Vətən müharibəsi iştirakçısı Mənsur Şükürov: Yanımda yoldaşlarımın şəhid olması belimi qırırdı

Tarix çox az millətə bu qədər çətin, amma şərəfli yollarla irəliləməyi nəsib edir. Azərbaycan xalqı da dəfələrlə sınanıb, döyüş meydanlarında sınmayıb, əksinə, daha da mətinləşib. Bu gün isə o şərəfli yolun baş tacı - Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaranma günüdür.

26 iyun - təkcə təqvimdə bir tarix deyil, bu, Vətən uğrunda can verənlərin, səngərdə yuxusuz gecələr keçirənlərin, "ön cəbhə" deyib, arxaya baxmayanların günüdür.

Vətən uğrunda döyüşən, İkinci Qarabağ müharibəsində öz şücaəti ilə seçilən hərbçilərdən biri də hazırda ehtiyatda olan polkovnik-leytenant Mənsur Şükürovdur.

Oxu.Az iyirmi iki il hərbi xidmətdə olan polkovnik-leytenant Mənsur Şükürovla müsahibəni təqdim edir:

- 1984-cü il fevralın 25-də Ağdam rayonu, Şıxbabalı kəndində anadan olmuşam. Ən sonuncu hərbi vəzifəm polkovnik-leytenant olub. Birinci Qarabağ müharibəsində atam iştirak edib. O da taqım komandiri olub. Hərbi xidmətə olan maraq və sevgi atamdan mənə keçib. Qismət oldu, İkinci Qarabağ müharibəsində atamın vəzifəsini mən davam etdirdim.

- Vətən müharibəsi başlayanda rütbəniz nə idi?

- 44 günlük Vətən müharibəsində tabor komandiri idim. Müharibəyə Lələtəpə, Horadiz kəndi, Füzuli rayonu, həmçinin Cəbrayılın Nüzgar kəndi istiqamətindən başladıq. O vaxt torpaqların işğaldan azad olunma xəbərlərindən üçü Nüzgar kəndində verilmişdi. Sol xəttin yarılmasında, adını çəkdiyim kəndlərin alınmasında iştirak etmişəm.

Bir həftə ərzində müəyyən yüksəklikləri nəzarətə götürdükdən sonra Hadruta yola düşdük. Hadrutda olanda sol cinahdan düşmən arxasına keçdik. Xüsusi təyinatlılar və 50 nəfər şəxsi heyətlə Hadrut istiqamətində iki dəfə mühasirəyə düşdük. Şəhidimiz, yaralımız oldu. Hər iki mühasirədə mən yaralanmışdım. İkinci dəfə mühasirəyə düşəndə çox çətin oldu. Üç gün yaralı vəziyyətdə mühasirədə qaldıq. Mənimlə bərabər silah yoldaşlarım da yaralı idilər. Daha sonra mühasirədən çıxarıldıq. O vaxt atam ürəyindən əməliyyat edilmişdi. Mənin yaralanmağımı atama deməmişdilər.

İki dəfə ölüm xəbərim çıxdı. Birinci dəfə döyüşdə olanda batalyon komandiri yoldaşım var idi, şəhid olmuşdu. O zaman elə bilmişdilər ki, mən şəhid olmuşam. Digəri də mühasirədə olanda üç gün məndən xəbər ala bilmədikləri üçün elə bilmişdilər ki, ölmüşəm.

- Vətən müharibəsində əsgərlərin döyüş əzmi necə idi?

- Çox gözəl idi. 18 yaşında olanlar hələ nəzərimizdə uşaq sayılırlar. Həmin yaşda olan əsgərlərdəki vətənpərvərlik, döyüş sevgisi sözlə ifadə edilə bilmir. Şəxsən mən təsəvvür edirdim ki, çəkinərlər, qorxarlar, necə də olmasa, uşaqdırlar, amma gözlədiyimin tam əksi oldu. Çağırışçılardansa həmin uşaqların döyüş əzmi daha çox idi.

- Düşməni necə xarakterizə edərdiniz?

- Düşmən güclü hazırlaşmışdı. Bir səngəri alıb, orada müdafiə qurmaq elə də asan deyildi. Təsəvvür edin, düşmən gecə ehtiyat yığırdı, gündüz qırğın başlayırdı. Əl çəkmirdilər, torpaqları vermək fikirləri yox idi.

- Müharibə vaxtı ən çox hansı məqamda çətinlik çəkmisiniz?

- Müharibə anında ailə yada düşmür. Ancaq döyüş yoldaşların nəzərində olur. Mənim olduğum vəzifə də üzərimə məsuliyyət yükləmişdi. 300 nəfərə yaxın şəxsi heyət idi. Yaralı, şəhid, bir sözlə, hamısının məsuliyyəti mənim üzərimdə idi. Elə etməli idin ki, nə şəxsi heyət itkisi, nə yaralı, nə də texnika itkisi olsun, həm də tapşırığı yerinə yetirə biləsən. Tapşırıq gəlirsə, onu vaxtında yerinə yetirmək lazımdır. Həmin vaxt bunların hamısını etmək çox çətin idi. Mənim yanımda olan da kiminsə uşağı idi, ona görə də o an ailəni düşünmək olmurdu. Onları qorumaq da bizim borcumuz idi.

Məsələn, iyirmi nəfərə bir istiqamət verirsən ki, get, oranı götür. Bir də görürsən ki, getdiyi yerdə minaatan, top mərmisi düşür, iyirmisi də şəhid olur, yaralanır. Bunun məsuliyyəti adamın belini qırır. İnsana pis təsir edir.

- Qələbə xəbərini ilk dəfə eşidəndə harada idiniz?

- Mən əməliyyat olunmuşdum. Evə gətirmişdilər. İlk dəfə gecə evdə eşitdim. Bu xəbər çox sevindirici idi. Qələbə uğrunda döyüşürdük. Düzdür, mülki şəxslərin sevinci tamam başqadır, hərbçilərin isə bir başqa. Çünki prosesə kənardan baxmaq bir ayrı təəssüratdır, biri də var ki, prosesin içərisində olub, onu yaşayırsan. Prosesin içində olub qələbə qazanmaq tamam fərqli sevinc hissidir.

Aygün Mirakif