Icma.az
close
up
RU
SSRİ dən Azərbaycanın taleyini dəyişən qərar: 114 necə 86 oldu? Erməni detalı

SSRİ dən Azərbaycanın taleyini dəyişən qərar: 114 necə 86 oldu? Erməni detalı

GlobalInfo portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Son illər regionda müşahidə olunan geopolitik dəyişikliklər, Azərbaycanın suverenliyini bərpa etməsi, eyni zamanda Ermənistanla sülh danışıqları fonunda Zəngəzur və digər tarixi torpaqlarımızın geri qaytarılması məsələsi təkrar gündəmə gətirilir.

Xüsusilə 1918-ci il mayın 29-u İrəvanın ermənilərə rəsmi şəkildə verilməsi xatırladılır. Hətta bu istiqamətdə beynəlxalq səviyyədə prosesin başladılması və dövrün sənədlərinin müzakirəyə çıxarılmasına dair təkliflər də səsləndirilir. Bəzi ekspertlər isə bunun doğru olmadığını düşünür.

Ümumiyyətlə, hazırda Ermənistanın tərkib hissəsi kimi tanınan İrəvan və Zəngəzur kimi ərazilər üçün Bakının beynəlxalq səviyyədə proses başlatması nə dərəcədə real görünür? Belə bir şey hansı əsaslarla mümkün ola bilər?

Globalinfo.az-a danışan Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, politoloq Xəyal Bəşirov deyib ki, beynəlxalq səviyyədə tanınan dünya xəritəsi Birinci Dünya müharibəsindən sonra Paris Sülh Konfransında qəbul olunub:

“İkinci Dünya müharibəsindən sonra bir çox dövlətlərin parçalanması və ya sərhədlərin dəyişməsi kimi hadisələr müşahidə olundu. Lakin Cənubi Qafqaz regionunun da əks olunduğu həmin xəritələrdə Azərbaycanın ərazisi ümumilikdə 114.000 kvadrat kilometr göstərilirdi.

Əgər bütün sivil dünya və beynəlxalq aləm SSRİ-nin, yəni təqribən 70 il mövcud olmuş bir qurumun qəbul etdiyi qərarları rədd edirsə, belə olan halda, Sovet İttifaqının Azərbaycan torpaqlarını öz sərhədlərinə qatması və həmin ərazilərin bir hissəsini Ermənistana verməsi ilə bağlı qərarları da tanınmamalıdır.

Həqiqətən də beynəlxalq hüquqa əsaslanır və onu rəhbər tuturuqsa, o zaman bu gün Azərbaycanın əraziləri 86.600 kvadrat kilometr deyil, 114.000 kvadrat kilometr kimi qəbul olunmalıdır. 1918-ci ildə İrəvanla bağlı qərar artıq qəbul olunmuşdu, amma Qərbi Zəngəzurun və bir sıra ərazilərin Azərbaycanın tərkibində göstərildiyi xəritələr də var. Versalda Paris Sülh Konfransı zamanı təsdiqlənmiş, Fransa tərəfindən tərtib edilmiş xəritədə də bu, aydın görünür”.

Politoloqun sözlərinə görə, ermənilərin Cənubi Qafqazda yerləşdirilməsi böyük bir planın tərkib hissəsi olub:

“Bu plan həm Azərbaycana qarşı təxribat xarakteri daşıyıb, həm də ümumilikdə türk coğrafiyasını bölmək, əlaqələri kəsmək məqsədi ilə hazırlanıb. Plan birgünlük olmayıb, davamlı şəkildə həyata keçirilib. Ermənistan ərazisinin genişləndirilməsi və “Böyük Ermənistan” xülyası ilə erməni cəmiyyətinə yeridilən ideyaların əsas məqsədi də bu idi.


Xəyal Bəşirov

Bugünkü beynəlxalq hüquq Azərbaycanın ərazisini 86.600 kvadrat kilometr olaraq tanıyır. Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə bağlı atdığımız addımlar bir sıra dövlətlər tərəfindən fərqli şəkildə qəbul olunur. Həmin ölkələr də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bu ölçülərlə tanıdıqlarını bəyan ediblər.

Azərbaycanın heç bir dövlətin ərazisində gözü yoxdur. Biz güc yolu ilə ölkəmizə qarşı tətbiq edilən təzyiqlərə cavab vermişik və bundan sonra da belə olacaq”.

Xəyal Bəşirov qeyd edib ki, Azərbaycan heç vaxt Ermənistana qarşı ərazi iddiası ilə çıxış etməyib:

“Əksinə, Ermənistan beynəlxalq hüquqla tanınmış Azərbaycan ərazilərini güc yolu ilə işğal edib. Bu gün də Bakıya qarşı müəyyən dairələr tərəfindən təxribat xarakterli fikirlər səsləndirilir. Guya Azərbaycan Konstitusiyasında Ermənistana qarşı ərazi iddiaları var, biz o ölkəyə “Qərbi Azərbaycan” kimi baxırıq və s. bənzəri iddialar gündəmə gətirilir.

Əslində, “Qərbi Azərbaycan” ifadəsi tarixi bir toponimdir. Bu, rəsmi xəritələrdə yer almasa da, xalq arasında yayılmış, yaddaşlara hopmuş bir anlayışdır. Onu heç kim dəyişə bilməz.

Hazırda gündəmə gətirilən Qərbi azərbaycanlıların öz ata-baba yurdlarına qayıtması məsələsi ərazi iddiası deyil. Bu, ümumiyyətlə siyasi məsələ hesab olunmamalıdır, hüquqi əsaslıdır. Uzun illər ərzində pozulmuş fundamental hüquqların bərpası ilə bağlıdır.Mövzunu siyasi müstəviyə çəkmək, məqsədi təhrif etməkdir. Həm həmin insanların, həm də onlara dəstək verən vətənpərvər vətəndaşların və dövlətimizin müdafiə etdiyi bir mövqedir. Gözlənilən qayıdış hüquq prinsipləri çərçivəsində, dinc və qanuni yollarla baş verməlidir.

Politoloq vurğulayıb ki, Azərbaycanın tarixi torpaqları – Zəngəzur, İrəvan, Meğri və digər regionlar tarixi həqiqətdir:

“Bu tarixi heç kim dəyişə bilməz. Bəlkə də tarixi geriyə qaytara bilməyəcəyik. Lakin baş verən hadisələr tam reallıqdır, vaxtilə azərbaycanlılar həmin ərazilərdə yaşayırdılar. Əgər bu gün dünya həmin torpaqları beynəlxalq səviyyədə Ermənistanın ərazisi kimi tanıyırsa, beləliklə, zamanında orada yaşamış insanların hüquqları da nəzərə alınmalıdır”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:63
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 30 May 2025 19:35 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see251

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see239

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see201

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see201

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see196

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see190

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see179

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see171

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see164

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see163

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see142

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see138

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see138

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see137

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see135

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see134

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see131

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see131

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see126

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see126
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri