Azərbaycanda əhali ildə nə qədər ət yeyir?

Dünya ət bazarında qlobal böhran yaşanır. 

Bu səbəbdən qiymətlər də rekord həddə çatıb.

Belə ki, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, 2025-ci ilin iyul ayında dünyada ətin qiyməti iyuna nisbətən 1,2 faiz, ötən ilin eyni ayı ilə müqayisədə isə 6 faiz artıb. Elə ölkəmizdə də bu məhsulun qiymətində müntəzəm olaraq yüksəlmə müşahidə edilir.

Azərbaycan kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymət məlumat bazasında yer alan göstəricilərə görə, 2025-ci ilin sentyabr ayının ilk həftəsində “Vosmoy bazarı” kimi tanınan “8-ci kilometr” bazarında mal ətinin bir kiloqramı orta hesabla 16 manat 75 qəpiyə, quzu əti isə 21 manat 75 qəpiyə satılıb.

Bir il əvvəl bu bazarda mal ətinin bir kiloqramının qiyməti 13 manat 75 qəpik, quzu əti isə 18 manat 25 qəpik təşkil edib. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2025-ci ildə ət və ət məhsulları demək olar ki, hər ay bahalaşıb. İlin yanvar-iyul aylarında qiymətlər 2024-cü ilin eyni dövrünə nisbətən orta hesabla 6,8 faiz artıb. 2024-cü ildə Azərbaycanda adambaşına ət və ət məhsullarının istehlakı 45 kq təşkil edib.

Ümumiyyətlə, 60 il ərzində - 1961-2021-ci illərdə dünyada adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı təxminən 2 dəfə artıb. Bu məlumat Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) tərəfindən açıqlanan hesabatda yer alıb.

Bildirilir ki, 1961-ci ildə dünyada adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı 62,8 qram olub. 60 ildən sonra bu göstərici 117,4 qrama yüksəlib. Azərbaycanda isə ət istehlakı aşağı düşüb. FAO-nun hesabatında qeyd olunur ki, 1961-ci ildə keçmiş SSRİ-də adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı 108,5 qram olub. 2021-ci ildə Azərbaycanda adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı 101,8 qrama düşüb.

Keçmiş SSRİ ölkələri arasında ət istehlakının ən çox azaldığı ölkə Tacikistan və Azərbaycan olub. Qeyd edək ki, FAO-nun son hesabatına görə, dünyada adambaşına düşən gündəlik ət istehlakının ən aşağı səviyyədə olduğu 5 ölkə bunlar olub:

*Konqo - 8,3 qram
*Brundi - 9,6 qram
*Banqladeş – 11,8 qram
*Madaqasqar – 14,7 qram
*Hindistan – 15,6 qram.
Adambaşına düşən gündəlik ət istehlakının ən yuxarı səviyyədə olduğu 5 ölkə isə bunlar olub:
*Honq Konq – 402,4 qram
*ABŞ – 347,5 qram
*Nauru – 344,3 qram
*Monqolustan – 316,6 qram
*Argentina – 316,4 qram
Bundan başqa, Avropa İttifaqı ölkələrində adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı 219,6 qram təşkil edir. 60 il əvvəl Avropa İttifaqı ölkələrində adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı 134 qram olub. 

Avropa İttifaqı ölkələri arasında ən çox ət istehlak edən ölkə isə İspaniya hesab olunur. İspaniyada adambaşına düşən gündəlik ət istehlakı 274,9 qram olub.

OECD-FAO-nun Kənd Təsərrüfatı Görünüşü 2024-2033 adlı hesabatına əsasən, Avropada adambaşına illik ət istehlakı təxminən 34,5 kq, OECD ölkələrində isə 34,8 kq təşkil edir.

Qeyd edək ki, 31 mart 2025-ci ildə Türkiyədə 1 kiloqram ətin orta qiyməti 17,81 dollar olub. Braziliyada 5 sentyabr 2025-ci ildə bir kiloqram mal ətinin qiyməti 312,10 Braziliya Realı (BRL), Almaniyada isə 1 kq mal əti 9,99 avrodan başlayır. 

Dünyada, o cümlədən Azərbaycanda da ət qiymətləri bahalaşmasına baxmayaraq, digər ölkələrdə əməkhaqqı daha yüksəkdir. Belə ki, ABŞ-də ortaillik əməkhaqqı ştatlara görə, 40 000 – 70 000 dollar arasında dəyişir. 

2023-cü ildə ABŞ-da ortaillik əməkhaqqı 59 384 dollar olub. Ölkədə orta əməkhaqqı 2024-cü il məlumatlarına əsasən illik 64 000 dollar olaraq hesablanır.

Azərbaycanda isə Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-may ayları ərzində ölkədə muzdla işləyən işçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 9,4% artaraq 1003,3 manat təşkil edib.

Qeyd edək ki, ölkədə bütün vətəndaşlar orta aylıq əməkhaqqı almır. Azərbaycanda 2025-ci il yanvarın 1-dən etibarən minimum aylıq əməkhaqqı 400 manat müəyyən edilib. Hazırda isə ölkədə mal ətinin qiyməti 17 manat təşkil edir. Bu isə o deməkdir ki, vətəndaşların heç də lazımi qədər ət istehlak edə bilmirlər.

Nigar Abdullayeva
“Cebheinfo.az”

Açar sözlər: Ət yemək əhali

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin