Yaşlılar niyə yuxudan daha tez oyanırlar? ARAŞDIRMA

Yaşlı insanların sübh açılmadan əvvəl oyanmağa meyilli olmasının elmi izahı var və bu, orqanizmdə baş verən təbii yaşla bağlı dəyişikliklərlə əlaqədardır.

Redaktor.az xəbər verir ki , bu barədə “HuffPost” yuxu və sirkadiyal ritmlər üzrə mütəxəssislərin araşdırmalarına istinadla yazıb.

Miçiqan Universitetinin psixologiya elmi üzrə professoru Sindi Lustiqin və Arizona Tibb Elmləri Universitetinin Yuxu və Sirkadiyal Elmlər Mərkəzinin direktoru Sayram Parthasarathinin sözlərinə görə, yaş artdıqca beyin “zaman göstəriciləri” adlanan siqnallara qarşı daha az həssas olur.

Bu siqnallara günəş işığı, gün batımı, qida qəbulu, fiziki aktivlik və sosial əlaqələr daxildir.

Nəticədə yaşlı insanların gecənin yaxınlaşdığını “hiss etməsi” çətinləşir. Onlar daha tez yorulur, daha erkən yatır və bunun nəticəsində səhər tezdən, artıq özlərini dincəlmiş hiss edərək oyanırlar.

Bunda görmənin zəifləməsi də əlavə rol oynayır. Gözlərdə yaşla bağlı dəyişikliklər, xüsusən katarakta torlu qişaya düşən işıq miqdarını azaldır. Bunun nəticəsində beyin gün batımını əslində olduğundan daha erkən baş vermiş kimi qəbul edir. Bu isə yuxu hormonu olan melatoninin vaxtından əvvəl ifraz olunmasına səbəb olur. 

“Əgər axşam işığı gözlərə daha zəif çatırsa, beyin günəşin daha tez batdığını düşünür”, — deyə Parthasarathi izah edir. Nəticədə insan daha tez yuxululuq hiss edir, erkən yatır və sübh vaxtı, hətta daha əvvəl oyanmağa başlayır.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, bu cür dəyişikliklər yaşlanmanın normal bir hissəsidir və əgər erkən oyanmalar yorğunluq və ya ümumi halın pisləşməsi ilə müşayiət olunmursa, hər zaman sağlamlıq problemi anlamına gəlmir.