Icma.az
close
up
RU
SSRİ dən Azərbaycanın taleyini dəyişən qərar: 114 necə 86 oldu? Erməni detalı

SSRİ dən Azərbaycanın taleyini dəyişən qərar: 114 necə 86 oldu? Erməni detalı

GlobalInfo portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Son illər regionda müşahidə olunan geopolitik dəyişikliklər, Azərbaycanın suverenliyini bərpa etməsi, eyni zamanda Ermənistanla sülh danışıqları fonunda Zəngəzur və digər tarixi torpaqlarımızın geri qaytarılması məsələsi təkrar gündəmə gətirilir.

Xüsusilə 1918-ci il mayın 29-u İrəvanın ermənilərə rəsmi şəkildə verilməsi xatırladılır. Hətta bu istiqamətdə beynəlxalq səviyyədə prosesin başladılması və dövrün sənədlərinin müzakirəyə çıxarılmasına dair təkliflər də səsləndirilir. Bəzi ekspertlər isə bunun doğru olmadığını düşünür.

Ümumiyyətlə, hazırda Ermənistanın tərkib hissəsi kimi tanınan İrəvan və Zəngəzur kimi ərazilər üçün Bakının beynəlxalq səviyyədə proses başlatması nə dərəcədə real görünür? Belə bir şey hansı əsaslarla mümkün ola bilər?

Globalinfo.az-a danışan Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, politoloq Xəyal Bəşirov deyib ki, beynəlxalq səviyyədə tanınan dünya xəritəsi Birinci Dünya müharibəsindən sonra Paris Sülh Konfransında qəbul olunub:

“İkinci Dünya müharibəsindən sonra bir çox dövlətlərin parçalanması və ya sərhədlərin dəyişməsi kimi hadisələr müşahidə olundu. Lakin Cənubi Qafqaz regionunun da əks olunduğu həmin xəritələrdə Azərbaycanın ərazisi ümumilikdə 114.000 kvadrat kilometr göstərilirdi.

Əgər bütün sivil dünya və beynəlxalq aləm SSRİ-nin, yəni təqribən 70 il mövcud olmuş bir qurumun qəbul etdiyi qərarları rədd edirsə, belə olan halda, Sovet İttifaqının Azərbaycan torpaqlarını öz sərhədlərinə qatması və həmin ərazilərin bir hissəsini Ermənistana verməsi ilə bağlı qərarları da tanınmamalıdır.

Həqiqətən də beynəlxalq hüquqa əsaslanır və onu rəhbər tuturuqsa, o zaman bu gün Azərbaycanın əraziləri 86.600 kvadrat kilometr deyil, 114.000 kvadrat kilometr kimi qəbul olunmalıdır. 1918-ci ildə İrəvanla bağlı qərar artıq qəbul olunmuşdu, amma Qərbi Zəngəzurun və bir sıra ərazilərin Azərbaycanın tərkibində göstərildiyi xəritələr də var. Versalda Paris Sülh Konfransı zamanı təsdiqlənmiş, Fransa tərəfindən tərtib edilmiş xəritədə də bu, aydın görünür”.

Politoloqun sözlərinə görə, ermənilərin Cənubi Qafqazda yerləşdirilməsi böyük bir planın tərkib hissəsi olub:

“Bu plan həm Azərbaycana qarşı təxribat xarakteri daşıyıb, həm də ümumilikdə türk coğrafiyasını bölmək, əlaqələri kəsmək məqsədi ilə hazırlanıb. Plan birgünlük olmayıb, davamlı şəkildə həyata keçirilib. Ermənistan ərazisinin genişləndirilməsi və “Böyük Ermənistan” xülyası ilə erməni cəmiyyətinə yeridilən ideyaların əsas məqsədi də bu idi.


Xəyal Bəşirov

Bugünkü beynəlxalq hüquq Azərbaycanın ərazisini 86.600 kvadrat kilometr olaraq tanıyır. Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə bağlı atdığımız addımlar bir sıra dövlətlər tərəfindən fərqli şəkildə qəbul olunur. Həmin ölkələr də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bu ölçülərlə tanıdıqlarını bəyan ediblər.

Azərbaycanın heç bir dövlətin ərazisində gözü yoxdur. Biz güc yolu ilə ölkəmizə qarşı tətbiq edilən təzyiqlərə cavab vermişik və bundan sonra da belə olacaq”.

Xəyal Bəşirov qeyd edib ki, Azərbaycan heç vaxt Ermənistana qarşı ərazi iddiası ilə çıxış etməyib:

“Əksinə, Ermənistan beynəlxalq hüquqla tanınmış Azərbaycan ərazilərini güc yolu ilə işğal edib. Bu gün də Bakıya qarşı müəyyən dairələr tərəfindən təxribat xarakterli fikirlər səsləndirilir. Guya Azərbaycan Konstitusiyasında Ermənistana qarşı ərazi iddiaları var, biz o ölkəyə “Qərbi Azərbaycan” kimi baxırıq və s. bənzəri iddialar gündəmə gətirilir.

Əslində, “Qərbi Azərbaycan” ifadəsi tarixi bir toponimdir. Bu, rəsmi xəritələrdə yer almasa da, xalq arasında yayılmış, yaddaşlara hopmuş bir anlayışdır. Onu heç kim dəyişə bilməz.

Hazırda gündəmə gətirilən Qərbi azərbaycanlıların öz ata-baba yurdlarına qayıtması məsələsi ərazi iddiası deyil. Bu, ümumiyyətlə siyasi məsələ hesab olunmamalıdır, hüquqi əsaslıdır. Uzun illər ərzində pozulmuş fundamental hüquqların bərpası ilə bağlıdır.Mövzunu siyasi müstəviyə çəkmək, məqsədi təhrif etməkdir. Həm həmin insanların, həm də onlara dəstək verən vətənpərvər vətəndaşların və dövlətimizin müdafiə etdiyi bir mövqedir. Gözlənilən qayıdış hüquq prinsipləri çərçivəsində, dinc və qanuni yollarla baş verməlidir.

Politoloq vurğulayıb ki, Azərbaycanın tarixi torpaqları – Zəngəzur, İrəvan, Meğri və digər regionlar tarixi həqiqətdir:

“Bu tarixi heç kim dəyişə bilməz. Bəlkə də tarixi geriyə qaytara bilməyəcəyik. Lakin baş verən hadisələr tam reallıqdır, vaxtilə azərbaycanlılar həmin ərazilərdə yaşayırdılar. Əgər bu gün dünya həmin torpaqları beynəlxalq səviyyədə Ermənistanın ərazisi kimi tanıyırsa, beləliklə, zamanında orada yaşamış insanların hüquqları da nəzərə alınmalıdır”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:62
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 30 May 2025 19:35 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see213

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see202

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see173

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see168

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see158

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see154

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see151

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see143

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see142

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see137

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see136

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see135

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see134

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see131

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see129

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see129

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see128

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see127

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see122

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri