Icma.az
close
up
RU
Yad şəhərin doğmalığı Xosrov Natil yazır

Yad şəhərin doğmalığı Xosrov Natil yazır

Icma.az, 525.az saytından verilən məlumata əsaslanaraq xəbər yayır.

Xosrov NATİL

Mənsurə Qaçayqızının şeirləri və "Yad şəhərin yuxusu" hekayələr kitabı haqqında bir-iki abzas

Əvvəl soyadını qəbul etmişdim, vaxtı ilə bir tanışımın adı keçmişdi bu soyadın içindən. Qaçayqızı imzası yaddaşıma söykənmişdi. Daha sonralar sosial şəbəkədən ("Yarpaq" ədəbiyyat saytından) bir neçə şeiri ilə tanış olmuşdum. İllah da şəhid anası haqqındakı o yazının havası qəlbimi qarsmışdı:

Gecələr evinin qapısı açıq,

Qapı bağlamağa əlləri gəlməz.

Birdən şəhid oğlu qayıdıb gələr

Qapısı döyülər, ana eşitməz.

Bəlkə ana olmağın ən sitəmli dövranı budur. Bunu ancaq analar anlar. Bəlkə bu da bir təsəlli, oğul düşmən çəpərimi? Ya oğul Vətən üçündür? Şeirlərin sırasını unutmuşam, amma "Şuşanın qızları Şuşaya getmir" deyimi bir zamanların ən çətin suallarını doğururdu, eynən Mənsurənin dediyi kimi:

Qırmızı koftalar qaradı indi

Təbiətin də rəngi Şuşada itir.

Bilirəm, yazı da daha yaz deyil,

Görəsən lalələr Şuşada bitir?

Və göy üzü, sadə bir həqiqət, tuta tamsınan kəndli nostaljisi:

Bir azdan silkələnəcək göy üzü...

buludda xətlər görünür.

Tut ağacının budaqlarına oxşayır

Yayda kənddə tut çırpardıq,

Ağ-şirin tutlar

Tamını hiss eliyirəm. 

Hə, bir də əlacsızlığın ən tutumlu nümunəsi, "Yenə şeh çiləndi yuxularıma" şeirindən bir bənd:

axır, pəncərənin o üzündən ay

Gözümdə gizlənən şehə tamaşa.

Baxır, əlindən heç nə gəlmir ki,

Qalıram bu gecə ayla baş-başa.

Bu tanış misralarla feysbuk səhifələrindən dinləmişdim, şeiri bütünlüklə Şabran vadisinin mirvari gözlü bir xanımı çox ifadəli oxumuşdu.

Mənsurə Qaçayqızının digər bir neçə misrası da yadıma düşür:

Son günlər adım yuxuma girir,

iri-iri hərflərlə MƏN-SU-RƏ.

Tanımadığım adlar içindən

özüm kimi dəli adım...

Beləcə, Mənsurə Qaçayqızının şeirlərinə etinasız qala bilmədim  və bu səbəbdən hekayələri haqqında deyəcəyimi sona saxladım.

Mənsurə Qaçayqızının "yad şəhərindən" bir kitablıq hekayə oxudum. Dar macalda hekayələri fasilələrlə, çox rahat oxudum və dinclik tapdım. Yad şəhər gözümdə doğmalaşdı.

Hekayələrdə hadisələr real həyat səhnəsidir. Hər kəs bu səhnənin müşahidəçisi, bəlkə də iştirakçısıdır. Bu yad şəhərin qəhrəmanları sadə, xeyirxahdır. Adamların içində işıq seli var. Adamlar bir-birinin taleyinə biganə deyil, onlar üçün narahat gecələr keçirirlər. Yuxuları o qədər də qorxulu deyil, zəlzələ qorxusu da yoxdu bu şəhərdə.

İnsanlar bir-birinə hörmət və izzət göstərmək üçün qarşılıqsız istəklidilər. Və bu insanların qəlb təmizliyi var. Bu yad şəhərdə insanlar rahat həyat yaşayırlar. Adamların bir-birinə qarşı doğma münasibəti var.

Hekayə qəhrəmanlarının yüksək mədəniyyəti və mərifəti elə yazıçının özünün əxlaqi keyfiyyətinin inikası saymaq olar. Və bu belədir.

Yazıçı (şair) təkcə qələmi ilə deyil, ruhu ilə də öz qəhrəmanlarının arxasındadır. Öz hüsnü-rəğbətini insanlardan gizlətmir. Amma bu şəhərdə sevgisiz yaşamaq bir məşəqqətdir. Qarlıdır, yağışlıdır.

"Yad şəhərin yuxusu"nun mesajları budur:

Ay kimi, su kimi təmizliyi görmək üçün Ay-su olmalısan, dostun uğurunu görmək üçün Ay-şən olmalısan ("Bir gül").

Hətta təsadüfən rastlaşdığın yad adamların taleyindən nigarançılıq keçirməlisən ("Yad şəhərin yuxusu").

Adamların çoxhərfli deyil, tək bir, A variantı var. Sev, ayrıl, amma düsturu budur, insan insanın dostudur ("A-dan B-yə").

Gözlərin görmürsə, qəlbinin gözüylə görməlisən ("Nənəmin rəfiqəsi").

Şam yandırın, axirətiniz işıqlı olsun. Və bir aforizm "işıq olmayanda adamın içinə qaranlıq çökər" ("Axirət gününün şamı").

Yad şəhərin dəlisi də bu şəhərə yad deyil ("Sevgi").

Bu şəhərin yüzüncü sökük evlərində də torpaq həsrəti yaşanır ("Torpaq ətri").

Cənnəti pulla almaq mümkün deyil ("Cənnətlə cəhənnəm arasında").

Qarlı günlər ilk sevginin xatirəsini yaşadır ("Qar dənələri").

Məzarın üstünə gizlicə gül qoymaq sevgidəndi ("Ziyarətçi").

Diplomun rəngi uğursuzluğa dəlalət etmir ("Qara diplom").

Və nəhayət şərəf, ləyaqəti qorumaq üçün cocuqlara bıçaq gərək deyil ("Yad").

Beləcə, son qənaətə gəldiyim fikrimi belə ifadə edərdim: əslində bu yad şəhər hamının şəhəridir - Bakıdır, Şəkidir, Gəncədir, Bərdədir - hamının doğma şəhəridir. Gecəsi də, gecə yuxusu da, gündüzü də, göy üzü də yad deyil, doğmadır.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:120
embedMənbə:https://525.az
archiveBu xəbər 23 İyul 2025 17:00 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see256

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see241

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see233

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see206

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see181

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see171

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see152

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see151

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see142

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see141

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see136

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see132
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri