Tramp Əliyev dialoqu... ABŞ liderinin jestləri nə məna verir?

Bütün dövrlərdə jest və rəmzlərin siyasətdə böyük rolu olub. Böyük siyasətçilər antik dövrdən etibarən informasiya texnologiyalarının sürətlə inkişaf etdiyi müasir dövrə qədər rəmz və jestlərin imkanlarından faydalanıblar. Bəzən rəmzlərin emosional təsir effekti və onların praktik faydalılığı “soyuq” diplomatik ünsiyyət tərzi ilə müqayisədə daha üstün olur. Rəmzlər hədəflərə nail olmaq prosesində tərəflər arasında etibar və güvən yaradır, habelə aparılan siyasətə kütlənin dəstəyini qazandırır.

Bəli, bəzən onların təsir effekti müvəqqəti olur, ancaq hətta bu məhdud zaman belə hədəflərə çatmaq üçün kifayət edir. Ona görə də beynəlxalq hüquq və protokolların mövcudluğuna baxmayaraq vaxtaşırı şəkildə ona şahidlik edirik ki, cəmi bir neçə jest və ya rəmzin sayəsində siyasətdə böyük məsələlər öz həllini tapmış olur. Əlbəttə ki, rəmz və jestlərin istifadəsi siyasətçidən cəsarət və peşəkarlıq tələb edir. Bu cür siyasətin fonunda ucuz demaqogiya şedevr əsərin yanında dayanan rəngi qopub tökülmüş, solğun, dəyərsiz və müqayisədə təbəssümə səbəb olan reproduksiyaya bənzəyir.

Məhz siyasi jest və rəmzlər kontekstində sentyabrın 23-də Nyu-Yorkda Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Donald Trampın və birinci xanım Melaniya Trampın adından BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası ilə əlaqədar təşkil olunmuş rəsmi qəbul zamanı ABŞ Prezidenti ilə Azərbaycanın dövlət başçısı İlham Əliyev arasında baş vermiş kiçik, ancaq olduqca böyük rəmzi mənaya malik dialoqdan bəhs etmək istərdik. Kiçik rəmzlər arxasında böyük mənalar gizlənir. Rəmzlər eyni zamanda həqiqəti görməyi də mümkün verir.

Xatırladaq ki, sözügedən tədbirdə Prezident İlham Əliyev ilə yanaşı Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva da iştirak etmişdir. Belə ki, ABŞ Prezidenti Donald Trampın cəmi bir neçə dəqiqə davam edən qısa çıxışında Prezident İlham Əliyevə xitabən növbəti ifadələr öz əksini tapmışdır: “təşəkkür edirəm”, “dostum”, “dost qazandım”, “buna cəsarət lazım idi”, “fəxr edirəm” və “gözəl insansınız”. Hamımız vətəndaşı olduğumuz Azərbaycanının rəhbəri olan Prezident İlham Əliyevin ünvanına deyilən bu cür sözlər sanki hər birimizin ünvanına dünyanın bir nömrəli dövlətinin rəhbəri tərəfindən deyilmiş unudulmaz kompliment kimi dəyərləndirilməlidir.

Əlbəttə ki, bu cür tarixi anlar unudulmazdır və bu nailiyyətlər dövlətçiliyimizin inkişafı, habelə gələcək nəsillərin rifahı naminə mütləq olaraq istifadə olunmalıdır. Ümid edirik ki, Azərbaycanın müasir tarixi ilə məşğul olanlar təkcə sitatlarının qeyd olunması ilə öz işlərini yerinə yetirmiş hesab etməyəcəklər. Bu cür tarixi anlar və uğurlar mütləq şəkildə müxtəlif elmi işlərin predmtinə çevrilməlidir. Məhz bu cür nailiyyətlər sayəsində Azərbaycan xalqının bir parçası olduğu üçün hər bir vətəndaşımız daim fəxr hissi yaşayacaq, bu ülvi hislər isə hər birimizi daha böyük uğurlar naminə mübariz olmağa sövq edəcəkdir. İnkişafı və ideoloji vahidliyi istəməyənlər isə bütün zamanlarda hər vəchlə istənilən nailiyyəti ucuzlaşdırmağa çalışacaqlar.

Prezident Donald Tramp öz çıxışında ötən münaqişə dövrünü xarakterizə edən zaman “Bütün bu illər ərzində buna cəsarət lazım idi” fikrini səsləndirmişdir. Xüsusi olaraq ona diqqət yetirilməlidir ki, Donald Tramp Prezident İlham Əliyevin mövcud istiqamətdə apardığı siyasəti xarakterizə etmək üçün məhz “cəsarət” sözündən istifadə etmişdir. Bu ifadə onun etirafıdır ki, milli maraqlar naminə dövlət başçısı bəzən hətta beynəlxalq ictimai rəyə qarşı gedib və heç bir təzyiqə məhəl qoymayıb. Məhz bu cür keyfiyyətlər və nümayiş olunan bu cür prinsipiallıq ABŞ kimi dövlətin rəhbərini vadar edib ki, Prezident İlham Əliyevi Böyük Lider adlandırsın. Bəli, bütün təzyiq və manipulyasiyalara rəğmən “Milli maraqlarımız məsələsində biz heç kəsə və ya heç bir təsisata arxalanmamışıq” kimi sərt bəyanatların çəkinmədən səsləndirilməsi üçün məhz cəsarət tələb olunur.

Biz ona da dəfələrlə şahidlik etmişik ki, dövlət başçısı bütün dövrlərdə ucuz populizmdən qaçıb və bu yanaşmanı hətta tənqid edib. Səsləndirilən qərəzli tənqidlərə isə konkret nəticə və böyük nailiyyətlər ilə cavab verilib. Unutmayaq ki, peşəkarlıq və məsuliyyət hissi populizmi sevməz, populizm yalnız anlıq siyasi divident qazanmaq uğrunda aparılan çirkli mübarizənin ətrafında dolaşar. Prezident İlham Əliyevin növbəti sözləri isə: “Biz, ümumiyyətlə, heç vaxt mənasız addımlar atmırıq, atmamışıq və atmayacağıq. Bu gün hansı addımlar atılırsa, o addımların hədəfə doğru getmək üçün böyük mənası var”, – sadəcə cəsarətin təzahürü deyil, onlar müəyyən olunmuş strategiyaya və milli maraqlara sadiqliyin göstəricisidir.

Asif Adil