Trampın iki ölkə ilə anlaşması: 600 milyard dollar qarşılığında nə söz verib?

Ötən gün ABŞ Prezidenti Donald Trampın ilk rəsmi xarici səfərini Səudiyyə Ərəbistanına etməsi yerli və xarici mediada diqqət çəkib. Məlum olduğu kimi bu görüşdə tərəflər arasında 142 milyard dollarlıq silah satışı üzrə saziş imzalanıb. Sözügedən prosesin Yaxın Şərq ölkələrinə necə təsiri olacağı isə maraq doğurur.

Globalinfo.az-a danışan politoloq Yusif Bağırzadə bildirib ki, Donald Trampın birinci və ikinci hakimiyyəti dövründə siyasətində böyük dəyişikliklər müşahidə olunub:

“Tramp, Yaxın Şərqdə ərəb dövlətlərini ABŞ-ın strateji müttəfiqləri kimi görür. O, həmçinin, ABŞ-ın xarici borclarını sıfırlamaq və müəyyən qədər sarsılan gücünü yenidən nizamlamaq istəyir. Bunun üçün, ilk növbədə, neft qiymətlərinin aşağı salınması, ərəb dövlətləri ilə yaxşı münasibətlər qurulması və dünyada münaqişəli ocaqların olmaması vacibdir. Hər hansı bir münaqişə ocağında ABŞ-ın tərəfə çevrilməsi Trampın istəmədiyi bir haldır. Buna görə də, o, Rusiya-Ukrayna müharibəsi başda olmaqla, dünyada baş verən bütün gərginliklərin və mübahisəli məsələlərin sona çatmasını istəyir, bu istiqamətdə fəaliyyət göstərir”.

Yusif Bağırzadə əlavə edib ki, Trampın ilk rəsmi xarici səfərinin Səudiyyə Ərəbistanına olması təsadüfi deyil:

“Birinci hakimiyyəti dövründə Səudiyyə Ərəbistanı ilə 150 milyard dollarlıq müqavilə bağlamışdı, amma bunun yalnız 27 milyard dolları istifadə olunmuşdu. Səudiyyə Ərəbistanı bu məbləği ABŞ-dan silah-sursat almağa xərcləmişdi. İndi isə 600 milyard dollarlıq müqavilə imzalanıb, bunun 142 milyardı silah alqı-satqısına aiddir. Bu, həm region, həm də dünya üçün uğurlu bir səfər oldu”.

Politoloq vurğulayıb ki, Səudiyyə Ərəbistanının ABŞ-a müəyyən tələblər irəli sürməsi mümkündür:

Yusif Bağırzadə

“Bunlar arasında İsrail-Fələstin qarşıdurmasının sona çatdırılması da yer ala bilər. Böyük ehtimalla ABŞ Fələstin dövlətini tanıyacaq. Türkiyənin də bu prosesdə rolu danılmazdır. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan regiondakı problemlərin həlli üçün vasitəçilik missiyası irəli sürüb. Ərdoğanın Trampdan Suriya ilə bağlı 10-12 il müddətində tətbiq edilən sanksiyaların götürülməsi xahişi də bu kontekstdən qiymətləndirilməlidir”.

Yusif Bağırzadə həmçinin bildirib ki, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında mühüm bir görüş keçiriləcək:

“Rusiya və Ukrayna nümayəndələrinin İstanbul görüşündə, əsasən, hərbi əsirlərin mübadiləsi və 30 günlük atəşkəsin əldə olunması kimi məsələlər müzakirə ediləcək. Lakin iki ölkə arasında yekun sülhün əldə olunması bu görüşdə gözlənilmir. İran mələsələsinə gəldikdə isə rəsmi Tehranın hər hansı ölkə ilə birbaşa müharibəyə girmə ehtimalı çox aşağıdır. ABŞ-la münasibətlərin normal qalmasında maraqlıdır”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az