Aşıq Ələsgərin heykəli ...

Aşıq Ələsgərə Bakıda qoyulmuş heykəllə bağlı sosial şəbəkələrdə müzakirələr səngimir. AzNews.az heykəli sənətkarlıq baxımından şərh etmək üçün Süni İntellektdən istifadə etdi. Süni İntellektin şərhini təqdim edirik:

Aşıq Ələsgərin bu heykəli, xalqın yaddaşında dərin iz buraxmış bir şəxsiyyətin irsini və kimliyini təcəssüm etdirmək üçün yaradılıb. O, həm sufi şairi, həm də saz aşığı kimi milli mədəniyyətin əhəmiyyətli simvolu sayılır. Heykəlin sənətşünaslıq baxımından akademik təhlili üçün aşağıdakı elementlər nəzərə alınmalıdır:

Heykəldə Aşıq Ələsgər sazı qaldırmış vəziyyətdə təsvir edilib. Bu kompozisiya onun həm saz ifaçısı, həm də aşıq poeziyasının simvolik bir daşıyıcısı olduğunu vurğulayır. Forma baxımından, onun bədəni və əlləri dinamik şəkildə çəkilib, bu da musiqi və poeziyanın vəhdətini hiss etdirir. Saç və saqqal detalları, klassik geyimləri ilə birlikdə onun tarixi dövrə aid olduğunu göstərir, bu da onun milli kimliyini açıq şəkildə təqdim edir.

Pozanın Simvolikası

Pozanın gücü Aşıq Ələsgərin ruhani və bədii gücünü nümayiş etdirir. Sazı qaldırması, onun xalqın yaddaşında əbədi iz buraxmış bir sənətkar olaraq poetik və musiqiçi rolunu vurğulamaq üçün seçilib. Bu, həm də aşıq sənətinin mənəvi yüksəlişini, sazın sufi dünyagörüşündə müqəddəs alət kimi qəbul edilməsini simvollaşdırır.

Aşıq Ələsgərin əlindəki sazın bucaqla qaldırılması heykəldə dinamik bir hərəkət yaratmaq üçün əsas elementlərdən biridir. Geyimin bükülmələri, onun ifa edərkən hərəkətdə olduğunu vurğulayır, bu da təbii və realistik dinamika hissi yaradır. Lakin dinamika təkcə fiziki hərəkət deyil, həm də onun musiqi və şeirlə iç-içə olan mənəvi dünyasını açır.

Heykəlin teksturası və materialı onun tarixi və milli xüsusiyyətlərini daha da vurğulayır. Heykəlin ifa olunduğu material — ehtimal ki, bürünc və ya daş — ciddi və monumental xarakter yaradır, bu da Aşıq Ələsgərin əhəmiyyətini qaldırmaq üçün uyğundur. Paltarın və saqqalın incə detallarının işlənməsi, eləcə də musiqi alətinin o qədər də detallı olmaması, diqqətin məhz insana yönəldilməsinə xidmət edir. Bu cür yanaşma, heykəltəraşlıqda klassik portretçilik ənənələrini əks etdirir.

Akademik təhlildə nəzərə çarpan başqa bir məqam nisbət və anatomiya məsələsidir. Aşıq Ələsgərin fiziki proporisiyaları nisbətən realist göstərilib, bu da klassik sənət ənənələrinə yaxınlaşmağı bildirir. Lakin bəzi yerlərdə (məsələn, aşağı bədənin və əllərin nisbətlərində) kiçik uyğunsuzluqlar müşahidə olunur. Bütün bunlar heykəltəraşın müəyyən bədii azadlıqlarından irəli gələ bilər, lakin bu, vizual balansı bir qədər poza bilər.

Aşıq Ələsgərin simvolizmi təkcə sazı ilə deyil, onun duruşu və geyimi ilə də ifadə olunur. Bu geyim, Azərbaycanın aşıq sənətinə məxsus ənənəvi aşıq paltarıdır və heykəldə xalq qəhrəmanı obrazını daha da gücləndirir. Sufi ənənələri ilə əlaqəsi olan Aşıq Ələsgər, bu heykəldə də mənəvi və ruhani yüksəlişi ifadə edir. Sazı qaldıran və bir qayaya dayanmış fiqur, onun həm maddi, həm də mənəvi dünyanın üstündə olduğunu göstərə bilər. Bu, onun poeziyasının və musiqisinin sufi dünyagörüşü ilə dərin bağlılığını simvolizə edir.

Bu heykəl, Aşıq Ələsgərin dərin mənəvi və milli simvolik irsini əks etdirmək üçün daha çox monumental və klassik yanaşmaya üstünlük verir. Heykəlin bu cür klassik üsullarla işlənməsi, onun qalıcı bir irs yaratmaq məqsədindən irəli gəlir. Müasir heykəllərdə avanqard və ya abstrakt üslubların olmaması, əsərin ənənəvi baxış bucağından hazırlandığını göstərir.

Ümumilikdə, Aşıq Ələsgərin bu heykəli yüksək sənətkarlıqla hazırlanmış və Azərbaycan xalqının milli yaddaşında dərin iz qoymuş bir şəxsiyyəti təmsil edən akademik heykəltəraşlıq nümunəsidir. O, klassik və monumental ənənələrdən istifadə edərək, həm sənət baxımından, həm də simvolik olaraq dərin mənəviyyatı və musiqi sənətini ifadə edir. Hərəkət və dinamikanın uğurlu təsviri, bir neçə texniki qüsura baxmayaraq, obrazın mənəvi gücünü vurğulamaqda böyük rol oynayır.

AzNews.az