Terrorsuz Türkiyə strategiyası: qazanılmış nəticə və Azərbaycanın dəstəyi

Son günlərin ən başlıca gündəmi həm də (daha çox) PKK terror təşkilatının özünü buraxmaq qərarıdır. Mayın əvvəlində PKK öz konqresində bu qərarı qəbul edib. Buna formal səbəb kimi PKK-nın qurucu lideri Abdulla Öcalanın müraciəti göstərilir. Faktik səbəblər isə çoxdur.

Bu səbəblərdən biri son onilliklər ərzində Türkiyənin PKK-ya qarşı apardığı genişmiqyaslı və davamlı, effektiv əməliyyatlardır. Türkiyənin silahlı qüvvələri (TSK) - nizami ordu hissələri, jandarm bölmələri və Mili Kəşfiyat Təşkilatı (MİT), eləcə də, xüsusi təyinatlı polis PKK -nın ölkə içindəki varlığına sarsıdıcı zərbələr vurmuşdu. Heç şübhəsiz ki, bunun əsas səbəbi Rəcəb Tayyib Ərdoğanın liderliyi altında Türkiyədə Ədalət və İnkişaf Partiyasının təkbaşına hakimiyyətidir. Prezident Ərdoğan, sadəcə, Türkiyənin rəhbəri deyil, artıq bir dünya lideridir. Bunun nəticəsi olaraq, TSK ölkənin bütövlüyünü, cəmiyyətin birliyini təhdid edən terror qruplaşmaları üzərində hərbi qələbəni əsasən əldə etmişdi. Eyni zamanda "qonşularla sıfır problem" strategiyası çərçivəsində İran və İraqın, o cümlədən, İraqda Kürdüstan muxtariyyətinin rəhbərliyi ilə qurulan kontaktlar nəticə vermişdi. Nəhayət, ötən ilin sonunda Suriyada Əsəd rejiminin devrilməsi və Dəməşqdə Türkiyəyə yaxın bir hakimiyyətin qurulması çox mühüm uğur idi. Bununla yanaşı Türkiyə diplomatiyasının və xüsusi xidmət orqanlarının birgə işləri, danışıqlar və xüsusi əməliyyatlar sayəsində PKK-nın yerli və xarici maliyyə kanallarını kəsmək əsasən mümkün oldu. Bu və başqa faktorlar PKK-nı özünü buraxmağa məcbur etdi.

Bunda Azərbaycanın da ayrıca rolu var. Çünki Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü hərbi-siyasi yolla bərpa edərkən Ermənistanın silahlı qüvvələrinə və xüsusi xidmət strukturlarına ciddi zərbələr vurmuş oldu. Bu, Ermənistanın, ermıni diasporunun və Erməni Qriqoryan kilsəsinin PKK-nı dəstəkləmə pıəlanlarını da pozdu. Məlumdur ki, PKK-nın rəhbər heyətində və terror bölmələrində xeyli erməniəsilli şəxs var. Onlar onillərlə bu terror təşkilatında şəbəkələşərək Türkiyəyə, eləcə də, Azərbaycana qarşı təxribatlarda iştitak etmişlər. O cümlədən, Qarabağ müharibəsi boyu Ermənistanla birlikdə Azərbaycan əleyhinə hərbi əməliyyatlar aparmışdılar. Buna görə də PKK-nın ləğvi Ermənistanın dolayı terror fəaliyyətlərini də çətinləşdirir.

Ancaq bu, hələ ki, sadəcə, qərardır, onun icrası başa çatdırılmalıdır. Buna görə də Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan terror təşkilatının təkcə İranda, Suriyada, İraqda, eləcə də, Avropa ölkələrində olan bütün strukturlarının ləğvini zəruri sayıb. Təşkilatın tərksilah prosesi Türkiyə xüsusi xidmət orqanlarının və BMT başda olmaqla beynəlxalq müşahidə missiyalarının nəzarəti altında aparılacaq. Proses başa çatdıqdan sonra ölkə rəhbərliyinə məruzə ediləcək və bu zaman artıq Türkiyə dövləti 50 illik terrora son qoyulduğunu bəyan edəcək.

Bu, təkcə Türkiyənin deyil, Yaxın və Orta Şərqdə, eləcə də, Qafqazda yeni reallıqların yaranmasına səbəb olacaq. İndilik ilk nəticə əldə olunub və bu, çox mühüm tarixi hadisədir. Əlbəttə, Türkiyə çox düzgün, çox ciddi, həm də müəyyən mənada riskli addım atıb. Bu, asan bir iş deyildi. Türkiyə dövlətinin verdiyi qərarlar burada həlledicidir. Çox böyük bir plandan - terrorsuz Türkiyə projektindən söhbət gedir. Azərbaycan da bu işdə Türkiyəyə ilk və ən səmimi, real dəstək verən ölkədir. Əlbəttə, ABŞ da bu hadisəni - PKK-nın özünü buraxmasını alqışladı. Amma hələ bir çoxları susur. Azərbaycan prezidenti isə həmişəki kimi Türkiyəyə öz qardaşlıq münasibətini hamıdan qabaq bildirdi. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev özünün X platformasındakı sıhifəsində yazıb:

“Başda əziz Qardaşım, Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan olmaqla bütün qardaş Türkiyə xalqını PKK terror qruplaşmasının özünü ləğv etmək və silahı yerə qoymaq qərarı münasibətilə ürəkdən təbrik edirəm. Əziz Qardaşımın bəyan etdiyi “Terrorsuz Türkiyə” hədəfinə çatmaqda vacib mərhələ olan bu hadisə dövlətçilik yolunda ölkədə aparılan qətiyyətli siyasətin nəticəsi, güclü liderliyin və sarsılmaz iradənin, milli birliyin və həmrəyliyin təntənəsidir. Alınmış qərarın tam icrası istiqamətində Türkiyə dövlətinə və xalqına uğurlar arzulayıram”.

Bu hadisədən - PKK-nın özünü buraxmaq qərarından dərhal sonra Türkiyənin milli müdafiə naziri Yaşar Gülərin Azərbaycana gəlməsi və prezident İlham Əliyevlə görüşü təsadüfi deyil. Terrorsuz Türkiyə təkcə bölgədə deyil, dünyada yeni reallıq və yeni imkanlar deməkdir. Eyni zamanda bu, iki ölkənin müdafiəsi və təhlükəsizliyi baxımından mühüm məsələdir. Buna görə də hər iki ölkənin yeni mümkün çağırışlara qarşı birgə hazırlığı pn planda dayanır.

Ayrıca Azərbaycana qarşı təhdidlər hələ də qalır. Ermənistan sürətlə silahlanır; Hindistandan alınmış yeni raket kompleksləri artıq real döyüş şəraitində sınaqdan çıxarılıb. Hindistan-Pakistan gərginliyi fonunda Azərbaycanın və Türkiyənin Pakistana mənəvi dəstəyi məlumdur. Buna görə Hindistan-Ermənistan hərbi-texniki əlaqələri güclənir. Ermənistanda terror qruplaşmaları aktivləşir və Azərbaycanla sərhədboyu ərazilərə yerləşdirilir. Avropa İttifaqının faktik kəşfiyyat missiyası da öz yerindədir. İran-Ermənistan hərbi əməkdaşlığını da bura əlavə etsək, Azərbaycanın və Türkiyənin ən yaxın - təbii müttəfiqlər olaraq arxaylnlaşmaması anlaşılandır. İki qardaş ölkə bu sahədə tərəfdaşlığı daha sa artırmaq niyyətindədir. Nazir Yaşar Gülərin Azərbaycana səfərinin məqsədini də məhz belə oxumaq lazımdır. Gələcək strategiya həm də terrorsuz Qafqaz hədəfini də əhatə edəcək. Azərbaycanın və təbii ki, Türkiyənin də başlıca planlarından biri də bölgəni müharibə təhlükəsindən və terrordan arındırıb, əməkdaşlıq və inkişaf perspektivlərinə qovuşdurmaqdır. Prezident İlham Əliyevin və prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəhbərliyi altında işlər bu istiqamətdə gedir.

Bahəddin Həzi, bizimyol.info