Yeni diş cihazı xroniki stressin erkən aşkarlanmasında əhəmiyyətli rol oynaya bilər TƏDQİQAT

Bakı, 16 may, AZƏRTAC

“ACS Applied Materials & Interfaces” jurnalında dərc olunan yeni tədqiqat stress hormonu kortizolun səviyyəsini gündəlik diş ipi seçimi vasitəsilə ev şəraitində izləməyi mümkün edən innovativ texnologiyanı təqdim edir. Tədqiqatçılar bu cihazın xroniki stressin erkən aşkarlanmasında əhəmiyyətli rol oynaya biləcəyini və fiziki-psixoloji fəsadların qarşısını almaqda mühüm vasitə ola biləcəyini bildirirlər.

AZƏRTAC xəbər verir ki, stress və narahatlığın nəzarətsiz qalması ürək-damar xəstəlikləri və müxtəlif psixi pozuntular kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Kortizolun gündəlik monitorinqi bu risklərin qarşısının alınması üçün əhəmiyyətlidir. Lakin mövcud üsullar, məsələn, qan testləri və ya subyektiv anketlər geniş tətbiq üçün əlverişli deyil. Problemi həll etmək məqsədilə, Tufts Universitetindən professor Samir Sonkuseyl və komandası tərəfindən hazırlanmış yeni texnologiya diş ipi seçiminə inteqrasiya olunmuş elektrokimyəvi sensor vasitəsilə tüpürcəkdəki kortizol səviyyəsini izləyir. Cihaz tüpürcəyi sapın tutacağına yerləşdirilmiş mikromaye kanalı ilə toplayır və kortizolu analiz edən elektropolimerləşdirilmiş molekulyar çap edilmiş polimer (eMIP) əsaslı sensor vasitəsilə ölçür. Sensor kortizol molekulları ilə qarşılıqlı əlaqəyə girərək siqnal ötürür; bu siqnal simsiz şəkildə mobil qurğuya göndərilir və kortizolun miqdarını əks etdirir. Testin icrası təqribən 10 dəqiqə vaxt aparır və nəticə ELISA kimi laboratoriya metodları ilə müqayisə edilə biləcək dəqiqliklə əldə olunur. Süni və real insan tüpürcəyi nümunələri ilə aparılan sınaqlar sensorun kortizolun kiçik dəyişikliklərinə qarşı yüksək həssaslığını təsdiqləyib.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, bu texnologiya indiyə qədər hazırlanmış kortizol sensorları arasında ən yüksək performansı nümayiş etdirir və gələcəkdə digər klinik əhəmiyyətli tüpürcək biomarkerlərinin aşkarlanması üçün də uyğunlaşdırıla bilər. Beləliklə, gündəlik istifadə olunan diş ipi seçimi, həm ağız gigiyenasını təmin edən, həm də psixoloji sağlamlığın monitorinqini mümkün edən ikifunksiyalı vasitəyə çevrilmiş olur.