ittihamlar: “Xərcə düşməmək üçün uşaqları riskə atıb”

16 Aprel 2025 12:39see115

De Brüyneyə rəsmi təklif göndərdilər

17 Aprel 2025 19:56see114

Turist sahildə yadplanetli tapdı

16 Aprel 2025 17:00see113

Hərbi çağırışdan yayınmaya qarşı yenilik Xidmət yeni qanunla bağlı açıqlama yaydı

16 Aprel 2025 10:27see113
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri