Xronika: Qədim xristian udialban icması bu gün ermənilər üçün böyük bəladır

Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Elçin Əlibəylinin təqdimatında "Norveçlilər udilərdən nələri öyrəndilər" adlı veriliş efirə gedib.

Oxu.Az xəbər verir ki, verilişdə alban-udi xristian dini icmasının sədri Robert Mobili alban xristian irsinin erməni kilsəsinə tabe edilməsindən, udilərin tarixi və mədəni irsindən söz açıb.

O bildirib ki, Azərbaycan tarixən çoxmillətli, çoxkonfessiyalı bir ölkədir: "Udilər tarix boyunca bir sıra çətinliklərdən keçərək, öz dillərini və alban kilsəsini qoruyublar. Udi mədəni irsində qədimdən türk izləri mövcuddur və bu izlər bu gün də yaşayır. Qədim xristian udi-alban icması ermənilər üçün böyük bir təhlükə təşkil edir. Alban kilsəsinin bərpası erməni siyasəti üçün böyük təhlükədir və erməni yalanlarının darmadağın olmasına səbəb olacaq".

R.Mobili əlavə edib ki, erməni kilsəsi həvari deyildi və onun tarixi, kanonik ərazisi Fərat çayından aşağıdır: "Ərəblər ermənilərdən istifadə edərək alban kilsəsini zəiflətmək istəyirdilər. Ərəb xilafəti, erməni kilsəsinə dəstək verərək, bunu həyata keçirdi. 1836-cı il Nikolayın fərmanı ilə alban xristian irsi erməni kilsəsinə tabe edildi. Sinayda tapılan palimpsestlər sübut edir ki, alban əlifbası erməni yazısından daha qədimdir. Sinayda tapılan V əsr yazıları Albaniyanın gerçək tarixini üzə çıxardı. Sinay dağının Qafqaz Albaniya Palimpsestləri erməni tarixinin saxtalığını sübut edirlər. Musa Kalankatlu və Mxitar Qoş alban idilər və ermənilərə heç bir aidiyyatları yox idi. Belçikada çap olunan kitab yalançı erməni tarixini ifşa etdi".

R.Mobili Norveç səyyahı Tur Heyerdalın Qəbələ rayonunun Nic kəndinə səfərinin əsas məqsədinə də aydınlıq gətirib və norveçlilərin udilərdən nələri öyrəndiklərini izah edib.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində: