Icma.az
close
up
RU
Menu

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

ABŞ yardımları dayandırdı: boşluqları kim dolduracaq?

ABŞ yardımları dayandırdı: boşluqları kim dolduracaq?

Bakivaxti saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Xəbər verdiyimiz kimi, ABŞ Dövlət Departamenti və ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAID) tərəfindən maliyyələşdirilən bütün xarici yardımların dayandırıldığı açıqlanıb.

Bakıvaxtı.az bu barədə xarici mətbuata istinadla xəbər verir.

Bəs sözügedən qərarın səbəbi nədir? Prosesin qlobal təsirləri hansı istiqamətdə inkişaf edəcək? 

Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən politoloq Elman Vəliyev bildirib ki, ABŞ-nin bu addımı atmasının bir neçə əsas səbəbi var:

"ABŞ Dövlət Departamenti və ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAID) tərəfindən maliyyələşdirilən bütün xarici yardımların dayandırılması beynəlxalq ictimaiyyət arasında ciddi rezonans doğurub. Bu qərar, əsasən, ABŞ-nin daxili maliyyə vəziyyətinin sabitləşdirilməsi ilə əlaqələndirilir. Son illərdə ABŞ-də daxili borcun sürətlə artması və büdcə kəsirlərinin genişlənməsi Vaşinqtonun maliyyə siyasətini yenidən nəzərdən keçirməsini zəruri edib. ABŞ administrasiyası xarici siyasət xərclərini azaldaraq məhdud maliyyə resurslarını daha çox daxili prioritetlərə yönəltməyi planlaşdırır. Bu tipdə yanaşmanın formalaşması xüsusilə infrastrukturun modernləşdirilməsi, səhiyyə və təhsil kimi sahələrdə xərclərin artırılmasını hədəfləyir. ABŞ hökumətinin bu addımı həm daxili siyasi arenada dəstəyi artırmaq, həm də iqtisadi təzyiqləri yüngülləşdirmək məqsədini daşıyır. Eyni zamanda, ABŞ-nin gələcək qlobal siyasət strategiyalarında yeni yanaşmalara yol açacağını göstərir".

Elman Vəliyev: ABŞ bəzi regionlarda iqtisadi təzyiqi artırmağa çalışır

Onun sözlərinə görə, bu qərarın arxasında geosiyasi hesablamalar da dayanır: 

"ABŞ bəzi regionlarda yardım proqramlarını dayandırmaqla həmin ölkələr üzərində iqtisadi təzyiqi artırmağa çalışır. Sözügedən addımlar Vaşinqtonun həm müttəfiqləri, həm də rəqibləri ilə münasibətlərini yenidən tənzimləmək niyyətindən qaynaqlanır. Yardımların kəsilməsi ABŞ üçün geosiyasi təzyiq vasitəsi kimi çıxış edir və müəyyən ölkələrə qarşı yeni təsir mexanizmi yaradır. Dəstəyin kəsilməsi xüsusilə iqtisadi dəstəkdən asılı olan dövlətlərdə siyasi və iqtisadi balansı dəyişdirmək potensialına malikdir. ABŞ bu vasitə ilə öz maraqlarını qorumaq və mövqeyini gücləndirmək məqsədi güdür. Eyni zamanda, bu siyasət ABŞ-nin mövcud müttəfiqləri ilə əlaqələrini yenidən formalaşdırmağa, yeni şərtlər altında daha güclü tərəfdaşlıqlar qurmağa və rəqibləri ilə geosiyasi rəqabətdə üstünlük əldə etməyə imkan yarada bilər".

Qərarın qlobal təsirlərinə gəldikdə Elman Vəliyev vurğulayıb ki, bu addım əsasən inkişaf etməkdə olan ölkələrdə ciddi sosial-iqtisadi problemlərə səbəb ola bilər: 

"Xarici yardımlardan asılı olan ölkələrdə səhiyyə, təhsil və humanitar sahələrdə böhran yarana bilər. Bundan əlavə, bu boşluğu doldurmaq üçün digər güc mərkəzləri – xüsusilə Çin və Avropa Birliyi yeni təşəbbüslərlə çıxış edə bilər. Bu, qlobal güc balansında əhəmiyyətli dəyişikliklərə yol aça və ABŞ-nin təsirini zəiflədə bilər. Belə bir vəziyyətdə region ölkələri arasında əməkdaşlıq və resurs paylaşımı təşəbbüsləri artacaq. Eyni zamanda, beynəlxalq təşkilatların dəstək mexanizmlərinin gücləndirilməsi qaçılmaz olacaq".

Ekspertin fikrincə, ABŞ-nin bu qərarı qlobal güc balansında əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Onun sözlərinə görə, yardımların dayandırılması Vaşinqtonun qlobal arenada təsirini zəiflədə və rəqib güclərin mövqeyini gücləndirə bilər. O, əlavə edib ki, bu, xüsusilə Çin və Rusiya kimi dövlətlər üçün strateji üstünlük yaratmaq potensialına malikdir:

"Bu vəziyyətdə Çin, "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsü və digər iqtisadi dəstək proqramları vasitəsilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə mövqeyini daha da gücləndirə bilər. Rusiya isə hərbi-texniki əməkdaşlıq və enerji sahəsindəki təsirini artıraraq öz nüfuz dairəsini genişləndirməyə çalışacaq. Bu iki dövlət ABŞ-nin boşluq yaratdığı sahələrdə daha aktiv rol oynayaraq qlobal siyasətdə güc mərkəzi olaraq öz yerlərini möhkəmləndirə bilər. Eyni zamanda, yardım proqramlarının dayandırılması digər regionlarda da ABŞ-nin etibarına xələl gətirə bilər. Məsələn, inkişaf etməkdə olan ölkələr ABŞ-nin tərəfdaşlıq və dəstək mövqeyinə şübhə ilə yanaşmağa başlaya bilər. Bu da ABŞ-nin uzunmüddətli strateji müttəfiqliklərinin zəifləməsinə və yeni beynəlxalq ittifaqların yaranmasına gətirib çıxara bilər. Situasiya qlobal nizamın yenidən şəkillənməsinə yol açaraq beynəlxalq münasibətlərdə daha çox rəqabət və qeyri-müəyyənlik yarada bilər. Bu da qlobal sabitlik və əməkdaşlıq üçün potensial təhlükələr doğurur".

Əli Hüseynov

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:106
embedMənbə:https://bakivaxti.az
archiveBu xəbər 27 Yanvar 2025 16:49 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see280

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see185

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see179

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see136

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see133

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see130

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see130

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see129

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see128

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see125

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see123

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see122

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri