Avropa ölkələri uzun illər hərbi xərclərə vəsait ayırmayıb, indi bu ölkələrin suverenliyi təhdid olunur

NATO ölkələri ABŞ prezidenti Donald Trampın ordunun ÜDM-in 5 faizini xərcləməsi tələbini yumşaldacaq şəkildə müdafiə xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə artırmaq üçün saziş hazırlamağa başlayıblar. Bu barədə Bloomberg mənbələrə istinadən məlumat yayıb. "Hərbi alyansdakı müzakirəçilər Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatının iyun ayında Haaqada keçiriləcək sammiti ərəfəsində 2032-ci ilə qədər müdafiə və müdafiə xərclərinə ÜDM-in 5 faizinə nail olmaq istiqamətində irəliləyiş əldə edirlər", - hesabatda deyilir. NATO xarici işlər nazirləri bu təşəbbüsü çərşənbə və cümə axşamı Antalyada keçiriləcək toplantıda müzakirə edəcəklər. Bundan əvvəl NATO-nun baş katibi Mark Rutte alyans ölkələrinin hərbi xərclərini ÜDM-in 5 faizinə çatdırmağın yolunu tapmışdı. Onun planı müdafiə xərclərini ÜDM-in 2 faizindən 3,5 faizinə, digər “təhlükəsizlik” xərclərini ÜDM-in 1,5 faizinə çatdırmaq idi.

Politoloq Məhəmməd Əsədullzadə Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda Qərb bloku çox ciddi şəkildə deqradasiyaya uğradı və NATO-nun işlək bir mexanizminin zəif olduğu ortaya çıxdı.

Məhəmməd Əsədullazadə

“Hələ Donald Tramp birincilik prezidenti dövründə NATO ölkələrinin ümumi daxili məhsulun iki faizinin artırılmasını tələb edirdi. Amma Avropa ölkələri buna laqeyd yanaşdı. Göründüyü kimi, Rusiyanın Ukraynaya hücumu NATO-nu ciddi şəkildə səfərbərliyə sövq etmədi. Ramştayn platforması təsis olunduğu da yetərli olmadı. Bir növ NATO ölkələrinin silahlı qüvvələrinin dəgüclü şəkildə döyüş qabiliyyətinə malik olmaması üzə çıxdı.

Artıq yeni dünya nizamı formalaşır. Artıq Rusiya təhlükəsi və digər təhlükələrə qarşı NATO ölkələri ÜDM-nin 5 faiz artırılması və 2032-ci ilə qədər NATO -nun daha da güclü şəkildə inkişaf etdirilməsi istiqamətində planlar hazırlanır”-deyən Məhəmməd Əsədullazadə qeyd edib ki, iyun ayında Haaqada keçirilən sammitdə bu məsələlər geniş şəkildə müzakirə olunacaq və konkret qərarlar qəbul ediləcək.

“NATO ölkələri 5 faiz olmasa belə, 3-4 faiz ümumi daxili məhsuldan ayıracaqlar. Bu, NATO silahlı qüvvələrinin güclənməsi və alyans ölkələrinin müdafiəsi, xarici təhdidlər qarşısında birlikdə bir güc nümayiş etdirməsinə gətirib çıxaracaq. Hazırda NATO çox zəif vəziyyətdədir. NATO yalnız Türkiyə və ABŞ-dan ibarət güclü orduya malikdir, yəni zəiflik nümayiş etdirəcəklər. Avropa ölkələri, xüsusilə Almaniya, Fransa, Polşa, Pribaltika ölkələri NATO-nun güclənməsinə məcburdurlar, öz daxili imkanlarından vəsait ayırırlar. Təbii ki, bu, əlavə sosial problemlərə də gətirib çıxara bilər. Çünki Avropa ölkələri uzun illər hərbi xərclərə vəsait ayırmayıb. Almaniya, Fransa və digər NATO ölkələri daha çox sosial problemlərin həllinə və iqtisadiyyata vəsaitlər ayırıb. Bu gün təhlükəsizlik çağırışları artdığına görə demək olar ki, bu ölkələrin təhlükəsizlik suverenliyi təhdid olunur. Ona görə də bu istiqamətdə addımlar atılacaq”-deyən politoloq bildirib ki, bu ölkələrin müstəqilliklərini itirəcəyini düşünmür.

“Daha çox burada müdafiə və kollektiv təhlükəsizliyə əsas diqqət ayrılacaq. Təbii ki,  NATO ölkələrinin müdafiəsinə və suverenliyinin qorunmasına gətirib çıxaracaq”-deyə Məhəmməd Əsədullazadə qeyd edib.

İradə Cəlil, Bizimyol.info