Türkan Şoray kimdir? Açıq saçıq səhnələri sevməyən Türk kinosunun Sultanı

İstanbul “Sənət İşıqdır” dərnəyi Türkan Şorayın portreti mövzusunda müsabiqə élan edib.

Lent.az “Bioqrafiya” rubrikasında Türkan Şorayn haqqında məlumat verir. 

-  Türkan Şoray kimdir?

Türkan Şoray məşhur türk kinoaktrisası, ssenarist və rejissordur. O, Yeşilçamın ən önəmli simalarından biri sayılır. 

- Türkan Şoray nə vaxt və harada doğulub?

Türkan Şoray 28 iyun 1945-ci ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində, Eyüpsultan rayonunda doğulub .

- Türkan Şorayın ailəsi haqda nə bilirik?

Türkan Şorayın atası Halit Şoray Çərkəz əsillidir, anası Meliha Savın ailəsi isə Salonikidən Türkiyəyə köçüb.Türkan bu ailədə ailənin ilk övladı olub və Nazan, Figen adında iki bacısı var .

- Türkan Şorayın uşaqlığı necə keçib?

Türkan Şoray ailədə ən böyük uşaq olub; üç övladlı ailədə anası Meliha ilə böyüyüb. Onun kiçik bacısı Figen doğulduqdan sonra valideynləri boşanıb və uşaqlar anası Melihə ilə yaşamağa davam edib .

- Türkan Şorayın təhsili necə olub?

Türkan Şoray İstanbulda Fatih Qızlar Liseyinin orta bölməsini bitirib . Sonradan təhsilini yarımçıq qoyaraq kinoya üz tutub.

- Türkan Şoray kinoya necə gəlib?

Türkan Şoray ailələrinin kirayə qaldığı binanın sahibi kino aktrisası Emel Yıldız tərəfindən kəşf edilib. Emel Yıldız Türkanı Yeşilçam studiyasına apararaq ona ilk müqavilə imzalanmasında kömək edib.

- Türkan Şorayın kinoda ilk rolu nə olub?

Türkan Şorayın ilk filmi 1960-cı ildə çəkilmiş “Kənddə bir qız sevdim” olub.

- Türkan Şorayın karyerasında ilk böyük uğuru hansı film olub?

1964-cü ildə Metin Erksan tərəfindən çəkilmiş “Acı Hayat” filminə görə Türkan Şoray ilk böyük mükafatını alıb. Bu filmdəki Nərmin rolu ona Antalya Qızıl Portağal (Altın Portakal) festivalında “ən yaxşı aktrisa” mükafatı qazandırıb.

- Türkan Şoray neçə filmə çəkilib?

Türkan Şoray 1960-cı ildən bəri 222-dən çox bədii filmdə rol alıb və dünya üzrə ən çox filmə çəkilən qadın aktrisa ünvanını qazanıb.

- Türkan Şorayın ən məşhur filmləri hansılardır?

Türkan Şorayın karyerasında klassika çevrilmiş çoxsaylı filmlər var. Xüsusilə “Selvi Boylum Al Yazmalım” (1977), “Vesikalı Yarim” (1968), “Sultan” (1978), “Dönüş” (1972, özü rejissorluq etdiyi) və “Hayallerim Aşkım ve Sen” (1987) kimi filmləri geniş tamaşaçı kütləsi tərəfindən sevilib . Bu filmlərdəki yaddaqalan obrazlar Türkan Şorayı Türk kinosunun simalarından birinə çevirib.

- Türkan Şoray hansı mükafatları qazanıb?

Türkan Şoray Antalya Qızıl Portağal Film Festivalında dörd dəfə (1964, 1968, 1987, 1994) “ən yaxşı aktrisa” mükafatını alıb. 1996-cı ildə isə ən böyük sənətkar kimi karyerasına görə xüsusi mükafat verilib. 1991-ci ildə Türkiyədə “Dövlət Aktrisası” fəxri adına layiq görülüb . Bundan başqa, beynəlxalq festivallarda (məsələn, 1978-ci ildə Taşkent film festivalında) “ən yaxşı aktrisa” mükafatları qazanıb.

- Türkan Şorayın hansı ləqəbləri var?

Türkan Şoray "Türk sinemasının Sultanı" kimi xatırlanır.

- Türkan Şoray rejissor kimi nə işlər görüb?

Türkan Şoray 1972-ci ildə “Dönüş” filmi ilə rejissorluğa başlayıb . Daha sonra “Əzab” (1973), “Bodrum Hâkimi” (1976), “İlanı Öldürsələr” (1981) və 2015-ci ildə “Uzaqlarda Axtarma” filmlərini çəkib .

- Türkan Şorayın ssenarist fəaliyyəti barədə nə bilirik? 

Türkan Şoray kino sahəsində həm səhnarist kimi də çıxış edib . O, bəzi filmlərin ssenarisini özü yazıb (məsələn, “Dönüş”, “Azab” kimi filmlərdə) və ümumilikdə “senarist” kimi də tanınır .

- Türkan Şorayın ailə həyatı necədir?

Türkan Şorayın 1983-cü ildə tanınmış teatr aktyoru Cihan Ünal ilə evlənib. Onların 1984-cü il oktyabrın 21-də Yağmur adlı qızı doğulub. Türkan Şoray 1987-ci ildə Cihan Ünaldan boşanıb.

- Türkan Şorayın hansı qanunları var?

Türkan Şoray ssenarini bəyənməzsə, ona yeni ssenari təqdim edilməlidir. Hər bir ssenaridə mütləq Türkan Şorayın razılığı alınmalıdır. Filmdə öpüşmə və açıq səhnələr olmayacaqdır. Film çəkilişi İstanbul daxilində olacaq və Türkan Şoray İstanbul xaricinə çıxmayacaq. İş saatları səhər saat 8:00-dan axşam saat 19:00-a kimidir. Türkan Şoray bazar günləri işləməyəcək. Türkan Şorayın adı filmin titrlərində, afişalarda, elanlarda və kinoteatr fənərlərində birinci və tək ad olaraq yazılacaqdır. Film harada nümayiş olunursa-olunsun, bu qayda tətbiq olunacaqdır. Filmlərin səsləndirilməsi zamanı Türkan Şorayın öz səsinin istifadəsi üçün onun razılığı vacibdir. Çəkiləcək filmin rejissoru və baş kişi aktyoru üçün Türkan Şorayın razılığı vacibdir. Bu şərtlərə əməl etməyən film şirkəti 100 min lirə təzminat ödəməyi öhdəsinə götürür. Türkan Şoray şirkətlərdən hər film üçün 60 min lirə qonorar alır. Türkan Şoray məcburi gecikmələrdə 10 gündən artıq gözləməyəcəkdir.

- Türkan Şoray televiziyada hansı rolları ilə yadda qalıb?

1990-cı illərdə o, seriallarda da iştirak edib. Xüsusilə Şener Şen ilə birlikdə rol aldığı “İkinci Bahar” (1998–2001) və Haluk Bilginer ilə çəkildiyi “Tatlı Hayat” serialları geniş izləyici auditoriyası qazanıb .

- Türkan Şorayın mədəniyyətdə rolu və təsiri necə qiymətləndirilir?

Türkan Şoray Türk kinematoqrafiyasının qızıl dövrünə damğa vurmuş aktrisalardan biri hesab edilir. Hülya Koçyiğit, Filiz Akın və Fatma Giriklə birgə Yeşilçamın “dörd yapraklı yoncaları”ndan biri sayılır . Türkan Şoray həmçinin Türk kinosunun “Sultanı” ləqəbi ilə tanınır .

- Türkan Şorayın sosial layihələri və xeyriyyə fəaliyyəti nələrdir?

Türkan Şoray müxtəlif sosial məsuliyyət layihələrində aktiv rol oynayıb. Məsələn, İstanbulun Rumelihisarı qəsəbəsində məcburi köçkün uşaqlar üçün bir məktəb tikdirmişdir . Həmçinin insan haqları, uşaq hüquqları mövzusunda xeyriyyə aksiyalarında və maarifləndirmə layihələrində iştirak edib.

- Türkan Şoray UNICEF-ə necə kömək edib?

2010-cu il martın 12-də Türkan Şoray UNICEF Türkiyə üzrə xoşməramlı səfiri seçilib.