Icma.az
close
up
RU
Amerikada sovet kəşfiyyatının önəmli adamı Zaqatalalı Lev

Amerikada sovet kəşfiyyatının önəmli adamı Zaqatalalı Lev

Turkstan.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Sovet Baş Kəşfiyyat İdarəsinin əməkdaşı, İkinci Dünya müharibəsindən əvvəl və müharibə dönəmində Almaniya və Yaponiyada jurnalist adı altında fəaliyyət göstərən “Ramzay” adı ilə tanınan Azərbaycanda anadan olan Rixard Zorge barədə demək olar ki, əksər insan məlumatlıdır.

Azərbaycanda, Zaqatalada anadan olan "Moris" adı ilə tanınan sovet hərbi kəşfiyyatının zabiti, 1940-1946-cı illərdə Vaşinqtonda QRU rezidenturasının rəhbəri olan Sergeyev Lev Aleksandroviç barədə isə az adam bilir.

1906-cı il noyabrın 14-də Azərbaycanın Zaqatala şəhərində hərbçi ailəsində anadan olan Levin uşaqlıq illəri ağır keçib. Atası onun üç yaşında olanda ölüb və yoxsulluq ucbatından məktəbə müntəzəm olaraq gedə bilməyib. Lakin Lev Zaqatalada yaşadığı və burda türk, avar, saxur, ləzgi və ruslarla ünsiyyət qurduğu üçün erkən yaşlarından yaxşı dil qabiliyyəti ilə seçilirdi.

1929-cu ildə Moskvaya köçərək bir illik hərbi komandirlər kursuna yazılır. Təhsilini başa vurduqdan sonra Bakıda və Tiflisdə xidmət edir - o, hərbi xidməti o qədər sevir ki, 1933-cü ildə Oryol Hərbi Məktəbini bitirir.

1937-ci ildə şöbədə xidmətə namizədlər axtarmaq üçün Oryola gələn Kəşfiyyat İdarəsinin əməkdaşı ilə görüşür. Gənc, israrlı zabit xoş təəssürat yaradır və Sergeyevə bir daha “ixtisasını dəyişmək” təklif edilir. O, tərəddüd etmədən razılaşır. İki il sonra o, kəşfiyyat kurslarına göndərilir.

1940-cı ilin yazında Lev Aleksandroviç Vaşinqtona kəşfiyyat qrupuna təyin edilir. Vaşinqtonda üç kəşfiyyatçı da Sergeyevin sərəncamına verilir. İlk işi “sürücü” olan Zaqatalalı Levə kriptoqrafların yerləşdiyi xüsusi otağa buraxılması əmri verilmişdi və səfirliyə onu sürücü kimi həddən artıq yükləməmək tapşırılmışdı. O, tez-tez rəsmi səfərlər edir, təmsilçi tədbirlərdə iştirak edir, Moskvadan gələn qonaqları müşayiət edirdi.

Məhz “Moris” özünəməxsus mənbələrindən istifadə edərək Mərkəzə məlumat verdi: Hitler Şərq Cəbhəsində həlledici qələbələr əldə etməyincə Yaponiya SSRİ-yə qarşı hərəkət etməyəcəkdi. Xüsusilə Moris 1943-cü ilin yayında Kvebekdə Ruzvelt və Çörçillin iştirakı ilə keçirilən konfransın nəticələri haqqında Moskvaya hesabat verdi.

1944-cü ilin kəşfiyyat statistikası: “Moris” Mərkəzə 2420 qiymətli məxfi sənəd göndərib və agentlərin şifahi məlumatları əsasında 305 təcili hesabat hazırlanıb. İşində yüksək göstəricilərə görə Sergeyevə vaxtından əvvəl mayor rütbəsi verilir.

İki “Lenin” ordeni, iki “Qırmızı Bayraq” ordeni, iki “Qırmızı Ulduz” ordeni, “Almaniya üzərində qələbəyə görə” medalı... Və Sergeyevin rezidenturasının işinə verilən daha bir qiymət ondan ibarətdir ki, onun agent-mənbələrindən heç biri Amerika əks-kəşfiyyatında şübhə doğurmayıb.

Azərbaycanı və Bakını çox sevdiyi barədə onun yaxın dostu Viktor Boçkarev deyir ki, buna görə də ona ev veriləndə iki otaq da olsa, Bakinskaya küçəsində verilməsini xahiş edib. Bakinskaya küçəsindəki binada ona mənzil veriblər.

Müharibədən sonra polkovnik Lev Aleksandroviç Sergeyev QRU-nun mərkəzi ofisində işləyib. 1994-cü il dekabrın 4-də vəfat edib. /KULT.az/

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:78
embedMənbə:https://www.turkustan.az
archiveBu xəbər 15 İyul 2025 09:04 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see249

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see238

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see200

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see199

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see195

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see187

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see177

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see169

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see162

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see161

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see141

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see134

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see134

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see134

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see133

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see130

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see130

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see125

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see124
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri