Adam parçalayan Alabay itlərinin düzgün təlim qaydaları

Alabay itləri, daha çox "Central Asian Shepherd" adı ilə tanınan bu cins, Orta Asiyanın ən qədim və ən güclü çoban itlərindən biridir. Bu itlər, əsrlər boyu mal-qaranın qorunmasında və çobanlıq işlərində istifadə olunmuşdur. Alabaylar həm bədən quruluşu, həm də xarakter baxımından çox xüsusi itlərdir. Onların təlimi, hər şeydən əvvəl, müstəqil xarakterləri, qoruyucu instinktləri və yüksək enerjili fiziki qabiliyyətləri ilə bağlıdır. Beləliklə, Alabay itlərinin təlimi, diqqət və məqsədyönlülük tələb edən bir prosesdir.

Lent.az Alabay itlərinin təlimi haqqında məlumatları sizlərə təqdim edir:

Alabayların xüsusiyyətləri və təlimə təsiri

 Alabay itləri çox fərqli və güclü xarakterə malikdirlər. Onlar yalnız qoruma məqsədilə deyil, həm də çobanlıq və mal-qara saxlama məqsədi ilə yetişdirilmişlər. Alabaylar, qoruyucu, müstəqil, şüurlu və cəsur itlərdir, bu da onların təlimini digər cinslərdən daha çətinləşdirir.

Fiziki və psixoloji xüsusiyyətlər

 Alabaylar iri və güclü itlərdir. Onların bədən quruluşu mal-qaranı qorumaq üçün nəzərdə tutulub və böyük əraziləri müşahidə etmək üçün yaxşı bir quruluşa malikdirlər. Bu fiziki xüsusiyyətlər onların uzun müddət hərəkətsiz qalmadan müşahidə etmələrinə və qorumağa imkan verir. Alabaylar təbii olaraq ərazilərini qoruma instinktinə malikdirlər. Bu cinsin nümayəndələri öz sahələrini, xüsusən də ailələrini, mülklərini və digər ev heyvanlarını qorumağa meyllidirlər. Alabaylar çox vaxt öz başlarına qərar verməyə meylli, müstəqil itlərdir. Onlar sahibinin hər əmrinə dərhal cavab verməyə bilər, çünki özlərini lider olaraq qəbul etməyi üstün tuturlar. Bu xüsusiyyət, təlimdə müəyyən çətinliklər yarada bilər. Bu itlər çox enerjili və aktivdirlər. Alabayların təlimi və gündəlik həyatlarında aktiv olmaları çox vacibdir. Əgər onlar kifayət qədər hərəkət etmirlərsə, bu, davranış problemlərinə səbəb ola bilər.

Təlimin çətinlikləri

 Alabayların təlimində ən böyük çətinlik onların müstəqil xarakterləridir. Bu itlər, adətən, öz sahiblərini çox asanlıqla rəhbər kimi qəbul etmirlər və bu, təlim prosesində problem yarada bilər. Müstəqil olmalarına baxmayaraq, Alabaylar çox zəkalı və öz başına düşünməyi bacaran itlərdir. Onlara yalnız əmrləri təkrarlamaqla deyil, eyni zamanda onlara düzgün liderlik göstərməklə də yanaşılmalıdır.

Alabayların təlimində əsas prinsiplər

 Alabay itlərinin təlimində müəyyən prinsiplərə riayət etmək çox vacibdir. Bu prinsiplər həm sahibin, həm də itin düzgün inkişafı üçün əhəmiyyətlidir. Alabaylar çox güclü qoruma instinktlərinə sahib olduqlarından, düzgün sosializasiya olduqca vacibdir. Sosializasiya prosesi, Alabaylara müxtəlif sosial mühitlərdə, başqa heyvanlarla və insanlarla birgə yaşamağı öyrətməlidir. Bu, onların ərazilərinə müdaxilə edən yeni insanlara və heyvanlara qarşı təhlükəli və aqressiv olmamaları üçün çox vacibdir.

Erkən Yaşda Tanışlıq: Alabayların təlimi erkən yaşlardan başlamalıdır. 8-12 həftəlik yaş dövrü, sosializasiya və ilk təlimlər üçün ən yaxşı zamandır. Bu dövrdə digər itlər, insanlar, müxtəlif səslər və ətraf mühitlə tanış olmaları, onların gələcəkdə baş verə biləcək narahatlıqları və aqressiv davranışları azaltmağa kömək edir.

Müsbət Təsir və Gücləndirmə
 Alabaylar, müsbət gücləndirmə ilə daha yaxşı təlim edilirlər. Yəni, yaxşı davranış göstərdikdə mükafatlandırılmaları vacibdir. Bu mükafatlar, yemək, sevimli oyuncaq və ya çox sevdikləri digər təbii mükafatlar ola bilər. Yemək və oyuncaq mükafatları, Alabayın doğru davranışı təkrarlama motivasiyasını artırır. Həmçinin, mükafatlandırma yalnız doğru əmrdən sonra olmalı, itə vaxtında verilməlidir ki, onlar əlaqəni başa düşə bilsinlər. Cəza metodu Alabaylarda faydalı olmur. Əksinə, onlarda qorxu və aqressiv davranışları yarada bilər. Əgər bir it cəzalandırılarsa, bu, onu daha çox qorxudub, onun liderlik və müstəqillik hissini gücləndirə bilər.
Alabayların təlimi zaman alıcı və davamlı olmalıdır. Onlar çox vaxt əmr və yeni tapşırıqları qəbul etməyə vaxt ayırmalıdırlar. Təlimin hər mərhələsində, hər yeni əmr və davranışa uyğunlaşmaları üçün onlara səbrlə yanaşmaq lazımdır. Sabırlı olmaq və davamlı olaraq onlara düzgün rəhbərlik etmək çox vacibdir.

Peşəkar dəstək və təlimçi yardım

 Bəzi Alabaylar çox müstəqil və dominat olurlar və bu cür itlər özlərini başqalarına qarşı sərt göstərə bilərlər. Belə hallarda, peşəkar bir təlimçi ilə işləmək çox faydalı ola bilər. Mütəxəssislər, itə uyğun təlim metodlarını müəyyən edərək daha sürətli nəticələr əldə etməyə kömək edə bilərlər.

Alabayların təlimində öyrədilə biləcək bacarıqlar

 Alabaylar çox müxtəlif bacarıqlar öyrənə bilərlər. Təlimin əsas məqsədi, onları həm qoruyucu, həm də sosial davranışlarda balanslaşdırmaqdır.

1. Əmr və İtaət Bacarıqları
 Əsas əmrlər (otur, gəl, qal) Alabaylara öyrədilməlidir. Bu əmrlər həm evdə, həm də açıq hava şəraitində asanlıqla idarə edilən itlərə çevrilmələrinə kömək edir. Əmrlər həmçinin, onların daha təhlükəsiz və nizamlı davranmalarına şərait yaradır.

2. Qoruma və Mühafizə Bacarıqları

 Alabaylar qoruma instinktləri ilə doğulurlar. Onlara yalnız sahibinin və ailəsinin qorunması lazım olduğunu öyrətmək çox vacibdir. Hətta bəzən Alabaylar yalnız müəyyən vaxtlarda qorumağa icazə verilməlidir ki, onlar yalnız zəruri hallarda müdaxilə etsinlər.

3. Ətraf Mühitə Uyğunlaşma

 Alabaylar, xüsusilə şəhər mühitində, müxtəlif səslərə və hərəkət edən obyektlərə qarşı həssas ola bilərlər. Onlara şəhər mühitində və ya daha sıx, insanlarla dolu ərazilərdə necə davranmalarını öyrətmək vacibdir. Bu tip mühitlərdə rahatlıq və özünü idarə etmə, onların daha yaxşı sosial bacarıqlara sahib olmalarını təmin edər.

4. Ailə ilə Ünsiyyət Bacarıqları
 Alabaylar çox vaxt yalnız sahibinə bağlı olurlar. Lakin, bu itlərə digər ailə üzvləri ilə münasibət qurmağı öyrətmək vacibdir. Onlar yalnız bir şəxsin rəhbərliyini qəbul etməməli, ailənin digər üzvləri ilə də münasibət qurmağı bacarmalıdırlar.

Qeyd edək ki, bir neçə gün əvvəl Bakıda Alabay iti sahibini parçaylayaraq öldürüb.