Süni intellekt danışıqlardan daha çox nüvə zərbəsini seçir Politico

Stenford Universitetinin "Hoover müharibə oyunları və böhran simulyasiyası" təşəbbüsünün rəhbəri Jaklin Şnayder ötən il süni intellektdən (Al) strateji qərarverici rolunda istifadə edilən "hərbi oyunlar" sınaqlarına başlayıb.

Qaynarinfo xəbər verir ki, sınaqlarda "OpenAI" şirkətinin GPT-3.5, GPT-4 və GPT-4-Base modelləri, "Anthropic"in Claude 2 modeli və "Meta"nın Llama-2 Chat modeli iştirak edib. Onlar Rusiya-Ukrayna müharibəsini və ya Çinin Tayvana hücum təhdidini xatırladan süni böhran ssenarilərinə cəlb olunub. "Politico"nun yazdığına görə, nəticələr narahatedici olub: demək olar ki, bütün modellər aqressiv eskalasiyaya meyllilik göstərib, düşünülməmiş silah tətbiqinə əl atıb və böhranları nüvə silahına qədər gedib çıxan müharibələrə çevirməyə hazır olub.

"Al daim Körtis Lemeyin rolunu oynayır. Görünür, o eskalasiyanı anlayır, amma deeskalasiyanı dərk etmir. Hələ ki bunun səbəbini bilmirik", deyə Şnayder soyuq müharibə dövründə nüvə silahına aludə olması ilə tanınan ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri generalını xatırladaraq bildirib.

Bəzi ekspertlər "Terminator" filmindəki kimi süni intellektin bir gün nüvə silahlarının idarəsini insanlardan ələ ala biləcəyindən ehtiyatlanır. Pentaqon isə bunun mümkün olmayacağını, süni intellektə müharibə – xüsusən də nüvə müharibəsi – barədə qərar vermək səlahiyyətinin heç vaxt verilməyəcəyini bəyan edir.

Bununla belə, alimlərin bir qismi hesab edir ki, ABŞ Müdafiə Nazirliyi artıq sürətlə süni intellekti qlobal müdafiə sistemlərinin əsas elementi kimi tətbiq etməklə riskli yola qədəm qoyub. Çin və Rusiyanı eyni vaxtda cilovlamaq zərurəti, həmçinin digər qlobal təhdidlər fonunda Pentaqon süni intellekt bazalı sistemlər yaradır. Bu sistemlər getdikcə daha çox muxtar olur və o qədər sürətlə reaksiya verir ki, insanlar qərarvermə prosesində onlara çata bilmir.

Rəsmi siyasət insani nəzarəti tələb etsə də, müasir müharibələrin reallıqları – ani qərarvermə zərurəti, mürəkkəb dron qruplarının idarəsi, kəşfiyyat məlumatlarının işlənməsi və Çinlə Rusiya Al sistemləri ilə rəqabət – ABŞ ordusunun süni intellektdən asılılığını artırır. Bu isə nüvə silahının tətbiqi kimi ən ağır qərarları da əhatə edə bilər.

Ekspertləri daha çox narahat edən məqam isə nüvə silahından istifadə ilə bağlı qərarların adi silahların tətbiqi barədə qərarlardan ayırd edilməsinin getdikcə çətinləşməsidir.

Aydın