Ukraynaya Yeni Təzyiqlər: ABŞ və Avropa Kompromis Axtarışında

“ABŞ-ın Ukrayna və Rusiya arasında danışıqlardan çəkilməsi, əslində müəyyən mənada şantaj xarakteri daşıyır. Bu addım Kiyevə danışıqlar masasında qalmaq və müəyyən güzəştlərə getmək üçün təzyiq vasitəsi kimi qiymətləndirilə bilər. ABŞ-ın danışıqlardan geri çəkilməsi, eyni zamanda, Vaşinqtonun Ukraynaya hərbi və maliyyə dəstəyini dayandıra biləcəyi mesajını verir ki, bu da Ukrayna üçün ciddi risklər yaradır. ABŞ vitse-prezidentinin də qeyd etdiyi kimi, əgər Ukrayna kompromisə getməzsə, gələcəkdə onun qarşısında daha ağır şərtlər qoyula bilər”.

Bu fikirləri AzNews.az-a açıqlamasında politoloq Oqtay Qasımov deyib.

Qeyd edək ki, Böyük Britaniya, Almaniya və Fransa, ABŞ-ın Ukrayna münaqişəsinin sülh yolu ilə həllindən çəkilə biləcəyindən ehtiyat edirlər və Kiyevi bəzi ərazilərdən imtina etməyə razı salmağa çalışırlar. Londonda keçirilən danışıqlara istinadən, Avropa ölkələri Kiyevin “qırmızı xətləri”ni aşmadan, bəzi ərazilərdən geri çəkilməsini təmin etmək istəyirlər. Həmin ərazilərin nə olduğu açıqlanmasa da, Krımın Rusiya ərazisi kimi tanınmasına qarşıdırlar, çünki bu, beynəlxalq hüquqa ziddir.

Politoloqun sözlərinə görə, məhz bu səbəbdən Avropa ölkələri də Ukraynanı müəyyən güzəştlərə getməyə razı salmağa çalışırlar.

“Hazırda Ukrayna üçün son dərəcə çətin bir vəziyyət yaranıb. Belə ki, Ukrayna siyasi liderinin ərazi güzəştlərinə getməsi və bunu rəsmən tanıması onun siyasi karyerası üçün “siyasi intihar” və ümumilikdə Ukrayna dövlətçiliyi üçün ciddi təhlükə ola bilər. Bununla belə, mövcud vəziyyət fonunda müəyyən təzyiqlər nəticəsində Ukraynanın kompromislərə getməyə hazırlaşması ehtimalı artır. Artıq bunun ilkin siqnalları da görünməkdədir. Məsələn, Kiyev meri də Prezident Zelenskinin müəyyən addımlar ata biləcəyi barədə ehtimallardan danışır. Bu isə onu göstərir ki, Ukrayna siyasi elitasında da kompromislərlə bağlı düşüncələr formalaşmağa başlayır. Əlbəttə, Krım məsələsi xüsusilə həssasdır. Krımın Rusiya ərazisi kimi tanınması və Rusiyanın bu bölgədə mövqeyini daha da gücləndirməsi, Avropa təhlükəsizliyi üçün ciddi nəticələr doğura bilər. Bu, faktiki olaraq Qara dənizdə Rusiyanın nəzarətinin güclənməsi anlamına gəlir və Avropa ölkələri üçün qəbuledilməz bir ssenaridir”.

Politoloq əlavə edib ki, ərazi güzəştləri məsələsi kifayət qədər mürəkkəb və həssas mövzudur:

“Bu səbəbdən, indidən realist və tərəfləri razı sala biləcək konkret bir həll variantından danışmaq çətindir. Avropa ölkələrinin Ukraynanı müəyyən kompromislərə vadar etmək səyləri, əslində, ABŞ-ın ümumi strategiyasına uyğun gəlir. Vaşinqton bu yolla həm mövqeyini qorumağa, həm də gələcək planlarını reallaşdırmağa çalışır. Eyni zamanda Avropa ölkələri də ABŞ-ın dəstəyinin tam kəsilməsinin qarşısını almaq və öz maraqlarını qorumaq üçün Ukraynanı güzəştlərə razı salmağa çalışacaqlar”.

Rəfiqə NAMAZƏLİYEVA,

AzNews.az