Yaxın kainatın ən böyük quruluşu Quipu: Qalaktikamızdan 130.000 dəfə böyükdür

Yeni kəşf edilən Quipu yaxın kainatın ən böyük quruluşu kimi diqqət çəkir. Qalaktikalararası nəhəng bir tor kimi uzanan Quipu kainatın yaranması və dinamikası barədə yeni məlumatlar təqdim edir.

Qaynarinfo "Makale Astronomy & Astrophysics" jurnalına istinadən xəbər verir ki, son illərdə aparılan astronomik müşahidələr kainatın ən böyük quruluşunu ortaya çıxarıb və bu quruluş Quipu adlandırılıb. Adını And dağlarında yaşamış qədim İnka sivilizasiyasının məlumat saxlama üsulu olan Quipudan alan bu nəhəng quruluş qalaktikamızdan 130.000 dəfə böyük olması ilə seçilir.

Ətraflı müşahidələr nəticəsində kəşf edilən Quipu kainatın genişliyi və mürəkkəbliyi haqqında yeni məlumatlar verir. Bu nəhəng quruluş, qalaktikalararası iri bir tor kimi uzanır və kainatın formalaşması, strukturu və təkamülü ilə bağlı bir çox suala işıq tutur.

Quipunun kəşfi astronomiya dünyasında böyük marağa səbəb olub. Alimlər bu quruluşun necə meydana gəldiyini və kainatda hansı rola malik olduğunu anlamaq üçün geniş araşdırmalar aparırlar. İlkin tapıntılara görə, Quipunun bu qədər böyük olmasının səbəbi qalaktikaların qarşılıqlı təsir göstərərək birləşməsi və genişlənməsi ola bilər.

Quipu Yer kürəsindən 424 milyon ilə 815 milyon işıq ili uzaqlıqda kəşf edilən beş böyük kosmik quruluşdan biridir. Bu strukturlar ümumilikdə bütün qalaktika dəstələrinin 45%-ni, bütün qalaktikaların 30%-ni və yaxın kainatın həmin bölgəsindəki bütün materiyanın dörddə birini ehtiva edir. Lakin onların kütləsi həcmin cəmi 13%-ni tutur, bu isə həmin bölgənin ətraf mühitə nisbətən olduqca yüksək sıxlığa malik olduğunu göstərir. Ümumilikdə, qalaktikaların kainatda müxtəlif sıxlıqlarda yerləşməsi gözlənilməz deyil. Kainat əsasən qalaktikaların və dəstələrin arasında boş sahələrin olduğu liflər və düyünlər şəklində təşkil olunmuş "kosmik tor" adlanan quruluşa malikdir. Bu boşluqlar "void" adlanır.

Quipu sözü ispan dilində "düyün" mənasını verir və İnka imperiyası dövründə inzibati, iqtisadi və dini məlumatları saxlamaq üçün istifadə olunurdu. Əsasən lama yunu və ya pambıqdan hazırlanan bu iplər düyünlərin sayı, növü və rəngləri vasitəsilə müxtəlif informasiyaları kodlaşdırırdı. Quipu İnka cəmiyyətinin mürəkkəb və yaxşı təşkil edilmiş strukturunu əks etdirir.

Quipunun kəşfi kainatın sirrlərini anlamaq istiqamətində mühüm addım hesab olunur. Bu quruluşun tədqiqi, kainatın ilkin dövrlərdəki dinamikası haqqında daha çox məlumat əldə etməyə və onun necə formalaşdığı barədə yeni ipucları tapmağa kömək edə bilər.

Aydın