Vaşinqton və Tehran yenidən masada: Tramp bu dəfə razılıq əldə edə biləcəkmi?

“İran prezidentinə yaxın peşəkar mənbə bir müddət əvvəl bildirib ki, prezident özü danışıqlara hazırdır. Lakin İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xamenei bu danışıqlarla bağlı narahatlıq keçirir. Bundan sonra Donald Tramp birbaşa Xameneiyə məktub ünvanlayaraq İranı danışıqlara dəvət etmişdi. Ardınca tərəflər arasında qarşılıqlı məktublaşma baş verdi və bunun nəticəsində İran və ABŞ arasında Oman vasitəçiliyi ilə danışıqlar başladı. Hazırda həmin danışıqlar davam edir. Bəs bu müddətdə Trampın İran rəsmiləri ilə görüşü mümkündürmü? Bəli, belə bir görüş mümkündür. Hər hansı beynəlxalq tədbir və ya iclas çərçivəsində ABŞ və İran prezidentlərinin görüşü baş tuta bilər”.

Bu fikirləri AzNews.az-a açıqlamasında siyasi şərhçi Zeynal Əmrəliyev deyib.

Qeyd edək ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp İranla dialoqa açıq olduğunu bəyan edib. Bu kontekstdə o, Oman Sultanı Heysəm bin Tariq Əl Səid ilə telefon danışığı apararaq, məsələnin diplomatik həll yollarını müzakirə edib

Siyasi şərhçi bildirib ki, Trampın birbaşa ali dini lider Ayətullah Xamenei ilə görüşü bir qədər müəmmalı görünür.

“İlk növbədə ona görə ki, Xamenei xarici siyasət məsələlərində birbaşa iştirak etmir və bu sahədə daha çox ölkə prezidenti aktiv rol oynayır. Ali dini lider əsasən kölgədən idarəetməni həyata keçirir və lazım gəldikdə prosesə müdaxilə edir. İranın hazırkı prezidenti Məsud Pezeşkiyan isə Qərblə dialoqa açıq şəxs kimi tanınır. Bu baxımdan onun Trampla görüşü real görünür. Lakin belə bir görüş üçün prezidentin ilk növbədə ali dini liderdən icazə alması və geniş səlahiyyətlərlə təmin olunması zəruridir ki, ABŞ-la aparılan danışıqlarda konkret razılaşmalar əldə etmək mümkün olsun. Hazırkı mərhələdə ABŞ və İran arasında aparılan danışıqların fonunda bəzi mənbələr, o cümlədən Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (CIA) və digər Qərb kəşfiyyat orqanları bildirirlər ki, İran nüvə silahı əldə etməyə çox yaxındır. İranın qısa zamanda nüvə silahına malik ola biləcəyi qeyd olunur. Əslində ABŞ bu prosesi müəyyən qədər yubadaraq İranı razı salmaq və sanksiyaların ləğvini təmin etmək istəyir. Ehtimal olunur ki, ABŞ danışıqlar çərçivəsində İrandan nüvə silahı proqramının dondurulmasını tələb edəcək. Əvəzində isə İran tərəfi ABŞ-ın tətbiq etdiyi ağır iqtisadi sanksiyaların ləğvini istəyəcək. Çünki bu sanksiyalar ölkə iqtisadiyyatına ciddi ziyan vurur və müxtəlif sosial-iqtisadi problemlər yaradır”.

Rəfiqə NAMAZƏLİYEVA,

AzNews.az