525ci qəzet Dünyada aclıq böhranı Məryəm Bağırova yazır

Məryəm Bağırova

Dünyada aclıq böhranı, son illərdə daha da dərinləşən və bütün planetin diqqətini çəkən qlobal bir problemdir. Hər il milyonlarla insan, aclıq və qida çatışmazlığı səbəbindən həyatını itirir və bu, hər birimizi düşündürən bir məsələdir.

Aclıq böhranının əsas səbəblərindən biri, dünyadakı qida resurslarının qeyri-bərabər paylanmasıdır. Dünyanın bəzi bölgələrində qida istehsalı və mövcudluğu çox yüksək səviyyədədir, lakin bu qida, digər bölgələrdə yaşayan insanlara çatmır. İnsanların qida əldə etmək üçün kifayət qədər vəsaiti olmaması sosial-iqtisadi bərabərsizlik və ədalətsizlik nəticəsində daha da ağırlaşır.

Digər bir əsas səbəb isə müharibələr və siyasi qeyri-sabitlikdir. Müharibələr, yalnız insanların həyatını itirməsinə deyil, eyni zamanda qida istehsalını dayandırır, əkin sahələrini məhv edir və insanların yaşamaq üçün ehtiyac duyduğu resursları əlçatmaz edir. Siyasi qeyri-sabitlik və məcburi köçlər də aclıq böhranını şiddətləndirən amillərdir. Bu bölgələrdə insanların həyat şəraiti çox ağırlaşır və onlara qida yardımları belə çatdırılmaqda çətinliklər yaranır.

Təbii fəlakətlər və iqlim dəyişikliyi də aclıq böhranının yaranmasında mühüm rol oynayır. Quraqlıq, daşqınlar və fırtınalar kimi təbii fəlakətlər, əkin sahələrini məhv edir və qida istehsalını azaldır. Eyni zamanda, iqlim dəyişikliyi səbəbindən əkinçilik üçün əlverişli sahələr məhdudlaşır, bu da qida çatışmazlığını artırır. Dünyanın müxtəlif bölgələrində təbii fəlakətlərin artması, aclıq böhranını daha da dərindən hiss etdirir.

Bundan başqa, qida israfı da aclıq böhranının dərinləşməsinə səbəb olan faktorlardan biridir. Hər il milyardlarla ton qida israf edilir, halbuki bu qida ehtiyacı olan insanlara yönəldilə bilərdi. Qida israfının qarşısının alınması, düzgün istehlak vərdişlərinin formalaşdırılması və təhsil sahəsindəki təşviqlər, bu böhranın qarşısını almaq üçün vacib addımlar ola bilər.

Dünyanın bəzi bölgələrində aclıq, xüsusilə bir çox insanın gündəlik mübarizəsidir. Yəmən, Cənubi Sudan, Somali, Çad və Haiti kimi ölkələrdə hər gün minlərlə uşaq acından ölmək təhlükəsi ilə üz-üzə qalır. Bu uşaqların çoxu günlərlə yemək tapmadığı üçün bitkin vəziyyətdədirlər. Cənubi Sudan və Somali kimi ölkələrdə isə uşaq aclığının miqyası o qədər böyüyüb ki, milyonlarla körpə və uşaq, bədənlərinin ehtiyaclarını qarşılayacaq heç bir qida tapa bilmirlər.

Hər gün minlərlə uşaq bir çörək qırığı uğrunda həyatlarını riskə atırlar. Çad və Haiti kimi ölkələrdə isə quraqlıq və iqtisadi böhran uşaqların gələcəyini qaranlıq edir. Onlar günlərlə çöldə qida axtarır, bəzən o qədər ac qalırlar ki, sadəcə sağ qalmaq üçün mübarizə aparırlar. Aclıqdan əziyyət çəkən uşaqların böyük əksəriyyəti dərman tapmadığı üçün ölümün astanasına gəlirlər.

Gündəlik həyatımızda yeməyi artıq hesab edirik, atırıq, hətta bəzən “mən filan yeməyi bəyənmirəm” deyərək, naşükürlük edib bişirilən yeməyə bir növ minnət edirik, amma bir çox uşaq, hər gün yemək üçün mübarizə aparır. Bu uşaqların gözlərində, sadəcə çörək deyil, ümidin itməsi var. Onlar yalnız ac deyil, bir gələcəyə dair ümidi olmayanlardır. Bir çoxu məktəbə gedə bilmir, uşaqlıq sevinclərini heç vaxt dadmır, çünki hər gün, hər saat onları həyatda qalma mübarizəsi gözləyir. Onlar uşaqdırlar, amma hələ də heç vaxt oyun oynamağı öyrənməyiblər. Çünki hər gün dolanışıq uğrunda savaşırlar. Həyatlarında heç vaxt rəsmlər çəkə bilməyib, ya da normal bir paltar geyinməyiblər. Amma onlar hələ də   güclü olmağa çalışırlar.

Bu acı mənzərə, sadəcə qida çatışmazlığının deyil, insanlıq dramının da göstəricisidir. Hər gün milyonlarca uşaq, sadəcə yaşamaq üçün mübarizə aparır, ailələrinin qarşısında ümidli bir gələcək olmadığı halda... Bu vəziyyətin dəyişməsi, təkcə humanitar yardım deyil, eyni zamanda uzunmüddətli sülh və iqtisadi inkişaf tədbirlərini tələb edir. Uşaqların gələcəyini xilas etmək, bütün dünyamızın borcudur.

Dünyada aclıq problemini aradan qaldırmaq üçün həm fərdi, həm də dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilməlidir. Fərdi səviyyədə, hər bir insan qida israfını azaltmalı, qalan yeməkləri hədər etməməli, bunun yerinə yardım üçün istifadə etməlidir. Aclıqla mübarizə aparan yerlərə qida və maddi yardım göndərmək vacibdir. Bununla yanaşı, aclıq problemini daha çox insana tanıtmaq və bu mövzuda maarifləndirmə aparmaq da böyük önəm daşıyır.

Dövlət səviyyəsində isə humanitar yardım və qida yardımları göndərilməsi vacibdir. Aclıq böhranını aradan qaldırmaq üçün beynəlxalq əməkdaşlıq etmək mütləqdir. Hər bir ölkə və beynəlxalq təşkilatlar bu məsələyə ciddi yanaşmalı və birgə həll yolları tapmalıdırlar. Bu uşaqlar bizim unutduğumuz, gördüyümüz, amma qorxduğumuz həqiqətləri xatırladır. Biz onların uğurlarını, gülüşlərini, arzularını əlindən alırıq. Onlara gələcək vəd edən bir dünya qurmaq bizim əlimizdədir. Özümüzü düşünərkən, bu uşaqları unutmayaq. Heç kəsin bu uşaqları unudaraq, öz həyatını davam etdirməsinə icazə verməyək. Aclıq, sadəcə qidanın olmaması deyil, insanların ümidlərinin bitməsidir. Gəlin, bu bitmiş ümidləri öz sevgimiz və dəstəyimizlə əvəz edək! 

Aclığa qarşı birləşək, hər nemətin dəyərini bilək və dünyanı daha işıqlı etmək üçün hərəkətə keçək!