Ukraynanın taleyini dəyişdirə biləcək görüş Putin ilk dəfə Alyaskaya GEDƏCƏK

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin cümə günü Alyaskaya səfər edəcək.

Modern.az-ın məlumatına görə, bu, 1867-ci ildə Moskvanın ABŞ-a 7,2 milyon dollara satdığı əraziyə Rusiya liderinin ilk rəsmi səfəri kimi tarixə düşəcək.

Səfər ABŞ Prezidenti Donald Trampla planlaşdırılan sammit çərçivəsində baş tutacaq.

Alyaska görüşü Putinin prezident kimi ABŞ-a səkkizinci səfəridir. O, 1999-cu ilin sonunda dövlət başçısı postuna gəldikdən sonra yalnız 2008–2012-ci illərdə yaxın müttəfiqi Dmitri Medvedevin prezidentliyi dövründə ABŞ səfərlərinə fasilə verib.

Putin sonuncu dəfə 2015-ci ildə Nyu-Yorkda BMT Baş Assambleyasında iştirak edib. O, ABŞ Prezidenti Barak Obama ilə görüşüb. Görüş gərgin keçib, Obama Putini Ukraynanın şərqində Rusiyanın dəstəklədiyi silahlı qüvvələrə görə tənqid edib. Tərəflər Suriyada Bəşər Əsədin taleyi məsələsində də kəskin fikir ayrılığı yaşayıb. Həmin vaxt Moskva Əsədin tərəfində hərbi müdaxiləyə hazırlaşırdı.

2007-ci ildə Putin Corc Buşun ailə evinə səfər edib. Münasibətlər ABŞ-ın Şərqi Avropada raketdən müdafiə sistemi planları, Rusiyada demokratiyanın geriləməsi və Kosovonun müstəqilliyi məsələsinə görə gərgin idi. Qeyri-rəsmi görüşlərdə nüvə təhlükəsizliyi, İran və Şimali Koreya müzakirə olunub. Buş sonradan zarafatla Putinin səfərdə balıq tutan yeganə şəxs olduğunu deyib.

2005-ci ildə Putin Dünya Sammitində iştirak edib və Ağ Evdə Buşla görüşüb. Görüş “Katrina” qasırğasının vurduğu dağıntılar fonunda keçirilib. Putin ABŞ-a yardım təklif edib. Əsas mövzular İran və Şimali Koreyanın nüvə proqramları olub.

2004-cü ildə Putin Corciya ştatında G8 sammitinə qatılıb, Vaşinqtonda keçmiş ABŞ prezidenti Ronald Reyqanın dəfn mərasimində iştirak edib. Buş onu dost adlandırıb. Görüşün əsas mövzusu ABŞ-ın İraq işğalından bir il sonra qəbul edilən və müvəqqəti İraq hökumətinə dəstək verən BMT qətnaməsi olub.

2003-ci ildə isə Putin Nyu-Yorkda BMT sessiyasında iştirak edib, Kemp-Devid iqamətgahında Buşla danışıqlar aparıb. İraq işğalı ilə bağlı narazılığını ifadə etsə də, mətbuat konfransı dostluq ab-havasında keçib. Tərəflər İraq və Əfqanıstanda əməkdaşlıq və terrorla mübarizə barədə danışıb.

2001-ci ildə, 11 Sentyabr hücumlarından iki ay sonra Putin Vaşinqton, Nyu-York və Texası əhatə edən səfərə çıxıb. Terror hücumlarından sonra ABŞ Prezidentinə zəng edən ilk xarici lider olub. Nyu-Yorkda Dünya Ticarət Mərkəzinin dağıntıları üzərində “Böyük şəhər və böyük Amerika milləti qalib gələcək!!!” sözlərini yazıb. Mərkəzi Kəşfiyyat Agentliyində keçirilən brifinqdə iştirak edib, Konqres liderləri ilə görüşüb, Buşun Texas rançosunda şam yeməyində olub.

2000-ci ildə Putin Nyu-Yorkda BMT Minillik Sammitində çıxış edərək çoxtərəfli diplomatiyanın vacibliyini vurğulayıb. Bill Klintonla görüşdə silahların azaldılması və nüvə silahlarının yayılmaması üzrə razılaşmalar yenilənib.

Prezident olan zaman Dmitri Medvedev ABŞ-a beş dəfə səfər edib. Ən çox yadda qalan səfəri 2010-cu ildə Obama ilə Vaşinqton yaxınlığında kafedə “burger və fri” yeməsi olub. Bu, Rusiya–ABŞ münasibətlərində “reset” mərhələsinin rəmzi idi. Medvedev sonradan Qərb əleyhinə mövqeyi ilə tanınıb.

Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra Rusiya Federasiyasının ilk prezidenti Boris Yeltsin ABŞ-a dörd rəsmi səfər edib. ABŞ-ın sabiq prezidenti Bill Klinton illər sonra bildirib ki, 1990-cı illərin ortalarında Yeltsin bir səfərdə gecəyarısı otel yaxınlığında küçədə, yalnız alt paltarı ilə, sərxoş halda pizza axtararkən ABŞ gizli xidmət əməkdaşları tərəfindən tapılıb.

Alyaska səfəri həm tarixi, həm də siyasi baxımdan diqqət çəkir. Bu, Rusiyanın 150 ildən çox əvvəl əlindən çıxan torpağa Kreml rəhbərinin ilk gəlişi olacaq və ABŞ–Rusiya münasibətlərində yeni səhifə aça bilər.