Uşaqlarda qəbizlik niyə artıb? Pediatr səbəbləri və təhlükələri AÇIQLADI

Son zamanlarda valideynlər yeni doğulan körpələrdə, eləcə də 0–5 yaş arası uşaqlarda qəbizliyin artdığını deyirlər.

Bəs bunun səbəbi nədir? Bağırsaq florasının pozulması uşaqlarda hansı xəstəliklərə zəmin yaradır?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a açıqlamasında pediatr Şəlalə Poluxova bildirdi ki, qəbizlik əslində hər yaş qrupunda rast gəlinən geniş yayılmış bir problemdir və onun səbəbləri yaşdan asılı olaraq dəyişə bilir.

Dediyinə görə, ən çox qəbizlik hallarına erkən uşaqlıq və körpəlik dövründə, xüsusilə də əlavə qidaya keçid mərhələsində rast gəlinir:

"Bu dövrdə valideynlər adətən defekasiya aktının çətin və ağrılı olması ilə bağlı şikayət edirlər. Bunun əsas səbəblərindən biri uşağın qida rasionunda lif və suyun kifayət qədər olmamasıdır. Körpələr əlavə qidaya keçdikdə meyvə, tərəvəz və taxıl liflərinin qəbulu çox vaxt az olur. Digər tərəfdən, uşaqlar bu dövrdə su içməyə alışmadıqları üçün qatı qida qəbuluna nisbətən daha az su içirlər və nəticədə nəcis bərkiyir, defekasiya çətinləşir. Digər bir səbəb həzm sisteminin tam formalaşmamasıdır. Altı aylıq uşağın həzm sistemi hələ tam inkişaf etmədiyi üçün ana südündən bərk qidaya keçid zamanı funksional həzm pozuntuları yarana və qəbizliyə meyillilik arta bilər. Fiziki aktivliyin az olması da bağırsaq peristaltikasını zəiflədən mühüm faktorlardan biridir. Uşaqlar az hərəkət etdikdə bağırsağın fəaliyyəti yavaşlayır və qəbizlik yarana bilir".

Pediatr qeyd etdi ki, qəbizliyin yaranmasına davranış faktorları da təsir göstərir:

"Bəzi uşaqlar müxtəlif səbəblərdən tualetə getməkdən imtina edirlər. Əgər uşaq daha əvvəl ağrılı defekasiya yaşayıbsa, bu onda qorxu yaradır və nəticədə nəcisini saxlamağa başlayır. Bəzən isə heç bir ağrı və ya qorxu olmadan, sadəcə oyuna həddindən artıq fokuslandıqları üçün tualet ehtiyacını təxirə salırlar. Nəcis saxlandıqca o bərkiyir, defekasiya daha ağrılı olur və bu, uşağın tualetdən uzaq durmasına səbəb olan qüsurlu dövrə yaradır. Beləcə bağırsaq tənbəlliyi inkişaf edir".

Müsahibimizin sözlərinə görə, 0-5 yaş arası uşaqlarda qəbizlik çox vaxt funksional xarakter daşıyır, yəni altda anatomik və ya struktur problem olmadan yaranır.

"Çox zaman bu vəziyyət sadalanan faktorlarla əlaqəli olaraq bağırsaq mikrobiotasının dəyişməsi ilə müşayiət olunur. Qidalanma, su qəbulu, fiziki aktivlik və tualet vərdişləri düzgün şəkildə tənzimləndikdə isə qəbizlik çox hallarda heç bir müalicə tələb etmədən keçib gedir və müvəqqəti olur. Bağırsaq mikrobiotasının pozulması təkcə qəbizliklə məhdudlaşmır, daha geniş sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Xroniki qəbizlik bağırsaq peristaltikasının zəifləməsi və defekasiya ritminin pozulması ilə nəticələnir. Uzun müddət davam etdikdə düz bağırsaqda çatların yaranmasına, gələcəkdə isə hemoroid kimi problemlərə gətirib çıxara bilir. Bundan əlavə, xroniki qəbizliyi olan uşaqlarda sidik yolu infeksiyalarına meyillik artır. Mikrobiotanın pozulması bağırsağın baryer funksiyasını zəiflədir, immun sistemini zəiflədərək allergiyaya və iltihabi proseslərin yaranmasına şərait yaradır. Bu vəziyyət uşağın ümumi halına təsir edir: yuxusuzluq, iştahsızlıq, əhval-ruhiyyənin dəyişməsi və fiziki inkişafın ləngiməsi kimi nəticələr ortaya çıxır. Nəticə etibarilə, məsələ yalnız uşağın vaxtında defekasiya etməsi ilə bitmir. Qidalanma, su rejimi, fiziki aktivlik, gündəlik vərdişlər və bağırsaq florasının sağlamlığı bir yerdə nəzərə alınmalıdır. Körpələrin bəzən 3–5 gün nəcis çıxarmaması normal ola bilər, əgər uşağın əhvalı, qidalanması və ümumi vəziyyəti yaxşıdırsa və müayinə zamanı heç bir problem aşkarlanmırsa, bu, funksional və müvəqqəti hal sayılır. Lakin bəzi hallarda qəbizliyin daha ciddi səbəblərdən qaynaqlana biləcəyi üçün pediatrla məsləhətləşmək mütləqdir", - deyə Şəlalə Poluxova vurğuladı.

Xədicə BAXIŞLI