Yer çatlayır: okean parçalanır, alimlər isə çarəsizdir…

Bu, bəşəriyyət üçün nə deməkdir?

Təsəvvür edin ki, okean dibində qırılmalar baş verir. Türkiyə və Kanada alimlərinin apardığı son araşdırmalar göstərir ki, Sakit okeanın dibi bəzi hissələrdə çatlayır və parçalanır, özü də bu, tektonik plitələrin bir-birinin altına keçdiyi subduksiya zonalarına çatmadan baş verir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "pravda.ru" nəşri yazıb.

Gözlənilməz kəşf

Əvvəllər hesab olunurdu ki, okean plitələri yalnız subduksiya zonalarına çatdıqda bütövlüyünü itirir. Lakin yeni araşdırmalar göstərir ki, bu parçalanma daha erkən başlayır. Bu isə hətta indiyədək təhlükəsiz sayılan bölgələrdə belə Yerin seysmik aktivliyinə və sunamilərə səbəb ola bilər.

Səbəblər və mexanizmlər

Tədqiqatlar Ontonq-Yava, Şatski, Hess və Manixiki sualtı platolarında güclü çatlama və dartılma izləri aşkar edib. Alimlər bunu subduksiya zonalarındakı gərginliyin yaratdığı təzyiqlə izah edir. Bu gərginlik tektonik plitələri zəiflədir və onların daha erkən parçalanmasına gətirib çıxarır.

Potensial nəticələr

Zəlzələ və sunami riskinin artması ilə yanaşı, okean plitələrinin dağılması okean axınlarının və qlobal iqlimin dəyişməsinə təsir göstərə bilər. Dəniz dibinin struktur dəyişiklikləri okeanlarda istiliyin və qida maddələrinin dövranına mane ola bilər, bu da dəniz ekosistemlərinə və planetin iqlim şəraitinə neqativ təsir göstərəcək.

Gələcəyə baxış

Tektonik plitələrin erkən parçalanma proseslərini anlamaq Yer haqqında elm üçün yeni üfüqlər açır. Bu biliklər təbiət fəlakətlərini daha dəqiq proqnozlaşdırmağa və sahil bölgələri üçün müdafiə strategiyaları hazırlamağa kömək edə bilər.

Qeyd edək ki, okean qədim yunan sözüdür, Dünya okeanının bir hissəsi olan ən böyük su hövzəsidir, materikləri əhatə edir və özünəməxsus su dövranı sisteminə malikdir.