Türk dünyasının gələcəyi: Qəbələ Zirvəsindən strateji baxış

Oktyabrın 7-də Qəbələdə Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü keçirildi. Zirvə çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin çıxışı həm siyasi baxımdan, həm də strateji mesajlarla zənginliyi baxımından xüsusi diqqət çəkdi. Prezidentin nitqi Türk dünyasının gələcək inkişaf trayektoriyasını göstərən əsas sənədlərdən biri kimi dəyərləndirilə bilər.

Cənab Prezident çıxışında ilk növbədə Qəbələnin ev sahibliyi etdiyi bu görüşün simvolik əhəmiyyətini vurğuladı. Azərbaycanın qədim tarixə və zəngin mədəni irsə malik bir bölgəsində keçirilən bu Zirvə, Türk dövlətləri arasında tarixi bağlılığın, mədəni ortaq dəyərlərin möhkəmləndirilməsi baxımından xüsusi önəm daşıyır. İlham Əliyev qeyd etdi ki, Qəbələ yalnız bir şəhər deyil, həm də türk sivilizasiyasının dərin köklərinə şahidlik edən bir məkandır.

Ölkə Başçımız Türk Dövlətləri Təşkilatının son illərdə regional və qlobal miqyasda qazandığı nüfuzu xüsusi vurğuladı. Onun sözlərinə görə, təşkilat artıq təkcə mədəni əməkdaşlıq platforması deyil, həm də siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik sahələrində real təsir imkanlarına malik beynəlxalq aktora çevrilməkdədir. Bu baxımdan Azərbaycanın təşkilatın fəaliyyətinə verdiyi töhfələr, o cümlədən maliyyə dəstəyi, təşəbbüslər və təcrübə paylaşımı açıq şəkildə qeyd olundu.

Çıxışda regional təhlükəsizlik məsələləri də diqqətdən kənarda qalmadı. Prezident Azərbaycanın Türk dövlətləri ilə hərbi əməkdaşlıq sahəsində yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu bəyan edərək, 2026-cı ildə Azərbaycanda türk dövlətlərinin birgə hərbi təlimlərinin keçirilməsini təklif etdi. Bu təşəbbüs təkcə müdafiə sahəsində deyil, həm də strateji koordinasiyanın gücləndirilməsi üçün mühüm addım kimi qiymətləndirilə bilər.

Cənab Prezident İlham Əliyev həmçinin Türkoloji Qurultayın 100 illiyinin Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində qeyd olunmasını təklif edərək, ortaq elmi və mədəni irsin qorunub saxlanılmasına yönəlmiş yeni təşəbbüslərin vacibliyini önə çəkdi. Bu təklif türk xalqlarının ortaq intellektual mirasının dərinləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.

Çıxışda Azərbaycanın xarici siyasət gündəliyində olan mühüm məsələlərə də toxunuldu. Prezident qeyd etdi ki, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması istiqamətində aparılan danışıqlar fonunda regionda yeni əməkdaşlıq imkanları yaranmaqdadır. Cənab Prezident Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpası ilə bağlı layihələrə qardaş ölkələrin verdiyi dəstəyə görə minnətdarlığını ifadə etdi. Xüsusilə, Türkiyə, Qazaxıstan və Özbəkistanın məktəb və məscid tikintisinə verdiyi töhfələr yüksək qiymətləndirildi.

Azərbaycan Prezidentinin çıxışı, əslində, Türk dünyasının qarşıdakı onillikdə hansı istiqamətlərdə inkişaf edə biləcəyinə dair bir yol xəritəsi rolunu oynadı. Bütün bu təşəbbüslər, çıxışlar və qəbul edilən sənədlər Türk Dövlətləri Təşkilatının birgə gələcəyinin qurulmasında həlledici rol oynayacaq.

Rövşən ƏHMƏDOV

YAP Ağcabədi rayon təşkilatının sədri