Şuşa şəhərinin əhəmiyyəti yalnız hərbi deyil, həm də mədəni və tarixi baxımdan böyükdür

Azərbaycan tarixi, qəhrəmanlıq və milli birliyin əyani nümunələri ilə zəngindir. Bu qəhrəmanlıqlar arasında 8 Noyabr – Şuşa şəhərinin azad edilməsi günü xüsusi yer tutur. Şuşa yalnız bir şəhər deyil. O, Azərbaycan xalqının iradəsinin, dövlətçiliyimizin gücünün və mədəniyyətimizin simvoludur. 2020-ci ildə qazandığımız Qarabağ Zəfəri Azərbaycanın hərb tarixinə yeni səhifə açdı və Şuşanın azad edilməsi bu qələbənin ən mühüm mərhələsi oldu.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi üçün qoyduğu təməl, Qarabağ probleminin gələcək həllinə əsas olmuşdur. Onun siyasi və strateji baxışı, dövlətin güclənməsi və ordunun modernləşdirilməsi istiqamətində atdığı addımlar 44 günlük Vətən müharibəsinin uğurunu mümkün etdi. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu müasir silahlar və yüksək döyüş hazırlığı ilə təmin edildi, vətəndaş dəstəyi ilə birləşərək düşmənin qarşısında dayanmadan irəlilədi.
44 günlük müharibənin ən mühüm hədəfi Şuşa şəhərinin azad edilməsi idi. Noyabrın 8-də həyata keçirilən Şuşa əməliyyatı Azərbaycanın hərbi tarixində misilsiz qəhrəmanlıq nümunəsi kimi yadda qaldı. Ordumuz sıldırım dağları və dərin dərələri keçərək düşməni şəhərdən qovdu. Şuşanın azad edilməsi, döyüş meydanında qazanılmış və milli həmrəyliyin təntənəsi ilə müşayiət olunmuş strateji uğurdur.
Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd etmişdir ki, bu qələbə xalqın birliyi, ordunun hazırlığı və rəhbərliyin qətiyyəti ilə mümkün olmuşdur. Qələbə yalnız hərbi nailiyyət deyil, həm də siyasi iradənin, dövlət gücünün və xalqın inamının ifadəsidir. Şuşa əməliyyatı, Azərbaycan tarixində xalqın bir yumruq kimi birləşərək hər bir çətinliyi dəf edə biləcəyini göstərən unikal hadisədir.
Şuşanın azad edilməsindən sonra şəhərin bərpası və inkişafı prioritet məsələlərdən biri oldu. Prezident İlham Əliyev 2021-ci il yanvarın 14-də Şuşa şəhərində üçrəngli bayrağı ucaldaraq tarixi bir an yaşatdı. Eyni zamanda, 8 Noyabr Azərbaycan Respublikasında “Şuşa şəhəri günü” kimi qeyd olunur, bu da xalqın qələbəyə və qəhrəmanlığa verdiyi dəyərin rəmzidir.
Qarabağda 2023-cü il sentyabr ayında aparılan antiterror əməliyyatı ilə separatçı və terrorçu qrupların bölgədə mövcudluğuna da son qoyuldu. 23 saat 48 dəqiqə ərzində həyata keçirilən əməliyyat ordumuzun gücünü və Ali Baş Komandanın qətiyyətini göstərdi. Bu hadisə Azərbaycanın strateji mövqeyini gücləndirdi və regionda sabitlik üçün şərait yaratdı.
Şuşa şəhərinin əhəmiyyəti yalnız hərbi deyil, həm də mədəni və tarixi baxımdan böyükdür. Şəhər 1977-ci ildə tarixi-memarlıq qoruğu elan olunmuş, mədəniyyət və incəsənət mərkəzi kimi qorunmuşdur. Şuşa şəhəri Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edilərək həm tarixi irsin qorunması, həm də beynəlxalq səviyyədə tanınması təmin edilmişdir. 2022-ci il “Şuşa İli” elan edilməsi, həmçinin Türkiyə və Qətər tərəfindən mədəniyyət paytaxtı statuslarının verilməsi şəhərin beynəlxalq miqyasda əhəmiyyətini artırmışdır.
Şuşanın bərpası, infrastruktur layihələri və “Zəfər Yolu”nun inşası şəhərin müasir inkişafını təmin edir. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə salınmış 101 km-lik Zəfər Yolu şəhərin strateji və tarixi əhəmiyyətini simvolizə edir. Şəhərdə modul tipli xəstəxana, turizm obyektləri, yaşayış kompleksləri və konqres mərkəzləri istifadəyə verilmişdir. Tarixi abidələr bərpa olunmuş, Azərbaycanın məşhur simalarının büstləri yenidən quraşdırılmışdır.
Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi “Şuşa şəhərinin 2040-cı ilədək inkişafına dair Baş plan” şəhərin tarixi və mədəni quruluşunu qorumaqla müasir infrastrukturun inkişafını nəzərdə tutur. Bu plan şəhərin həm sosial, həm mədəni, həm də iqtisadi həyatını gücləndirəcək və gələcək nəsillər üçün zəngin irs yaradacaqdır.
Beləliklə, Şuşa şəhəri Qarabağ Zəfərinin, Azərbaycanın dövlət gücünün və xalqın birliyinin simvolu olaraq önə çıxır. Şuşa yalnız bir şəhər deyil, eyni zamanda milli qürurun, mədəniyyətin və tarixi irsin qorunmasının mərkəzidir. Tarixi abidələr, bərpa olunmuş infrastruktur və beynəlxalq tanınma şəhərin gələcəkdə həm mədəni, həm iqtisadi, həm də turizm mərkəzi kimi inkişafını təmin edəcək.
Azərbaycanın mədəniyyət və turizm mərkəzi olan Şuşa, tarixi qəhrəmanlıq nümunələrinin, strateji qətiyyətin və milli birliyin simvolu olaraq, gələcək nəsillər üçün ilham mənbəyi olacaq. Bu şəhər eyni zamanda Qarabağ Zəfərinin əbədiləşdirilməsi, xalqın milli qürurunun yaşadılması və Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmləndirilməsi üçün vacib bir mərkəzdir.

Yusif Bağırzadə, politoloq